Davacı, 29.7.1987-30.6.2006 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitiyle, 1.7.2006 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalının tüm davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 29.07.1987-30.06.2006 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun ve 01.07.2006 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin kısmen kabulü ile,davacının 01.08.1994-31.12.1994 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalılığının tesbitine,diğer taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Davanın, yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre, sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre, kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve
Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Gerçekten Tarım Bağ-Kur sigortası kapsamında kesintisiz tarımsal faaliyetin bulunduğunun anlaşıldığı hallerde, 1479 sayılı Yasa kapsamındaki kısa süreli sigortalılığın 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığı tümden sona erdirmeyeceği, 2926 sayılı Yasa"nın 36 ve 10.maddesindeki şartlarında gerçekleşmesi halinde 1479 sayılı Yasa kapsamındaki kısa süreli sigortalı olunan günlerin dışında kalan süreler bakımından Tarım Bağ-Kur sigortalısı olunduğunun kabulünün gerekeceği, 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığın uzun süreli olduğu hallerde ise, tarımsal faaliyetin kesintiye uğradığının ve Bağ-Kur"lu çalışmanın sona ermesinden sonra, 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığın yeniden başlatılabilmesi için, doğrudan prim yatırılması veya aynı yasanın 36.maddesine göre ürün bedelinden tevkifat yapılması yoluyla yeniden kayıt ve tescil yolundaki iradenin ortaya konulması gerektiği Dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının 01.12.1984 tarihinde ilk defa 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olarak tescil, 24.04.1986 tarihinde 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olduğu nedeniyle terkin edildiği, 31.07.1994 tarihinde prim ödemesinin bulunduğu, 24.04.1986-28.07.1987 tarihleri arasında 1 yıl 3 ay 4 gün 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığının bulunduğu,14.09.1979 tarihinde ziraat odasına kayıt olduğu, kaydının devam ettiği,30.11.1981 tarihinde Konya Pancar Ekicileri Kooperatifine kayıt olduğu ve kaydının devam ettiği, başkaca tarım kooperatif kaydının bulunmadığı, 1992 yılında kadastro iktisap sebebli tapulu 230 dönüm zirai taşınmazının bulunduğu,muhtar ve zabıta araştırması ile davacının ihtilaflı dönemde tarımsal faaliyette bulunduğunun belirtildiği görülmektedir.
Somut olayda davacının 14.09.1979 tarihinde ziraat odasına kayıt olduğu, kaydının devam ettiği,30.11.1981 tarihinde Konya Pancar Ekicileri Kooperatifine kayıt olduğu ve kaydının devam ettiği, 1992 yılında kadastro iktisap sebebli tapulu 230 dönüm taşınmazlarının bulunduğu,muhtar ve zabıta araştırması ile davacının ihtilaflı dönemde tarımsal faaliyette bulunduğunun belirtildiği ,31.07.1994 tarihinde prim ödemesinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca , davacının ,uzun süreli 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığın sona ermesinden sonra 31.07.1994 tarihinde yapılan kesintiyi takip eden aybaşı olan 01.08.1994 tarihi ile 30.06.2006 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olduğunun kabulü gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Mahkemece yapılacak iş, davacının 01.08.1994-30.06.2006 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğuna karar vermek,yaşlılık aylığı talebi ile ilgili ,davacının yaş ve prim ödeme gün sayılarını tesbit etmek,şartları var ise tahsis talep tarihi olan 29.06.2006 tarihi itibariyle Kurum’a prim borcu bulunup bulunmadığını Kurumdan sormak, prim borcu yok ise tahsis talep tarihini takip eden aybaşı olan 01.07.2006 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığına karar vermek, prim borcu var ise davacıya prim borcunu ödemek için mehil vermek, prim borcunu öderse ,ödediği tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanmasına karar vermekten ibarettir.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine,09.03.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.
