10. Hukuk Dairesi 2020/1874 E. , 2021/5331 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
No : 2019/1455-2020/188
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince fer"i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; müvekkilinin ... Halıcılık A.Ş. de halı dokuma işinde 1981 yılından 30 Temmuz 1992 yılına kadar halı dokuma ustası olarak aralıksız bir şekilde çalıştığını, bu dönemde davalı işveren tarafından hizmet bildiriminin geç verildiğini, verilen ilk işe giriş bildiriminin 01/04/1982 tarihinde verildiğini, davalı işyerinde 1982 yılının 2.döneminde 52 gün, 3. Döneminde 44 gün, 4. döneminde 18 gün olmak üzere toplam 114 gün çalıştığının ve 30/10/1982 tarihinden sonra işten ayrıldığının gösterildiğini, ancak davacının 30 Temmuz 1992 yılına kadar aralıksız çalıştığını, bu nedenle davacının davalı şirkete ait işyerinde 01/04/1982-30/07/1992 tarihleri arasında kesintisiz bir şekilde çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... AŞ vekili, davalı şirketin merkezinin ... olduğunu, davacının ikametgah adresinin ise Kocaeli olduğunu, bu nedenle yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, davacının iddialarının asılsız ve gerçekten uzak olduğunu, davacı çalışmasına 1981 yılında başladığını iddia ettiğini, müvekkili firmanın ise kuruluş tarihinin 18/09/1985 tarihi olduğunu, hizmet tespiti davalarında 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, davanın sadece tanık beyanları ile ispatının mümkün olmadığını, 35-40 yıl gibi uzun bir sürenin geçtiğini, davacıya ait herhangi bir belge ve bilgi bulunmadığını, bu nedenle davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri Müdahil SGK vekili, 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, dava açılmadan önce kuruma müracaat edilmesinin zorunlu olduğunu, kuruma karşı dava açılabilmesi için kurumun taleplerini reddetmesi gerektiğini, dava dilekçesinde kuruma başvuru yapıp yapmadıklarının anlaşılamadığını, bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“1-Davanın kabulü ile davacının 01/04/1982-30/07/1992 tarihleri arasında davalıya ait 0035695 041 sicil sayılı işyerinde kesintisiz hizmet akti ile çalıştığının,bu süre içerisinde bildirilmesi gereken toplam prim gün sayısının 3720 olduğunun ,bu süreden davalı işveren tarafından bildirilen 114 günün mahsubu ile eksik bildirilen prim gün sayısının 3606 gün olduğunun tespitine” karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
“1-Feri Müdahil ..."nın istinaf başvurusunun HMK 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri, eksik inceleme nedeniyle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacının, davalı işverene ait halı atölyesinde 01.04.1982-30.07.1992 tarihleri arasında geçen Kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini istediği eldeki davada, davalı şirkete ait işyerinde 01.04.1982 tarihinde işe girdiğine dair işe giriş bildirgesi verilmiş olduğu ayrıca dinlenen bordrolu tanıkların ise çalışmayı doğruladıkları belirgindir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 3. maddesinin II numaralı fıkrasına, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 1. maddesiyle eklenen (D) bendinde “El halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85 inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigortalı olabilirler.” düzenlemesine yer verilmiş, sonrasında 06.08.2003 günü yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanunun 57. maddesiyle söz konusu bent ilga edilmiş olup yürürlükten kaldırmaya yönelik yasama işleminin geriye yürütüleceğine ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından, şu durumda 09.07.1987 – 05.08.2003 (dahil) dönemi bakımından bentte yazılı nitelikteki hizmetin 506 sayılı Kanun hükümleri gereğince uzun vadeli sigorta kollarına tabi zorunlu sigortalılık olarak değerlendirilemeyeceği belirgindir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde, davacı adına işe giriş bildirgesi verilen 35695 sicil numaralı işyerinin ipek halı imalatı şeklinde tescil edildiği, tanıkların, davacının çalıştığı yönündeki beyanlarıyla birlikte tezgahta dokuma yapıldığı, hatta halı tezgahlarının eve kurdurularak evde dokuma yapıldığı yönündeki beyanları nazara alındığında Mahkemece, uyuşmazlık konusu dönemde davacının, işverene bağlı olarak yerine getirdiği faaliyetin “el halıcılığı dokuma işi” niteliğinde olup olmadığı belirlendikten sonra varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
O hâlde, fer"i müdahil Kurum ve davalı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm sair yönler incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/1. maddesi gereği sair yönler incelenmeksizin BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi"ne, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 14.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.