MAHKEMESİ : FEKE SULH HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 15/05/2012
NUMARASI : 2011/239-2012/99

Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dilekçesinde; davalıya Defterdarlık Sağlık Kurumları Döner Sermaye Personeli olarak görev yaptığı sırada Ekim/2004 - Nisan/2008 tarihleri arasında 3.736,27 TL yersiz ödeme yapıldığı, durumun muhasebe denetmeninin 11/06/2008 tarihli raporu ile anlaşıldığı ileri sürülerek, yersiz ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tahsiline karar verilmesi istenilmiştir.
Davalı dilekçesinde; talep edilen ödemeye ilişkin işleme karşı Adana 1. İdare Mahkemesinde açmış olduğu davada 15.01.2009 tarihinde yürütmenin durdurulmasına, 15.05.2009 tarih 2008/1449 Esas 2009/647 sayılı Karar ile dava konusu işlemin iptaline karar verildiğini ileri sürerek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir
Mahkemece; ""...fazladan aldığı ileri sürülen tutarın Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22/12/1973 tarih ve 1968/68 E. - 1973/14 K. sayılı kararı uyarınca ödendiği tarihten itibaren 2577 sayılı Yasada ön görülen dava açma süresi içerisinde geri alınması mümkün iken bu süre geçirildikten sonra tesis edilen işlemin hukuka uygun olmadığı gerekçesi de ile Adana 1. İdare Mahkemesinin 2008/1449 E. - 2009/647 K. sayılı kararı ile iptaline karar verildiği, kararın 02/12/2009 tarihinde kesinleştiği, bu durumda sebepsiz zenginleşmenin dayanağını oluşturan işlemin ortadan kalktığı, bu durumun BK."nun 61 ve devamı maddelerinde düzenlenen diğer sebepsiz zenginleşme hallerine de girmediği"" gerekçesiyle davanın reddine dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizin 14.11.2011 gün ve 2011/12388 E.-17439 K. sayılı ilamı ile;
""Davada, davacı idarenin mahsup işlemini yapmaksızın davalıya yersiz ve fazla ödeme yaptığı ileri sürülerek, alacak isteminde bulunulmuştur. Dosya kapsamından, davalıya yapılan ödemenin daha önce bu yolda alınmış bir karara dayanmadığı anlaşılmaktadır.
Borçlar Kanununun 62.maddesi gereğince, borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir.
Yine, HGK."nun 05/12/1984 tarih ve 1982/13-387 E. ve 1984/997 K. sayılı kararında; herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemelerin BK."nın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebileceği düzenlenmiştir.
Mahkeme gerekçesinde belirtilen, Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 gün ve 1968/8 E. 1973/14 K. sayılı kararı, idarenin "şart tasarrufuna " ilişkindir. Herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemelerin sebepsiz iktisap kuralları uyarınca geri istenebileceği yukarıda açıklandığı üzere Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun kararında belirtilmiştir.
Bu gibi durumlarda; idarenin kendi iç işleyişinde çıkardığı ödeme emrine ilişkin işlemin iptali, genel hükümler uyarınca dava yoluyla alacağını tahsil isteminde bulunmasına engel değildir.
O halde, Mahkemece davaya konu paranın salt hatalı bir ödeme olup olmadığı üzerinde durulup, sonucu uyarınca bir karar verilmelidir."" gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece; ""...davaya konu olan ödemelerin, Osmaniye Devlet Hastanesinin Deftedarlık Personel Müdürlüğü"ne 09/04/2012 ve yine defterdarlık Döner Sermaye Saymanlığı"nın Osmanlı Devlet Hastanesine 05/04/2005 tarihinde yazmış olduğu yazı cevapları da dikkate alındığında davalıya yapılan ödemenin bir karar alınarak gerçekleştirildiği, dolayısıyla davalıya yapılan ödemenin bir şart tasarrufun sonucu olduğu, sonuç olarak; ödemenin salt hatalı bir ödeme olmadığı "" gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, davacı idarenin mahsup işlemini yapmaksızın davalıya yersiz ve fazla ödeme yapmasından kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Uygulamada, hatalı intibak ve hatalı terfi gibi şart tasarrufun yanlış yapılması (veya sonradan geri alınması) halinde, daha önce bu şart tasarrufa dayanılarak memura yapılan fazla ödemenin idare hukuku ilkelerine göre geri istenebileceği ve geri isteme süresinin 60 gün olduğu, ancak şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin ise Borçlar Kanununun haksız iktisap kuralları çerçevesinde geri istenebileceği (H.G.K.5.12.1984 tarih 387/997 sayılı kararı) kabul edilegelmektedir.
Mahkemece, hükme esas alınan Osmaniye Devlet Hastanesinin Deftedarlık Personel Genel Müdürlüğüne 09.04.2012 ve Defterdarlık Döner Sermaye Saymanlığı"nın Osmaniye Devlet Hastanesine 05.04.2005 tarihli yazı cevapları incelendiğinde, davalıya yapılan ödemelerin bu yolda daha evvel alınmış bir karara dayanmadığı açıktır. Bu durum Dairemizin yukarıda anılan bozma ilamında da açıkça belirtilmiştir.
O halde; olay tarihinde Osmaniye Defterdarlığı Sağlık Kurumları Döner Sermaye Saymanlığında Saymanlık Müdür Yardımcısı olarak görev yapan davalıya Ekim/2004- Nisan/2008 tarihleri arasında döner sermaye gelirinden yapılan ek ödemelerin Vergi Usul Kanununun Ek. 13.maddesi gereğince ek ödemelerden mahsubu gerekirken mahsup edilmediği ve davalıya fazladan ödeme yapıldığı, somut olayda herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı bir ödemenin olduğu anlaşılmakla, mahkemece dava konusu alacak hakkında konusunda uzman bir bilirkişiden hüküm kurmaya ve Yargıtay denetimine elverişli bir rapor alınarak sonucu dairesinde bir hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 24.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.