20. Hukuk Dairesi 2016/8944 E. , 2016/8426 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... 2. Asliye Hukuk ve ... 1. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, sözleşmeye aykırılık sebebiyle tazminat istemine ilişkindir.
... 2. Asliye Hukuk mahkemesince; uyuşmazlığın taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinden doğduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 1. Sulh Hukuk Mahkemesince ise taraflar arasında kira sözleşmesi bulunmadığı, uyuşmazlığın yarıcılık adı verilen ortaklık ilişkisinden doğduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir
6100 sayılı HMK"nın 4/1-a maddesinde kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilâmsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalara, konuları ve değerlerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemelerinde bakılacağı hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda davacı vekili, müvekkillerinin murisi ... ile davalı ... arasında 30.11.2006 tarihli hayvan besiciliği yapmak ve zeytin ve incir ağaçlarından ürün elde etmek şeklinde adi ortaklık sözleşmesi imzalandığını,davalıların sözleşmeye göre bakıp gözetmek, imar ve ihyası ile mükellef bulundukları ve bunun karlışığında da semerlerinden fayadalandırmayı taahhüt ettikleri taşınmazları 30.11.2013 tarihinde terk ettiklerini ancak mukaveleye aykırı şekilde sözleşmeye konu taşınmazlarda büyük hasarlar meydana getirdiklerini, ortaklığa konu taşınmaz ve içindeki müştemilatı ağaçlar ve ekipmanlar ve tesisatlar gibi malzemeleri de iadesi lazım gelen şekilde iade etmediklerinden müvekkillerini zarara uğrattıklarını ileri sürerek, bu zararların tazminini talep etmiştir.
Dosya kapsamından, taraflar arasında düzenlenen 30.11.2006 tarihli sözleşme ile, ..."a ait iki parça taşınmazda hayvan besiciliği yapmak ve hayvan yemi olarak arpa buğday mısır ekmek, taşınmazlarda mevcut olan ve yeni dikilecek olan zeytin ve incir ağaçlarının bakımının davalı tarafça yapılarak, zeytin ağaçlarından elde edilen semerenin taşınmaz sahibine verilmesi, incir ağaçlarından elde edilen semerenin ise eşit şekilde paylaştırılması hususunda anlaştıkları görülmektedir.
Her ne kadar davacı vekili, dava dilekçesinde sözleşme adi ortaklık sözleşmesi olarak nitelendirilmiş ise de adi ortaklıkta işletici tüm ortaklar olup yine ortaklar zararlardan sorumludur. Davaya konu sözleşmede ise davacıların murisinin (malik) zarardan sorumlu olacağına veya tarafların davaya konu yeri birlikte işleteceklerine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Hâsılat kirasında kiraya konu olan mal, bağ, bahçe, tarla gibi hâsılat veren bir taşınmaz mal yahut kara, deniz avı, su kaynağı işletmesi, kaplıca işletmesi, gibi bir haktır. Yine hasılat kirasında ücret, bir miktar para olabileceği gibi devşirilecek hasılatın, semerelerinin bir hissesi de olabilir. Kiranın bu şekline, iştirakli kira denir.
Yukarıda belirtildiği üzere davaya konu sözleşmede davalı kiracının hayvan besiciliği yapmak gibi müstakil bir teşebbüsü söz konusu olup, bu işi tarafların birlikte işleteceğine yada zarardan birlikte sorumlu olacaklarına dair bir düzenleme yoktur.
Bu durumda davaya konu yerlerin tarım arazisi niteliğinde olup, davalının taşınmazlarda yer alan zeytin ve incir ağaçlarının yetiştirilmesi ve bakımı karşılığında, taşınmazın bir kısmını hayvan besiciliğinde kullanması üzerine tarafların anlaştıkları, taraflar arasındaki sözleşmenin Türk Borçlar Kanununun 357. maddesinde düzenlenen hasılat kirası hükümlerine tabi olduğu anlaşılmakta olup, taraflar arasındaki ilişkinin kira sözleşmesi kapsamında değerlendirilecek olmasına göre uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 04/10/2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.