MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen tapu iptali, tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar davalı ... tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal tescil ve tenkis isteklerine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan babası Mehmet’in maliki olduğu 6677 parsel sayılı taşınmazı davalı ...’ye, 4267, 5109, 6682 parsel sayılı taşınmazları da davalı ...’a satış suretiyle temlik ettiğini, 3283, 4163, 5089, 5094 ve 5141 parsel sayılı taşınmazlarını da kadastro sırasında davalı ... adına tespit ve tescil ettirdiğini, temliklerin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu, satış suretiyle temlik edilenler yönünden tapu iptal tescil, kadastro ile davalı ... adına tescil edilenler bakımından ise tenkis isteminde bulunmuş, yargılama sırasında 4267, 3283, 4163 parseller yönünden davadan feragat etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Davanın reddine ilişkin olarak verilen karar; Dairece; 4267, 3283, 4163, 5083 ve 5094 parseller yönünden yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş olmasında isabetsizlik bulunmadığı, ne var ki mirasbırakanın tüm mirasçıları kapsar biçimde mallarını paylaştırma yaptığının kabul edilemeyeceği, muris muvazaasına dayalı tapu iptal tescil isteğine konu davalılara satış suretiyle temlik edilen taşınmazlar yönünden toplanan ve toplanacak taraf delilleri değerlendirilerek karar verilmesi, ondan sonra kadastro ile Yaşar’a bağış yoluyla senetsizden tescil edilen 5141 parsel bakımından tenkis isteği gözetilerek inceleme yapılması gerektiği belirtilerek bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonunda; muris muvazaasına dayalı tapu iptal tescil talebi ile ilgili olarak 6677, 5109 ve 6682 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile muris adına tesciline, 5141 parsel yönünden tenkis isteminin reddine, diğer taşınmazlar bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davalılardan Yaşar tarafından temyiz edilmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, bozmaya uyulmakla tarafları yararına usuli kazanılmış haklar doğar. Öyleyse mahkemece yapılacak işin bozmada işaret edilen ilkeler doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak sonuca gidilmesinden ibaret olacağı açıktır.
Somut olaya gelince; mahkemece bozma gereklerinin tam olarak yerine getirilmiş olduğunu söylemek mümkün değildir.
Bilindiği üzere; Uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237. (Borçlar Kanunu"nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Öte yandan; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Hâl böyle olunca, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalarda asıl olanın mirasbırakanın iradesi olduğu gözetilerek, muris tarafından davalılardan Yaşar’a 29.07.1988 ve 02.07.1999 tarihli resmi akitlerle satış suretiyle temlik edilen 5109 ve 6682 parsel sayılı taşınmazlar bakımından mirasbırakanın gerçek amaç ve iradesinin yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda ayrı ayrı yapılacak değerlendirme ile açıklığa kavuşturulması, taşınmazların üzerinde bulunduğu belirtilen muhtesatın kime ait olduğunun tereddüde yer bırakmayacak biçimde saptanması, temliklerin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olup olmadığı yönünde yapılacak değerlendirme ile harç ve yargılama giderlerinin hesaplanmasında bu hususun nazara alınması, öte yandan, her bir davalıya ayrı ayrı taşınmazlar temlik edildiği, nazara alındığında her bir davalının kendisine temlik edilen taşınmaz bakımından sorumlu olacağının gözetilmesi ve buna göre yargılama giderlerinin hüküm altına alınması gerekirken anılan hususların da gözardı edilmesi doğru değildir.
Kabule göre de; 4721 Sayılı TMK’nun 28. maddesi uyarınca kişiliğin ölümle son bulacağı gözetilmeksizin kabul kapsamına alınan taşınmazlar yönünden ölü kişi adına tescil kararı verilmesi de isabetsizdir.
Davalılardan Yaşar’ın temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerindedir. Kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 07.04.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.