MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki kayıt kabul davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili ile müflis kooperatif arasında akdedilen ....01.2009 tarihli protokol ve devir senedi uyarınca, kooperatife ait A blok ... nolu dairenin, 60.000,00 TL bedelle devri ve tapusunun teslimi konusunda anlaşıldığını, satışın, kooperatifin karar defterine ....01.2009 tarihinde işlendiğini, 60.000,00 TL"nin, ....01.2009 tarihinde ödenmesine rağmen verilen sürede taşınmazın teslim edilmediğini, davalı kooperatiften iflasının açılması ile yapılan ödeme ve protokolde kararlaştırılan cezai şarttan oluşan alacaklarının masaya kaydı için yapılan başvurunun reddine karar verildiğini ileri sürerek, 120.325,48 TL alacaklarının müflis masasına kaydedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı müflis kooperatif iflas idare memurları, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacının delil olarak dayandığı devir senedinde, davacıya kooperatif tarafından bağımsız bölüm satıldığı, davacının peşin bedelli üye olarak kooperatife kaydedileceğinin yazılı olduğu, yönetim kurulunca ....09.2009 tarihinde alınan kararla, davacının peşin üyeliğe kabul edilmesine karar verildiği, dairenin bedeli olarak ödenen 60.000-TL ye ilişkin kasa tahsil fişine üyelik aidatı için alındığının yazıldığı, müflis kooperatifin amacının taşınmaz satışı değil, ortaklarına birer adet konut edindirmek olduğu nazara alındığında da, davacının kooperatife üye edilmek istendiği ve bu amaçla kooperatife başvurulduğu kanaatine ulaşıldığı, davacının, iflasın açıldığı tarih itibari ile kooperatif üyesi olduğu ve kooperatifin iflas etmesi nedeni ile üyeliğinin karşılığını alamadığı, üyelik bedelinin iflas masasına kaydını talep ettiği, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 98. maddesi uyarınca bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde TTK"daki anonim şirketlere ait hükümlerin uygulanacağı, anonim şirket ortağının ödediği sermaye miktarı için şirketten alacaklı olmayacağı, ortakların payları için ödediği miktarın, ortaklığın sermayesini oluşturduğu, sermaye payının, ortaklığa verilmiş bir borç olmadığından ortaklığın iflası halinde ortakların kural olarak iflas alacaklısı olamayacağı, ortakların, ödedikleri sermaye borcunu, iflas masasına alacak olarak kaydedemeyecekleri, ancak, pay cetveline göre paylaşım yapıldıktan sonra ve İİK"nın 196. maddesi uyarınca faiz ödemelerinden sonra masada para kalması halinde pay sahiplerine ödeme yapılmasının mümkün olduğu, iflasın açıldığı tarihte davacının kooperatif ortağı olduğu ve alacağının muaccel olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, kayıt kabul istemine ilişkindir. Davacı tarafça keşide edilen ... 50. Noterliği"nin ....06.2009 tarih ve 09367 yevmiye sayılı ihtarnamesinin ortaklıktan çıkma iradesini içerdiği temyiz dilekçesinde ileri sürülmüştür. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesinde ortağın anasözleşmeye uygun olarak yapacağı isteğe rağmen kooperatifin istifayı kabulden kaçınması halinde ortağın çıkma dileğini noter aracılığı ile kooperatife bildirmesi halinde çıkmanın gerçekleşeceği düzenlenmiş olup, davalı kooperatif anasözleşmesinin .... maddesinde de bu hükme paralel bir düzenleme yer almıştır.
Ortağın istifa bildirimi, yenilik doğurucu nitelikte olup, kooperatife ulaştığı anda sonuç doğurur. Yukarıda anılan .... maddenin yazılış biçimi ortağın istifasının kooperatifçe kabulünü gerekli kıldığı izlenimi yaratmakla beraber noter aracılığı ile yapılan bildirime özel önem verilmek suretiyle, noter aracılığı ile yapılan bildirimin kabulünün gerekli bulunmadığı vurgulanmıştır. Bu durumda ortağın yenilik doğurucu nitelikteki istifa idaresini ilk olarak noter vasıtasıyla kooperatife duyurması ortaklıktan çıkmanın gerçekleşmesi için yeterlidir.
Somut olayda, noter aracılığı ile gönderilen istifa iradesinin kooperatife ulaştığı tarihte istifa gerçekleşmiştir. Mahkemece, TTK"daki anonim şirketlere ilişkin hükümlere atıfla ortakların ödediği sermaye borcunun iflas masasına alacak kaydını isteyemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de, Dairemizin ....02.2013 ve 2012/6955 E, 2013/752 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere istifa eden ortağın 1163 sayılı Kanun"un .../.... ve anasözleşmenin .../.... maddeleri uyarınca hesaplanması gereken çıkma payı alacağı, aynı Kanun"un 98. maddesi yollamasıyla TTK"nın 329 ve 405/.... maddeleri kapsamında bir alacak olmayıp, iflas masasına kaydı mümkün alacaklardandır. Mahkemenin peşin bedelli üye olduğuna ilişkin gerekçesini davalı taraf temyiz etmemiştir. Davacıya iadesi gereken meblağ, ödediği aidatların toplamı kadar olmayıp, yapılan toplam ödemeden ayrıldığı yıl sonu bilançosunda yer alan genel giderlerden davacıya isabet eden kısımlarının mahsubundan sonra bakiyesidir. Bu yasal düzenlemeye uyulmaması diğer ortaklar aleyhine sonuç doğurduğu gibi, davacı açısından nedensiz zenginleşmeye yol açacağı kuşkusuzdur. Yatırılan aidatlardan genel gider payının düşülmesi yasa hükmü gereği olup, bundan vazgeçilmesi ancak genel kurul tarafından aksinin karar altına alınması ya da kooperatifin ortaklığı sona erenler için aksi yönde bir uygulamasının daha önce oluşmuş olması şartına bağlıdır. İstifanın gerçekleştiği 2009 yılının bilançosunu 2010 yılında görüşen ve kabul ederek kesinleştiren genel kurul kararı ile gelir gider cetvelleri ve bilanço ve ekli belgeler öncelikle davalı kooperatiften, temin edilemediği halinde ilgili Ticaret Sicil Memurluğundan ya da anasözleşmenin 41. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik ... İl Müdürlüğünden istenip yukarıdaki ilkelere uygun olarak genel gider payının mahsubu suretiyle davacının çıkma payının ek rapor alınarak hesaplanması ve sonucuna göre bir hüküm tesisi gerekir.
Bu durumda, mahkemece, İİK"nın 195. maddesindeki iflasın açılmasının müflisin müeccel borçlarını muaccel kılacağı hükmü gözönünde bulundurularak ve çıkma payı alacağının muacceliyeti ile ilgili araştırma yapılması gerekmeden, davacının iflas tarihi itibariyle çıkma payı alacağı hesaplanıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeye ve eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.