21. Hukuk Dairesi 2018/2598 E. , 2019/1514 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının 01.09.2006-31.03.2009 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir. Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 1030253 sicil numaralı davalı ... ... Şubesi unvanlı işyerinin 07.02.2007 tarihinde yasa kapsamına alındığı, bu işyerinden davacı adına 30.04.2008 tarihinde işe girdiğine dair işe giriş bildirgesinin verildiği, davacı ile davalı işveren arasında 30.04.2008 tarihinde, haftanın 4 günü çalışılacağına ilişkin sözleşme imzalandığı, davacının davalı işyerinde 30.04.2008-31.03.2009 tarihleri arasında geçen çalışmalarının kısmi olarak ayda 18 gün üzerinden Kuruma bildirildiği, bildirim yapılan aynı döneme ilişkin 2008 yılı Nisan-2009 yılı Mart aylarının ücret bordrolarında davacının imzasının bulunduğu ve 2008 yılı Haziran, Temmuz ile 2009 yılı Mart ayı bordrolarındaki imzaların davacının eli ürünü olmadığının tespit edildiği, 03.05.2017 havale tarihli ... Hizmet Vakfı tarafından dosyaya sunulan evraklardan davacıya Türkiye ... Mikrokredi Projesi kapsamında 2007 Temmuz ayı maaş listesinde davacının adının bulunduğu, Ağustos ayı hizmet bedeli olarak 03.09.2007 tarihinde, Eylül ayı hizmet bedeli olarak 31.10.2007 tarihinde, Kasım ayı maaşı olarak 26.11.2007 tarihinde ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır.Somut olayda, her ne kadar bozma ilamı uyarınca davacının eli ürünü olduğu tespit edilen imzalı ücret bordrolarının dikkate alınması yerinde ise de davacı adına zaten davalı işveren tarafından bildirimi yapılmış olan 2008/4-12, 2009/1,2.aylarda yeniden çalışılan sürenin tespitine karar verilmesinde hukuki yarar bulunmamaktadır. Beyanına başvurulan tanıklar daha önceki tarihlerde çalıştıklarını beyan etmişlerse de davalı işyeri 07.02.2007 tarihinde yasa kapsamına alınmıştır, işyerinin bu tarihten önce faal olup olmadığı araştırılmalıdır. Davacıya ücret ödemesi yapıldığı anlaşılan dava dışı ... Hizmet Vakfı ile davalı işyerinin bir bağlantısının olup olmadığı belirlenmeli, eğer dava dışı bir işyeri olduğu tespit edilirse bu tarihlerde davacının davalı işyerinde çalıştığının kabul edilemeyeceği göz önünde bulundurulmalıdır. Davacının kayıt dışı çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü vakıf işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kuruma bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiği hususlarının araştırılması gerekir.Yapılacak iş, davacının davalı işyerinde imzaları davacının eli ürünü çıkan ücret bordrolarında belirtilen süre kadar çalıştığının kabulü gerekeceğinden bu tarihlerde davalı işyerinden davalı Kuruma bildirilmiş çalışmaların yeniden tespitinde hukuki yarar olmadığını, bu tarihler bakımından davanın reddine karar verilmesi gerektiğini göz önünde bulundurmak, imzalı ücret bordrosu olmayan ve imzaların davacıya ait olmadığı anlaşılan dönemler bakımından ise davalı işyeri ile dava dışı ... Hizmet Vakfı arasında bağlantı olup olmadığını, bu işyerinden yapılan ücret ödemelerinin sebebini araştırmak, davalı işyerinin kanun kapsamına alındığı tarihten önce faal olup olmadığını vakfın kuruluş tarihi, vergi mükellefiyetinin başladığı tarih gibi resmi kayıtlara dayanılarak belirlemek, beyanı alınan tanıkların her birinin hizmet cetvelini ihtilaflı dönemde hizmet bildiren işverenlerin unvanlarını da gösterir şekilde davalı Kurumdan istemek, ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarında kayıtlı olup daha önce bilgilerine başvurulmamış tanıkları belirleyerek beyanlarını almak, davalı bir vakıf işyeri olduğundan davacının yazılı belgelerle ortaya koyulmuş çalışmalarının dışındaki dönemde ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeleri getirtmek, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise ancak bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek, davacının askerlik yapıp yapmadığını, yaptıysa hangi tarihte yaptığını ilgili askerlik şubesinden sormak, çalışma olgusu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyulduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacı ile davalı ..."ne iadesine, 04.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.