MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalının, dava dışı müteahhit ..."tan devralarak kooperatife üye olduğunu, ancak üyelik aidatlarını ödemediğini, bu nedenle ....100,00 TL asıl alacak, ....407,33 TL işlemiş faizin tahsili için ... takibi yapıldığını, davalının haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek,itirazın iptali ile %40 ... inkar tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkilinin tüm üyeler ve yönetimle anlaşarak devraldığı hissesinin inşaatın tamamlanmasına kadar ödenmesi gereken aidatlarını peşin değer karşılığında ödediğini, bu nedenle de herhangi bir aidat borcu olmadığını savunarak,davanın reddini ve %40 kötüniyet tazminatının tahsilini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; karar defteri kayıtlarının eksik ve düzensiz olduğu, ticari defter ve kayıtlarda borç gözükmesine rağmen bunun tek başına yeterli olmadığı, borcun ilk doğduğu iddia edilen 2004 yılından başlayarak ilk tebligat tarihine kadar davalının borcunu gösteren karar kaydı, liste ve ihbara rastlanmadığı, incelenen ticari defterlerin açılış tasdikinin ve işlenmesinin muntazam olmasına rağmen kapanış tasdikinin yapılmamış olması nedeniyle defter sahibinin lehine delil kabul edilemeyeceği, toplanan delillerin aksine davacı tarafından alacağını kanıtlayacak ve kabul edilebilir başkaca delil de sunulmadığı, kanıtlanamadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, aidat alacağının faiziyle birlikte tahsili için başlatılan ... takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Davalı tarafça, davacı kooperatifin peşin bedelli ortağı olduğu savunulmuş ise de; mahkemece bu yönde herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmamış, kooperatif genel kurul kararlarının bir kısmının dosyada bulunmadığı yönünde görüş bildiren mali müşavir bilirkişinin ticari defterler üzerinde yaptığı incelemeye dayalı olarak hüküm kurulmuştur. Mahkemece yapılan inceleme yeterli olmayıp, hüküm kurmaya elverişli değildir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesi uyarınca ortaklar, hak ve yükümlülüklerde eşit konumdadır. Yönetim kurulu bu ilkenin dışına çıkmak istediği takdirde, bu hususu, genel kurul gündemine alarak, genel kurulun tartışmasına açıkça sunması gerekmekte veya genel kurulun yapılan uygulamayı açıkça ya da zımnen benimsemesi icap etmektedir. Bu nedenle, sabit ve peşin bedel ödemek suretiyle ortaklığa alınmadaki bu usule uyulmamışsa, böyle bir ortağın (devam eden inşaatların finansmanına katılımı için) üyelik aidat yükümlülüğü devam eder. Açıklanan usule uyulmuşsa, ortaklığa alınmadaki bu farklılık, ortaklığa alındıktan sonra üyelik aidatı istenmesini mümkün kılmaz ise de kooperatifin amacına
ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve alt yapı giderlerinden ortağın sorumluluğu devam eder. Genel kurulca açık yetki verilmedikçe ya da benimsenmedikçe, 1163 sayılı Kanun"un .... maddesine aykırı şekilde yönetim kurulunun diğer ortaklardan farklı statüde ortaklığa kabul kararı vermesine veya akçalı konularda bir ortağı farklı statüde konumlandırmasına geçerli hukuki sonuç bağlanamaz.
Somut olayda, davalıya üyeliği devreden kişilerin peşin bedelli ortak olduğunun belirlenmesi halinde, davalının da peşin bedelli ortak olarak kabul edileceği tartışmasızdır. Genel kurulca önceden ya da sonradan açıkça alınan bir karar ile davalı ya da üyeliği devreden kişilerin peşin bedelli ortak olarak kabul edilmediklerinin belirlenmesi halinde; davalı ya da üyeliği devreden kişilerden inşaat finansmanı için uzunca bir süre aidat istenilmemişse ya da bilançolarda, hesap cetvellerinde, faaliyet raporlarında, genel kurullarda ve üye kayıt defterlerinde bu yönde bir borç kaydı yer almamışsa, davalının peşin bedelli ortak olduğunun kooperatifçe zımnen benimsendiği ve sadece genel yönetim ve altyapı giderlerinden sorumlu olduğu sonucuna varılması gerekir.
Öte yandan, genel kurulca ödeme günü belirlenerek (belirlenmemişse ayın sonu ödeme günü olup) aidat bedelinin ödenmesine, süresinde ödenmemesi halinde ise temerrüt faizi uygulanmasına ilişkin kararın kesinleşmesi halinde, bu karar genel kurula katılmasalar dahi tüm ortakları bağlar. Genel kurulun belirlediği tarih kesin vade olup, üyenin ayrıca bir ihtarla temerrüde düşürülmesine gerek kalmadan borcun ifasının istenebileceği kuşkusuzdur. Mahkemenin davalının borcunu gösteren bir karar kaydı, liste ve ihbara rastlanmadığına ilişkin gerekçesinde isabet bulunmamaktadır.
Bu durumda mahkemece, kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla, kooperatifin kuruluşundan bu yana tüm genel kurul kararları,bilanço ve gelir-gider cetvelleri öncelikle davacı kooperatiften, temin edilememesi halinde ilgili Ticaret Sicil Memurluğu"ndan ya da anasözleşmenin 41. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik ... İl Müdürlüğü"nden istenip, davalının üyeliğinin ne şekilde oluştuğu, üyeliğin bazı kararlarda üye olarak ismi geçtiği bilirkişi raporunda bildirilen yüklenici..."tan ya da üye kayıt defterinde belirtildiği gibi..."dan devralınıp alınmadığı hususlarında yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda inceleme yapılıp, üyeliği davalıya devreden şahısların ya da sonradan davalının bu ilkelere uygun olarak açıkça ya da zımnen peşin bedelli üye yapılıp yapılmadığı üzerinde durularak, davalının peşin ödemeli ortak mı, normal statülü ortak mı olduğunun belirlenmesi, istenen borcun inşaat finansmanı ya da genel gider kalemlerinden hangisine ilişkin olduğu da araştırılarak davalının üyelik türünün gerektirdiği parasal yükümlülükleri nedeniyle varsa sorumlu olduğu borç miktarının tespiti gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.