22. Hukuk Dairesi 2018/14023 E. , 2018/25678 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... 3. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE
MAHKEMESİ : ... 7. İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ile davalılardan ...vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının iş sözleşmesinin haklı ve geçerli sebep olmadan işverence feshedildiğini, feshin sendikal nedenle yapıldığını ileri sürerek feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar sendikal sebep iddiasının yerinde olmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, feshin geçerli bir sebebe dayanmadığı, aksine sendikal sebebe dayalı olduğu gerekçesiyle davacının işe iadesine, boşta geçen süre ücreti olarak dört aya kadar ücret ve diğer haklarının ödenmesi gerektiğinin tespitine, ayrıca davacıya 6356 sayılı Kanunun 25/4-5 maddesi gereğince işe başvurmasına rağmen işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartı aranmaksızın ödenmesi gereken tazminat miktarının bir yıllık brüt ücret tutarında belirlenmesine ve davalıların boşta geçen süre ücreti ve sendikal tazminattan müştereken ve müteselsinen sorumluluğuna karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davalı ... Kargo Lojistik ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş. vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesi, davalı tarafın istinaf talebini kabul ederek ilk derece mahkemesinin kararının ortadan kaldırılmasına karar vermiş, feshin geçersizleğine , davacının işe iadesine ,davacının yasal süre içerisinde baş vurmasına rağmen davalı iş verence işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında belirlenmesine, boşta geçen süre ücretinin davacının en çok 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesine , boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatından davalıların müştereken ve müteselsinel sorumlu olmasına , davacının sendikal tazminat talebinin reddine hükmetmiştir.
Temyiz:
Karar, davacı vekili ve davalı ... Kargo Lojistik ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre; davalı vekilinin tüm ,davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-İşverence yapılan feshin sendikal sebebe dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25. maddesinde düzenlenmiş olup; 25. maddenin 1. fıkrasında, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı belirtilmiştir. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, iş sözleşmesini 6356 sayılı Kanun"un 25. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca sendikal sebeplerle feshetmesi halinde, işçi 4857 sayılı Kanun"un 18, 20 ve 21. madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanun"un 21. maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanun"un 21. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanun"un yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususların araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda; Dosya kapsamına göre, gerek mahkemece gerekse bölge adliye mahkemesince feshin geçerli bir sebebe dayanmadığı sonucuna varılması isabetli ise de, sendikal sebebe yönelik araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu anlaşılmaktadır. Dosya içeriği incelendiğinde ilk derece mahkemesinin kararında her ne kadar iş aktinin feshinden önceki 3 ay ve sonraki 3 aya ilişkin davalı iş yerine ait SGK kayıtlarının getirtildiğinden bahsedilmiş ise de; dosya da yalnızca 2016/12.ay 2017/1. ay ve 2017/2. ay a ilişkin kayıtların dosya arasına alındığı, davacının üyesi olduğu Nakliyat -İş Sendikası’nın müzekkere cevabında ise yalnızca 2017/1. ay ile 2017/2. ay arasındakı sendikalı işçi sayısının 35 olduğunun , 15 tanesinin sendikadan istifa ettiğinin , 20 tanesinin işten çıkartıldığının , davacının üyelik tarihinin 26/01/2017 olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır. Temin edilen bu bilgiler sendikal sebebin varlığı veya yokluğu hususunda kanat edindirecek mahiyette değildir.
O halde yapılması gereken ; iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı ve isimleri , hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı varsa isim listesi , iş yerinde halen çalışmakta olan sendikalı işçilerin bulunup bulunmadığı ve isimleri , aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, iş aktinin son bulduğu tarihten altı ay öncesi ve altı ay sonrasına ait iş yerinde çalışan ve iş akitleri sonlandırılan işçilere ait kayıtlar ile davalılar arasına imzalanan sözleşmenin temininin sağlanarak ayrıca davalılar arasındaki sözleşmenin son bulması halinde kaç tane işçinin asıl iş verende sözleşmesinin yenilenerek çalışmaya devam ettiği hususunda araştırma yapılmak sureti ile sonuca gitmektir. Eksik araştırma ile sendikal sebebin yokluğuna kanaat getirilerek karar verilmesi hatalıdır ve bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebepten BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28.11.2018 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.