20. Hukuk Dairesi 2016/10731 E. , 2016/9668 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... 1. Asliye Hukuk ve ... Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava teminat olarak verilen çeklerin haksız şekilde tahsil edilemesi sebebiyle çek bedellerinin iadesi istemine ilişkindir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince "6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4. maddesine eklenen fıkrada, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde ... Kurulu’nun olumlu görüşü ile .. Bakanlığınca, bu Kanunun dördüncü kitabında yer alan deniz ticaretine ilişkin ihtilaflara bakmak ve asliye derecesinde olmak üzere denizcilik ihtisas mahkemeleri kurulacağı, bu mahkemelerin yargı çevresinin ... Kurulu tarafından belirleneceğinin düzenlenlendiği, 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununun 5/2. maddesi de bir yerde asliye ticaret mahkemesi varsa, asliye hukuk mahkemesinin görevi içinde bulunan ve 4"üncü madde hükmünce ticari sayılan davalarla özel hükümler uyarınca ticaret mahkemesinde görülecek diğer işlere asliye ticaret mahkemesinde bakılacağı, bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde ... Kurulunca, asliye ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçı münhasıran bu kanundan ve diğer kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebileceği hüküm altına alınmış olup 6762 sayılı Kanununun 4. maddesine eklenen fıkra ile aynı mahiyette olduğu, 6762 sayılı Kanun zamanında anılan yasal düzenleme doğrultusunda alınan ... Kurulu’nun 24.03.2005 tarih ve 188 sayılı kararının geçerli olup bu kararda bu tür davalara denizcilik ihtisas mahkemesi bulunmayan yerlerde ticaret mahkemesi varsa 1 numaralı ticaret mahkemesi, ticaret mahkemesi yok ise 1 numaralı asliye hukuk mahkemesinin denizcilik ihtisas mahkemesi olarak görevlendirildiği, .. mahkemesi sıfatlı ticaret mahkemesi ile diğer mahkemeler arasındaki ilişkisinin görev ilişkisi olduğu, ... mahkemesinin görev alanın tayininde davanın değeri önemli olmayıp, uyuşmazlığın deniz ticaretinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı esas alındığı, sonuç olarak dava konusu talep açısından davaya bakmaya asliye ticaret mahkemesi görevli olup, ..."nın 23.07.2015 gün ve 1157 sayılı kararı ile ... yargı çevresinde müstakil asliye ticaret mahkemesi kurulmuş ve 07.09.2015 tarihinde faaliyete geçmiş olmakla, davaya bakma görevinin ... Asliye Ticaret Mahkemesine ait olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir
... Asliye Ticaret Mahkemesince ise davanın açıldığı 30/07/2010 tarihinde yürürlükte olan mülga 6762 sayılı TTK"nın 5. maddesine göre ise asliye hukuk mahkemesi ile asliye ticaret mahkemesi arasındaki ilişki iş bölümü ilişkisi olduğu, davalı tarafça cevap dilekçesinde iş bölümü itirazı bulunmadığı gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
İş bölümü itirazının yalnız ilk itiraz olarak ileri sürülebileceği hususu TTK"nın 5. ve HUMK"nın 187. (6100 sayılı HMK"nın 116. maddesi) maddelerinde düzenlenmiştir. İlk itiraz olarak ileri sürülmeyen işbölümü itirazının mahkemece kabul edilmemesi gerekir. İşbölümü itirazının uygun bulunması halinde mahkemece dava dosyasının ilgili mahkemeye gönderilmesine karar verilir. Gönderme kararı nihai bir karardır, mahkeme bu karar ile davada elini çeker, gönderme kararı ile dava sona ermez ve bu kararın temyizi kabil değildir. Yine, gönderme kararı usulüne uygun şekilde verilmesi halinde (ilk itiraz olarak ileri sürülmesi ve mahkemece uygun görülmesi) gönderilen mahkemeyi bağlar ve gönderilen mahkeme bu davaya bakmak zorundadır. Ancak, gönderilen mahkemenin davaya bakma zorunluluğu iş bölümü itirazının ilk mahkemede süresinde yapılması hali ile sınırlıdır.
TTK"nın 5/3. maddesinde "Bir davanın ticari veya hukukî mahiyeti itibariyle iş sahasına girip girmediği yalnız iptidai itiraz şeklinde taraflarca dermeyan olunabilir."
TTK"nın 5/son maddesinde ise, "Vazifesizlik sebebiyle dava dilekçesinin reddi halinde yapılacak muamelelere ve bunların tabi oldukları müddetlere dair usûl hükümleri iş sahasına ait iptidai itirazın kabulü halinde de tatbik olunur." hükümleri yer almaktadır.
Somut olayda, davacı vekili müvekkilinin fabrikasında kullanmak üzere ..."den .. Marka, 2010 model, 770 UST ve 700 MT"lik pres makinası satın alındığını, satın alınan makinanın Türkiye" ye getirilip gerekli gümrük ve ithalat işlemlerinin yapılması amacı ile davalı ile anlaşma yapıldığını, yapılan anlaşmaya göre davalının söz konusu nakliye işini toplam 41.790 USD bedel ile yapmayı kabul ettiğini ve buna göre de faturanın kesildiğini, yapılmış bulunan sözleşmeye göre de malların teslim yerinin ... fabrika binası olduğunu, taşıma sözleşmesine göre davalının müvekkili firmaya navlun bedeli olarak 29/04/2010 tarih ve 0672834 nolu 37.235 USD tutarlı fatura kesildiğini, müvekkilinin sözleşme gereği üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiğini ve navlun bedelini ödediğini, malların ...ye konteynırlarla getirilmesi sebebiyle konteynırların hasarsız şekilde teslimi için müvekkili tarafından davalıya verilen çeklerin, konteynırlar hasarsız teslim edildiği halde iade edilmeyerek davalı tarafça tahsil edildiğini ileri sürerek, teminat amacıyla davalıya verilen çek bedellerinin davalıdan tahsilini talep ettiği anlaşılmaktadır.
Davanın açıldığı 30/07/2010 tarihinde asliye hukuk ile asliye ticaret mahkemeleri arasındaki ilişkinin işbölümü ilişkisi olduğu, davalılar tarafından süresinde işbölümü itirazında bulunulmadığı ve işbölümüne yönelik itirazda bulunulmadan verilen görevsizlik kararının bu nedenle bağlayıcı olmadığı anlaşılmakla davanın, ilk açıldığı ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 28/10/2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.