3. Hukuk Dairesi 2012/23368 E. , 2013/291 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH ... MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde kira parasının 01.03.2011 gününden başlayarak aylık brüt ....375,00 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dilekçesinde; davalı tarafın 01.03.1999 yılından itibaren dava konusu taşınmazda kiracı olarak bulunduğunu, halihazırda ödenen aylık ....812,50 TL kira bedelinin, rayiç kira bedellerinin çok altında kaldığını belirterek 01.03.2011 tarihinde başlayan dönemde kira parasının aylık brüt ....375,00 TL olarak tesbitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı kurum tarafından, kira akdi 28.02.2011 tarihinde sona erdiğinden 01.03.2011-28.02.2012 tarihleri arasını kapsayan yeni dönem kira bedelinin net ....250,00 TL olarak ödenmesi hususunda kendilerine yazı gönderildiğini ve bu yazıya istinaden 01.03.2011 tarihinden itibaren aylık ....250,00 TL kira ödediklerini, davalı tarafından gönderilen bu yazı ile, dava konusu edilen yeni dönem için aralarında yeni bir anlaşma sağlandığını bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davacı tarafından davalıya gönderilen mektupta 01.03.2011-28.02.2012 tarihleri arasındaki yeni kira dönemi için aylık net ....200 TL talep edildiği, davalı tarafça bu rakam kabul edilerek davacının hesaplarına yatırıldığı, davacı tarafından yatırılan kira bedellerinin itirazsız olarak kabul edildiği, talep edilen miktarın davalı tarafından aynen ödendiği anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında en son yapılan kira sözleşmesi 01.03.2005 başlangıç tarihli ve ... yıl süreli olup yıldan yıla yenilenerek süregelmiştir. Davacı tarafından kira parasının tespiti istenilen 01.03.2011- 01.03.2012 dönemi, ilk dönemi takip eden altıncı döneme ilişkindir.
Taraflar arasındaki kira ilişkisinin kurulmasından itibaren üç yıldan fazla bir zaman geçmiş ise, kural olarak yeni dönem kira parasının ........1964 gün ve .../... sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince hâkim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre saptanması gerekir.
Bunun için öncelikle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken, öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri getirtilmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, davalı tarafın savunması dikkate alınarak ekonomik olumsuzlukların kira paraları üzerindeki etkileri karşılaştırmalı olarak incelenmelidir.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği kira parası usulünce saptandıktan sonra, bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre hâkimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Ancak somut olayda, davalı tarafından dosyaya ibraz edilen ve davalı tarafa hitaben yazılan yazıda, kira akdinin 28.02.2011 tarihinde sona ermesi nedeniyle 01.03.2011-28.02.2012 tarihleri arasını kapsayan yeni dönem kira bedelinin net ....250,00 TL olarak ödenmesi, talebin kabul edilmediği takdirde mecurun yeni dönem kirasının tespiti için dava açmak zorunda kalacakları hususunun belirtildiği, söz konusu yazının kim tarafından imzalandığı anlaşılamamakla birlikte davacı tarafın, davacı vakıf kaşesi üzerine atılan imzanın yazı işlerinden sorumlu vakfın çalışanına ait olduğunu kabul ettiği ve davalı tarafın, kendilerine gönderilen söz konusu teklif mektubunda belirtilen miktar üzerinden dava konusu edilen döneme ilişkin ödeme yaptığı anlaşılmaktadır. Her ne kadar mahkemece, davacı tarafından davalıya gönderilen yazıda belirtilen aylık kira bedelinin davalı tarafından ödendiği ve ödenen miktarın davacı tarafından itirazsız kabul edildiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ise de, davacı tarafından gönderilen yazının vakfı temsile ve imzaya yetkili vakıf yönetim kurulu üyeleri tarafından imzalanmadığı bu nedenle söz konusu yazının vakıf açısından bağlayacılığının bulunmadığı yönündeki davacı tarafın iddası doğrultusunda söz konusu yazıda imzası bulunan kişinin vakıf adına yetkili kişi olup olmadığının araştırılarak yetkili olmadığının anlaşılması üzerine yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda kira bedelinin tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de, kira parasının miktarına ilişkin olarak bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye mürcaat edildiğine ve kira parasının dava yoluyla tespiti istenildiğine göre; davalı taraf artırılması istenilen veya karar verilebilecek miktarı ödese bile dava red edilmeyip kira tespit kararı verilmelidir. Nitekim davalının artırarak ödediği kira parasını ödemekten vazgeçip önceki dönem kira parasını ödemeye başlaması halinde davacı, hükmen tespit edilmiş ya da sözleşme ile kararlaştırılmış bir kira parası olmadığı sürece davalı kiracıyı kira parasının arttırılmış halini ödemesi için zorlayamayacağı için yeni dönem kira parasının mahkemece hüküm altına alınmasında davacının hukuki yararı vardır.
Yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı gerekçe ile red kararı verilmesi doğru değildir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ....01.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.