9. Hukuk Dairesi 2015/2400 E. , 2015/12615 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 28/03/2011 tarihinde davalı işyerinde talaşlı imalat operatörü işçisi olarak çalışmaya başladığını, 29/07/2013 tarihinde yaklaşık 25 arkadaşı ile birlikte işten çıkarıldığını, davacının iş akdi fesih nedeninin tamamen uydurma olduğunu, asıl fesih nedeninin gizlenmeye çalışıldığını, işverence işten çıkarılan işçiler yönünden objektif olunmadığını, iyi niyet kurallarına uygun tutum sergilenmediğini, davacı ve arkadaşlarının ... Sendikasına üye olduğunu, daha sonraki süreçte sendikanın işverenle ortak tutum alması karşısında ... Sendikasına 25/07/2013 tarihinde Noter huzurunda üye olunduğunu, bunun sonucunda davacının da içinde olduğu tümü sendikalı toplam 20-25 kişinin işten çıkarıldığını, iş akdi feshinin sendikal nedene dayandığını iddia ederek davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının talaşlı imalat operatörü olarak 28/03/2011-29/07/2013 tarihleri arasında çalıştığını, işyerinde reorganizasyon çalışması başlatıldığını, ideal, verimli ve çağın koşullarına uygun bir karo kurulmasına karar verildiğini, iş sözleşmesi sona erdirilmiş personel arasında sendikalı-sendikasız, beden işçisi-büro işçisi ayrımı yapılmadığını, iş akdi fesih tarihinde işverene ulaşmış bir istifa veya bir üyelik bildirimi söz konusu olmadığını, işveren için ... Sendikası veya ... Sendikasının yetki almasının herhangi bir fark oluşturmayacağını, metal iş kolunda toplu sözleşme yapma yetkisinin ..., ... ve ... sendikalarında olduğunu, ... ile bu 3 sendika arasında imzalanmış grup toplu sözleşmelerin bulunduğunu, ... Sendikasının üye sayısını giderek kaybeden bir sendika olduğunu, davacının iş sözleşmesinin geçerli bir nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, feshin sendikal nedenle yapıldığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin kabulüne ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta işverence gerçekleştirilen feshin haklı ya da geçerli nedene dayanmadığı ve davalılar arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir.
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir. Dosya içeriğine ve delillere göre feshin sendikal nedene dayandığı da anlaşılmaktadır. Mahkemece sendikal nedenle feshin kabul edilmesi isabetlidir.
Ancak, davacının sendikal tazminat talebinin kabulüne ve bu tazminatın davacının 18 aylık ücreti tutarında olmasına karar verilmiş ise de dosya kapsamından, sendikal tazminatın alt sınırdan verilmemesini gerektiren bir neden bulunmaması ve işçinin kıdeminin de fazla olmaması dikkate alındığında 18 aylık ücreti tutarındaki sendikal tazminat talebinin hüküm altına alınması hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE, davacının İŞİNE İADESİNE,
3-Davacının iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği anlaşıldığından,işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın takdiren davacının 12 aylık brüt ücreti tutarında sendikal tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine,
4-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
5-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 1.500.-TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 228.35 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine,
Kesin olarak 31.03.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.