MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)

Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hüküm süresi içinde davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar niteliği gereği duruşmaya tâbi olmadığından duruşma isteminin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı vekili, müvekkilinin peşin ödemeli olarak davalı kooperatife üye olduğu halde parasal yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiasıyla davalı kooperatif yönetim kurulunun ....05.2011 tarihli kararıyla yasa ve anasözleşmeye aykırı olarak üyelikten ihraç edildiğini ileri sürerek, ihraç kararının iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif temsilcisi, üyelikten ihraç yetkisinin genel kurulda olduğunu, genel kurulda da davacının üyelikten ihracının görüşülmediğini, davacının halen üyeliğinin devam ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; her ne kadar davacıya üyelikten ihraç edildiğine dair yönetim kurulu kararı tebliğ edilmiş ise de, davalı kooperatifin yazı cevabına göre dava sırasında 03.07.2011 tarihinde toplanan genel kurulda, yönetimce ihraç edilen üyeler ile ilgili gündem maddesinin bir sonraki genel kurulda görüşülmesine karar verildiği, davacının dava tarihinde ve halen üyeliğinin devam ettiği, davanın sübuta ermediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
...-Dava, kooperatif yönetim kurulunca davacı hakkında alınan üyelikten ihraç kararının iptali istemine ilişkindir.
Dairemizin geri çevirme kararları üzerine dosyaya giren bilgi ve belgelerden, temyize konu mahkeme karar tarihinden sonra ....04.2012 tarihinde yapılan genel kurulda, yönetim kurulunca üyelikten ihracına karar verilen ve aralarında davacının da isminin bulunduğu üyelerin üyeliklerinin sona erdirilmesine karar verildiği, davacı tarafından bu genel kurul kararının iptali istemiyle ....06.2012 tarihinde ...nye .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2012/321 Esas sayılı davanın açıldığı, yapılan yargılama sonucunda 2013/443 Karar sayısı ile ....07.2013 tarihinde davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... maddesi uyarınca, yönetim kurulunun alacağı ihraç kararı üzerine ortak, genel kurula itiraz edebileceği gibi, mahkemeye iptal davası da açabilir.
Anılan Kanun"un .../... ve .... ve davalı kooperatif anasözleşmenin .../.... ve .... maddelerinde "Ortak çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir. Tebliğ edilen karar yönetim kurulunca verilmiş ise ortak üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir." hükmüne yer verilmiştir. Bir üyenin yönetimin ihraç kararına itirazı ihraç kararının iptali davasından önce yönetimce genel kurula intikal ettirilmiş ve üye aleyhine davadan önce karar verilmiş ise, davanın yönetim kurulu kararına karşı açılmadığı, genel kurulca verilen karara karşı süresinde itiraz davası olarak açıldığı kabul edilerek, bundan sonra davanın esasına girilmesi; genel kurulca itirazın kabulüne karar verilmesi halinde, ortaklık devam ettiğinden davanın reddine karar verilmesi; şayet yargılama aşamasında bu itiraz genel kurula intikal ettirilmiş ise, genel kurul kararı sonucu beklenilerek bu karar ortak aleyhine çıktığı takdirde davaya genel kurul kararının iptali olarak devam edilmesi; genel kurulca itirazın kabulüne karar verilmesi halinde davanın konusunun kalmayacağının düşünülmesi; itiraz genel kurula davadan önce ya da sonra intikal ettirilmemiş ve intikal ettirilmeyecekse, üyeliğin askıda ve devam ettiği, yönetim kurulunun ihraç kararına karşı dava açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerekir. Genel kurulun, üyenin ihraç kararına yaptığı itirazı üzerine esasen yetkisinde olan itirazı görüşerek karara bağlaması halinde, artık itirazın geç yapıldığına bakılmaksızın, davanın ihracı onaylayan genel kurul kararının tebliğinden itibaren üç ay içerisinde açılıp açılmadığı belirlenmelidir.
Somut olayda, davalı kooperatifin yazı cevabına göre dava sırasında 03.07.2011 tarihinde toplanan genel kurulda, yönetimce ihraç edilen üyeler ile ilgili gündem maddesinin bir sonraki genel kurulda görüşülmesine karar verildiği anlaşılmakla, bir sonraki genel kurul toplantısında alınacak kararın mahkemece beklenilmesi ve davacının aleyhine olduğu takdirde kesinleşip kesinleşmediği üzerinde durulması gerekirken, bu yönde bir inceleme yapılmamıştır. Davacı tarafından yönetim kurulunun aldığı ihraç kararının iptali istemiyle işbu davanın açıldığı, mahkeme karar tarihinden sonra yapılan ....04.2012 tarihli genel kurulda ise genel kurulun kendiliğinden yönetim kurulunca alınan ihraç kararlarını ele alarak, aralarında davacının da bulunduğu bir kısım üyelerin ihracına karar verildiği anlaşılmıştır.
Süresi içinde işbu dava açılmış olup, davacı genel kurula itiraz yoluna başvurmamıştır. Yönetim kurulu haklarında ihraç kararı alınan ortakların durumunun görüşülmesini kendiğinden gündeme almış olup, anılan genel kurulda bu konu görüşülmüş ve davacı hakkındaki ihraç kararı onaylanmıştır.
Davacının hukuki durumu, yukarıda belirtilen yasa ve anasözleşme hükümlerindeki düzenlemeye tamamen uymamaktadır. Ne var ki, ortada ihracı onaylayan bir genel kurul kararı da bulunmaktadır. İşbu dava, genel kurul kararından önce açılmış olmakla, artık davanın genel kurul kararının iptali davası olarak ele alınıp, bu çeçevede sonuçlandırılması zorunluluğu bulunmaktadır. Aksi halde, süresi içinde dava açan ve genel kurula itiraz hakkını kullanmak istemeyen davacının durumu haksız yere ağırlaşmış olacaktır.
Bu durumda, mahkemece, davacının genel kurulda onaylanan ihracına ilişkin anılan yönetim kurulu kararının yerinde olup olmadığının 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... ve anasözleşmenin .... madde hükümleri uyarınca değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. İlkeler bu yönde olmakla birlikte somut olayda, mahkemece bir yıl sonraki genel kurul kararı beklense ve kesinleşip kesinleşmediği üzerinde durulsa idi, davacı ortakça ihracın onaylanmasına ilişkin ....04.2012 tarihli genel kurul kararının iptali için aynı mahkemede 2012/321 Esas sayılı ayrı bir davanın açıldığının tespiti mümkün olup, anılan davanın yargılaması sonucunda verilen kararın kesinleşmesi beklenip, sonucuna göre hüküm tesis edilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
...-Bozma nedenine göre, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.