1. Hukuk Dairesi 2020/3991 E. , 2021/931 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-BEDEL-TENKİS
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, bedel, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tazminat, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakanın S.S. Davam 1957 Konut Yapı Kooperatifindeki ortaklık payını davalıların mirasbırakanına satış suretiyle temlik ettiğini, yapılan işlemlerin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı bedelsiz ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek kooperatif üyelik kapsamında kalan 16 numaralı bağımsız bölümün tamamı ve 14 numaralı bağımsız bölümün 1/3 payı üzerinden tapu iptal ve tescil ya da tenkise karar verilmesini istemiş, yargılama sırasında davasını ıslah ederek tazminat ya da tenkis isteğinde bulunmuştur.
Davalılar, iddiaların yerinde olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, mirasbırakanın yapmış olduğu temlikin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesi ile tazminat isteğinin kabulüne dair verilen karar Dairece; “...Bilindiği üzere; mirasbırakanın " S.S. Davam 1957 Konut Yapı Kooperatifindeki" üyeliğini davalıların murisine devri işleminin bağışlama niteliğinde olduğu çekişmesizdir. Bir başka ifadeyle kişisel hakkın temliki niteliği taşıyan kooperatif hissesinin devri işleminde 1.4.1974 tarih,1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanması olanaklı değildir. Bu temlikin koşullarının varlığı halinde tenkis hükümlerine tabi olacağı açıktır. Ancak, davada muris muvazaası nedenine dayalı tazminat isteği yanında tenkis talebi de vardır. Koşulların oluşması halinde yapılan işlemin tenkise tabi tutulacağı kuşkusuzdur. Hâl böyle olunca; tazminat isteğinin reddine, tenkis hususunda gerekli inceleme ve araştırmanın yapılması, koşulların varlığının saptanması halinde tenkise karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru değildir.” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın tenkis talebi yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; 25.8.1999 tarihinde noterde yapılan sözleşme ile mirasbırakan..."nin " S.S. Davam 1957 Konut Yapı Kooperatifindeki" 248 no’lu ortaklık payını kardeşi ve davalıların murisi ...r"e sattığı, 24.12.2002 tarihinde 16 nolu bağımsız bölümün tamamının ...adına, 30.5.2007 tarihinde de 14 nolu bağımsız bölümün 1/3 payının davalılar adına pay tahsisi yapıldığı, çekişme konusu bağımsız bölümlerin davalılar tarafından 2011 yılında üçüncü kişilere satış suretiyle temlik edildiği, mirabırakan..."nin 28.01.2011 tarihinde ölümü ile eşi ...ile davacı kızının (evlatlığı) kaldığı anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki, hükmüne uyulan bozma ilamı uyarınca araştırma yapılarak tenkise karar verilmiş olması kural olarak doğrudur. Ne var ki, tenkis hesabı yapılırken; mirasbırakan tarafından davalıların mirasbırakanı olan ... Nadir’e taşınmaz temliki değil de kooperatif ortak payı devri yapıldığı dikkate alınarak kooperatif ortaklık payı değeri üzerinden tenkis hesaplaması yapılması gerekirken taşınmazların değeri üzerinden tenkis hesaplaması yapılması ve mirasbırakan ...ken davalıların mirasbırakanı olan ...’in ölüm tarihi dikkate alınarak değer hesaplaması yapılması, ayrıca davalıların hesaplanan tenkis tutarından miras payları oranında sorumlu tutululması gerekirken eşit miktarda sorumlu tutulmaları doğru değildir.
Hal böyle olunca, mirasbırakanın davalıların mirasbırakanı ...’e temlik ettiği 248 no’lu kooperatif ortak payının temlik tarihindeki değerinin tespit ettirilmesi (kooperatifin durumu, davalılar tarafından kooperatife ödeme yapılıp yapılmadığı gibi hususların ilgili kooperatiften sorulması suretiyle), bu değerin usulünce mirasbırakanın ölüm tarihindeki ve karar tarihine en yakın tarihteki değerinin güncellenmek suretiyle tespit ettirilmesi ile bu değerler dikkate alınarak tenkis hesabı yaptırılması, davalıların her birinin miras payı dikkate alınarak sorumlu olacakları tutarın belirlenmesi ile hâsıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Kabule göre de, 248 no’lu kooperatif ortaklık payına 16 numaralı bağımsız bölümün tamamı ile 14 numaralı bağımsız bölümün 1/3 payının isabet etmesine rağmen 14 numaralı bağımsız bölümün tamamı davalıların gibi hesaplama yapılması da doğru değildir.
Davalılar vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"nin 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.