MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar ve davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili, 10/01/2013 havale tarihli dava dilekçesi ile ..., ... 5428 parsel sayılı 10782 m2 yüzölçümündeki taşınmazın, Orman Yönetimi tarafından açılan ve kesinleşen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/249-2011/457 sayılı kararı ile tapu kaydının iptaline ve orman niteliği ile Hazine adına tesciline karar verildiğini, Türk Medenî Kanununun 1007. maddesinde, tapu sicilinin tutulmasından doğan zararlardan devletin sorumlu olduğunun düzenlendiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile iptal kararının kesinleştiği tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte 5/48 pay sahibi ... için 44.925,00.-TL; 5/48 pay sahibi ... için 44.925,00.-TL; 60/768 pay sahibi ... için 33.693,75.-TL; 45/768 pay sahibi ... için 25.270,31.-TL; 45/768 pay sahibi ... için 25.270,31.-TL; 45/768 pay sahibi ... için 25.270,31.-TL; 15/768 pay sahibi ... için 8.423,43.-TL; 15/768 pay sahibi ... için 8.423,43.-TL; 15/768 pay sahibi ... için 8.423,43.-TL; 5/192 er pay sahipleri olan .., ... ve ... için 11.231,25 er TL zararın tapu iptal kararının kesinleşme tarihi olan 03/12/2012 tarihinden itibaren faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, daha sonra 30/05/2014 tarihli harçlandırdığı dilekçe ile maddi tazminat istemi yönünden dava değerini ıslah etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacı ... için (5/48) 57.149,99 TL, ... (5/48) için 57.149,99.-TL, ... (60/768) için 42.862,50.-TL, ... (45/768) için 32.146,87.-TL, ... (45/768) için 32.146,87.-TL, ... (45/768) için 32.146,87.-TL, ... (15/768) için 10.715,62.-TL, ... (15/768) için 10.715,62.-TL, ... (15/768) için 10.715,62.-TL, ... (5/192) için 14.287,50.-TL, ... (5/192) için 14.287,50.-TL, ... (5/192) için 14.287,50.-TL,... (5/192) için 14.287,50.-TL, tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacılara hisseleri oranında verilmesine karar verilmiş, hüküm davacılar ve davalı Hazine vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, 4721 sayılı TMK"nın 1007. maddesine göre tazminat istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde 1945 yılında 3116 sayılı Kanun hükümlerine göre kesinleşen orman kadastrosu, 1990 yılında kesinleşen 6831 sayılı Kanunun 3302 sayılı Kanun ile değişik 2/B uygulaması ile 1957 yılında kesinleşen arazi kadastrosu vardır.
Mahkemece çekişmeli taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edilerek, emsal satış yöntemine göre ve dava tarihi itibarıyla hesaplanan değerler dikkate alınmak suretiyle karar verilmiştir.
Oysa, 4721 sayılı TMK"nın 1007. maddesi gereğince tapu kaydının iptalinden kaynaklı tazminat davalarında, zararın, mülkiyetin kaybedildiği tarih olan, tapu iptaline ilişkin mahkeme kararının kesinleştiği günde doğmuş olduğu, bu nedenle değer tespitinin bu tarih itibarıyla yapılacağı kabul edilmektedir.
Ayrıca tazminat miktarı belirlenirken öncelikli konu, tapusu iptal edilen gayrimenkulün niteliğinin tespiti olup, arazi niteliğindeki taşınmaz; başka deyişle tarım alanlarında net gelir esas alınarak, arsa niteliğindeki taşınmazlar için ise emsal karşılaştırması yapılarak değer belirlenmelidir.
Belediye başkanlığından gönderilen yazıda, çekişmeli taşınmazın imar planı dışında olduğu ve belediye hizmetlerinden faydalanmadığının bildirildiği; dosyadaki fotoğraflardan da çöp toplama alanı olduğu anlaşılmakla birlikte, bilirkişiler tarafından arsa olduğu kabul edilerek değer tespiti yapılmıştır.
Bakanlar Kurulunun Yargıtay"ca kısmen benimsenen 28.02.1983 gün ve 1983/6122 sayılı Kararı uyarınca, imar planında yer almayan bir taşınmazın, arsa sayılabilmesi için belediye veya mücavir alan sınırları içinde, belediye hizmetlerinden (Belediyece meskun olduğu için veya meskun hale getirileceği için sunulan yol, su, elektrik, ulaşım, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma vs.) yararlanan meskun yerler içinde yer alması gerekir.
Taşınmaz belediye nazım imar planı içinde ise, Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 17.04.1998 gün ve 1996/3-1998/1 sayılı kararı uyarınca, bu plan kapsamına alındığı tarih ve plandaki konumu, altyapı hizmetlerinden yararlanma ve ulaşım olanakları, belediye merkezine uzaklığı, kullanım biçimi itibariyle iskan amacına yönelik yapılaşma olasılıkları da araştırılmalı, bu hususlar belediye başkanlığından, su ve elektrik idarelerinden ve diğer ilgili merciilerden sorulup alınacak cevaplara göre taşınmazın arsa niteliğinde olup olmadığı saptanmalıdır.
Yapılan araştırma sonunda tapusu iptal edilen taşınmazın arazi olduğu saptanacak olursa değerinin; taşınmazın mevkii ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde, ekilecek ürünler ve bu ürünlerin elde edilmesi için yapılacak harcamalar gözönünde tutularak, net gelir yöntemine göre hesaplanması ve bedel tespitinde etkisi olan diğer tüm unsurlar dikkate alınarak her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirtilip dayanakları gösterilmek suretiyle saptanması; tapusu iptal edilen taşınmazın arsa niteliğinde olduğu belirlendiği taktirde ise değerinin, tapu iptal kararının kesinleştiği günden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gereklidir.
Bu durumda öncelikle yukarıda açıklanan yöntemle taşınmazın arazi ya da arsa olup olmadığı belirlenmeli, arsa ise taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için olanak tanınmalı, gerekli görülürse re"sen emsal getirtme yoluna gidilmeli ve bu emsallere göre; arazi ise net gelir yöntemine göre ve her halükarda tapu iptal kararının kesinleştiği gün itibarıyla değer tespit ettirilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı gerçek kişiler ve davalı Hazine vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 25/10/2016 günü oybirliği ile karar verildi.