MAHKEMESİ : SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : SÖZLEŞMENİN İPTALİ-TESPİT-ELATMANIN ÖNLENMESİ


Taraflar arasında görülen sözleşmenin iptali, tespit, elatmanın önlenmesi davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine karar verilmiş, davacılar vekilinin istinaf başvurusu, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-
Davacılar, dava dışı Hazine adına kayıtlı 233 ada 6 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak mirasbırakan babaları Muharrem Aydın adına tapu tahsis belgesinin bulunduğunu, taşınmaz üzerindeki binada mevcut beş daireden üçünün davalılar tarafından kullanıldığını, bu üç dairenin mirasbırakan tarafından davalılara devredildiğinden davalılar aleyhine açtıkları Zonguldak 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/18 Esas sayılı davasında davalıların cevap dilekçesi ekinde sundukları zilyetlik devir sözleşmeleri ile haberdar olduklarını, taşınmazların gerçekte mirasbırakan tarafından davalılara bağışlandığını, davalıların mirasbırakanı kandırdıklarını ileri sürerek muvazaa, ehliyetsizlik, bağış ve geçersiz olmaları nedeni ile Zonguldak 2. Noterliği"nin 17.10.2010 tarihli 2930 yevmiye numaralı, 15.02.2001 tarihli 3487 yevmiye numaralı zilyetlik devir sözleşmelerinin iptaline, davaya konu taşınmazların mirasbırakanın sağlığında yapıldığının ve taşınmazda kendilerinin miras payları oranında haklarının olduğunun tespitine, davalıların taşınmaza vaki haksız elatmanın önlenmesine karar verilmesini talep etmişler, 01.12.2014 tarihli ıslah dilekçeleri ile davaya konu dairelerin mirasbırakanın sağlığında yapıldığının tespiti ile miras paylarına isabet eden alacağın davalılardan tahsilini istemişlerdir.
Davalılar, zamanaşımı defi ileri sürmüşler, zilyetlik devir sözleşmelerinin hukuken geçerli olduğunu, mirasbırakanın vasiyetname ve zilyetlik devir sözleşmesi ile davacılara da taşınmaz verdiğini, iddiaların doğru olmadığını, davanın kötüniyetle açıldığını belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
İlk Derece Mahkemesince, tapusuz taşınmazların devrinin şekle tabi olmadığı gibi 01.04.1974 tarih ½ sayılı İBK’nın uygulama yerinin de bulunmadığı, ıslah tarihi itibariyle TMK’nın 571. maddesi uyarınca tenkis için öngörülen 1 yıllık hak düşürücü sürenin sona erdiği, iptali istenen zilyetlik devir sözleşmelerinin yapıldığı tarihlerde mirasbırakanın fiil ehliyetini haiz olduğunun Adli Tıp Kurumu raporu ile sabit olduğu, sözleşmelerin hile ile düzenlendiğine dair bir delil sunulmadığı, davanın ispatlanamadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş, davacılar vekilinin istinaf başvurusu, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddedilmiştir.
Bilindiği üzere davacı, 6100 sayılı HMK’nın 119/1-ğ maddesi gereğince dava dilekçesinde açık bir şekilde talep sonucunu bildirmek zorundadır. Öte yandan, hakimin davayı aydınlatma ödevini düzenleyen HMK’nın 31. maddesinde “Hakim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda, davacılar dava dilekçesinde ehliyetsizlik ve muvazaa hukuksal nedenlerine dayanarak Zonguldak 2 Noterliği"nin 17.10.2010 tarihli 2930 yevmiye numaralı, 15.02.2001 tarihli 3487 yevmiye numaralı zilyetlik devir sözleşmelerinin iptali ile davaya konu taşınmazların mirasbırakan tarafından yapıldığının, taşınmazda miras payları oranında hakları olduğunun tespitini ve elatmanın önlenmesini istemişler, 01.12.2014 tarihli ıslah dilekçeleri dava dilekçelerinin netice ve talep kısmını ıslah ettiklerini belirtip, taşınmazların mirasbırakan tarafından yapıldığının tespiti ile rayiç değerlerinden miras paylarına isabet eden alacağın tahsilini talep etmişlerdir. Davacıların talepleri arasında tenkisin bulunmadığı tartışmasızdır.
Ne var ki ilk derece mahkemesi ve bölge adliye mahkemesi tarafından davacıların ıslah ile tenkis isteğinde bulundukları kabul edilerek hatalı değerlendirme yapılması isabetsizdir.
Hal böyle olunca, HMK’nın 31. maddesi uyarınca davacıların isteklerinin açıklattırılması, taraflar arasındaki uyuşmazlığın açıkça tespiti ve sonucuna göre bir karar vermesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacıların değinilen yön itibariyle yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1 maddesi uyarınca Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 HMK"nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına, dosyanın kararı veren Zonguldak 2. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 03/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.