Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili ile davalılardan ... Halk Ulaşım A.Ş vekili ve Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı davalı işyerinde 13/07/1996 ile 01/05/2010 tarihleri arasında aralıksız olarak geçen çalışmasının tespitini talep etmiş,mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne, davacının davalı iş yerinde 07/12/2004-01/05/2010 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığının tespitine,fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında da açıkça vurgulandığı üzere, bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonucunda; Mahkeme yönünden kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine bozma kararında açıklanan hukuki esaslar çerçevesinde hüküm kurmak yükümlülüğü doğar.
Mahkemece bozmaya uyulduğu halde bozma gereği yerine getirilmeden, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak karar verilmiştir.
Somut olayda, mahkemece dinlenen tanıklardan ...’nun davacının...ı hattında Halk Ulaşım AŞ’ne bağlı olarak 1997 yılından itibaren çalıştığını beyan ettiği , tanığın 06/11/2003 tarihinden itibaren Gazi Teker özel halk otobüsü unvanlı işyerinden Kuruma hizmet bildirimi bulunduğu ve...’ye yazılan müzekkere cevabında da tanığın halk otobüsünde biletçi olarak çalıştığının bildirildiği;yine hizmet cetvelinden otobüs duraklarına komşu işyerinde kayıtlı çalışan olduğu anlaşılan davacı tanığı...tarafından davacının 1996 yılından itibaren çalıştığının doğrulandığı anlaşılmaktadır. Komşu işyeri çalışanı niteliği hizmet cetvelleri ve kolluk araştırması ile denetlenen bir kısım tanıkların beyanlarından davacının ... Halk Ulaşım AŞ nin ticaret siciline tescil edildiği tarihin öncesinde de durakta çalıştığına dair kanaat oluşmuş ise de, çalışmaya başladığı tarih konusunda hüküm kurmaya yeter derecede ispat bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar ... Büyükşehir Belediyesince ... hattında dava konusu dönemde çalışanların veri kaydı bulunmadığı gerekçesiyle mahkemece bu konuda yazılan müzekkerelere olumsuz cevap verilmiş ise de, mahkemece dinlenen tanığın çalışma kayıtlarına ilişkin olarak... tarafından cevaben gönderilen belgelerden şoför,muavin,biletçi olarak bu hatta çalışanlara dair...’ye şoförlerce yapılmış bildirimlere dair bir kısım kayıtlar bulunduğu anlaşıldığından, mahkemece davacının 2004 yılı öncesinde çalışmasının hangi tarihte başladığını belirlemek açısından kanaat edinmeye elverişli yeter sayıda tanık araştırılıp dinlenerek ,bu tanıkların hizmet cetvelleri,vergi kayıtları Kurumdan ve hangi hatta,ne görevde çalıştıklarına dair belgeler... den celbedilip beyanlarının sıhhati denetlendikten ve ... Halk Ulaşım San ve Tic AŞ’nin kuruluşundan itibaren ortaklarını,iştigal konusunu gösteren ticaret sicil kayıtları dosyaya eklendikten sonra elde edilecek sonuç ve tüm dosya kapsamı değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekili ile davalılardan ... Halk Ulaşım A.Ş vekili ve Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan ... Halk Ulaşım A.Ş"ye iadesine, 19/04/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.