
Esas No: 2008/2579
Karar No: 2009/581
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2008/2579 Esas 2009/581 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Aksaray İş Mahkemesi
TARİHİ : 18/09/2007
NUMARASI : 2007/61-2007/199
Davacı, 1998 yılındaki ilk prim kesintisini takip eden aybaşından itibaren tarım bağ-Kur sigoratlısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine.
2-Davacı, 1998 yılındaki ilk prim kesintisini takip eden aybaşından itibaren 2926 sayılı Yasa"ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitini istemiştir.
Mahkeme yazılı gerekçelerle istemin reddine karar vermiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının teslim ettiği ürünlerden 21.6.1999, 20.6.2000, 20.5.2002, 17.05.2004 , 20.5.2005 ve 17.5.2006 tarihlerinde prim kesintisi yapıldığı, tarım kredi kooperatifinde ve tapuda kayıtlarının bulunmadığı, zirai kredi kullanmadığı, doğrudan gelir desteği almadığı, 14.5.2002-16.11.2003 arasında 464 gün, 26.3.2004-30.11.2005 arasında 565 gün, 27.5.2006-18.6.2006 arasında 28 gün ve 25.7.2006-31.10.2006 arasında 97 gün 506 sayılı Yasa’ya tabi çalışmalarının mevcut olduğu ve bu çalışmalarının 26.3.2007 tarihinden itibaren başlayarak devam ettiği, Mahkemenin zabıta araştırmalarını ve davacının kayıtlarının bulunmamasını dikkate alarak sonuca gittiği görülmüştür.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır. Ancak Yasada belirtilen kayıtların bulunmaması istemin tümüyle reddine karar verilmesini gerektirmez. Prim kesintilerinin yapıldığı yollar itibariyle 2926 sayılı Yasa tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespitine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda davacının teslim ettiği ürünlerden 1999, 2000, 2002, 2004, 2005 ve 2006 yıllarında prim kesintilerinin yapıldığı, 8.7.2007 tarihli tutanakta “davacının tarlasının bulunmadığı ancak mevsimlik işçi olarak çalıştığı dönemde E.Kasabası nüfusuna kayıtlı olan ve aynı yerde ikamet eden B.A.E.ve H.E.nın 1997, 1998, 1999, 2000 ve 2001 yıllarında 200-300 dönümlük tarlasını ektiği ve tarladan elde ettiği ürünü Niğde ili Bor ilçesi Şeker Fabrikasına verdiğinin” belirtilmesi ve müstahsil bordrolarına göre de prim kesintilerinin davacı adına Bor Şeker Fabrikasınca gerçekleştirildiğinin açık olması karşısında kesintilerin mevcut olduğu yıllar esas alınarak 14.5.2002 tarihinden itibaren başlayan 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalılık süreleri ile 2002 yılından itibaren yapılmaya başlayan prim kesintilerinin çakışması ve davacının 2926 sayılı Yasa’nın 10. maddesinde belirtilen kayıtlarının bulunmaması nazara alınarak 1999 ve 2000 yıllarındaki prim kesintilerine göre karar verilmesi gerektiği ortadadır.
Mahkemece 21.6.1999 tarihinde Kurum kayıtlarına geçen prim kesintisinin hangi tarihte yapıldığı tespit edilerek takip eden aybaşından, 2000 yılındaki prim kesintisi itibariyle yıl sonu olan 31.12.2000 tarihine kadar olan sürede davacının 2926 sayılı Yasa’ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken istemin tümüyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek kurulan hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 26.01.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.