Kamulaştırılan Taşınmaz - Zilyetlikle Kazanma - Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2004/14605 Esas 2005/32 Karar Sayılı İlamı

16. Hukuk Dairesi 2004/14605 E., 2005/32 K.

16. Hukuk Dairesi 2004/14605 E., 2005/32 K.

• KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZ
• ZİLYETLİKLE KAZANMA

• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 713 ]
• 3402 S. KADASTRO KANUNU [ Madde 14 ]
• 3402 S. KADASTRO KANUNU [ Madde 20 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında kadastro tesbitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, Gereği görüşüldü:

Kadastro sırasında 171 parsel sayılı 3150 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz köyün tamamının Hazine tarafından istimlak edilmesi şahıs tapularının uymaması, nizasız bir zilyetliğin bulunmaması nedeniyle Hazine adına tespit edilmiştir. İtirazı Kadastro Komisyonunda reddedilen davacı Güllü, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda; çekişmeli parselin davacı Güllü mirasçıları adına veraset payları oranında ve iştirak halinde mülkiyet şeklinde tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.

Mahkemece çekişmeli taşınmazın tarım arazisi niteliğinde bulunduğu kamu yararına tahsis edilen veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerle ilgisinin olmadığı 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14. maddesinde öngörülen kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile mülk edinme şartlarının âdına tescil kararı verilenler yararına gerçekleştiği ve Hazine"nin Kamulaştırma iddiasını kanıtlayamadığı kabul edilmek sureti ile hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık davaya konu taşınmazın 1505 sayılı yasa hükümleri gereğince kamulaştırılıp kamulaştırılmadığı, kamulaştırılmamış ise kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile mülk edinme şartlarının zilyedi yararına gerçekleşip gerçekleşmediği konusundadır. Mahkemece Hazinenin iddia ettiği çalışma alanlarında kamulaştırma işleminin yapılmadığı ve bu yönde düzenlenmiş her hangi bir belgenin bulunmadığı kabul edilmek sureti ile sonuca gidilmiş İse de; Dairemizin 2004/14605 esas sayılı dosyası içerisine celbedilen harita, belge ve kayıtların tetkikinden 1505 sayılı Yasa gereğince geçerli bir kamulaştırmanın yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu belgelerin ihtiva ettiği bilgiler karşısında taşınmazların bulunduğu bölgede geçerli bir kamulaştırmanın yapılmadığını kabul etmek mümkün değildir. Kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması ile kamulaştırmaya konu olan taşınmazın mülkiyeti doğrudan kamulaştırmayı yapan idareye geçer ve bu yere idarece el konulmuş saydır. Mahkemece kamulaştırma ile ilgili hiçbir araştırma yapılmadan yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru değildir. Bu tür eksik ve yetersiz soruşturma ile karar verilemez. Hal böyle olunca, Hazine aynı idare işleme ve bu İdari işlem sonunda oluşan tapu kaydı ve eki olan haritaya dayandığına göre bu kayda dayanılarak açılan davaların yargılamanın kısa zamanda en az masrafla ve en doğru şekilde bitirilmesini sağlamak amacı ile birleştirilerek yürütülmeleri gerekir. Mahkemenin bu gereği yerine getirmemiş olması doğru değildir.

Aynı nedene dayanılarak açılan davaların birleştirilmesinden sonra; taraflardan iddia ve savunmaları ile ilgili tüm delilleri sorulup celbedilmeli, kamulaştırma ile ilgili idari tahkikat evrakları, haritaları, kamulaştırma sonunda tapu oluşmuş ise bu tapu kaydı ve ekleri, tüm komşu parsellerin tutanak ve dayanağını oluşturan belgeler getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yerel ve uzman bilirkişiler huzuru ile keşif icra olunmalıdır. Arazi başında icra edilecek keşif sırasında tarafların dayandığı tüm belgeler, kamulaştırma ile ilgili idari tahkikat evrakları, kamulaştırma kararı ve ekleri, kamulaştırma haritası, oluşmuş ise tapu kaydı ve haritası uygulanıp kapsamları belirlenmeli, taşınmazın kamulaştırılan alan içerisinde kalıp kalmadığı kesin olarak saptanmalıdır. Taşınmazın kamulaştırılan alan içerisinde kalıp tapuya bağlanması halinde; bu taşınmazın tahsise konu edilip edilmediği, tahsis edilmişse hangi tarihte kime, hangi amaçla tahsis edildiği sorulup bu konu ile ilgili bilgi ve belgeler toplanmalı, taşınmaz kamulaştırma kapsamı dışında ise; öncesinin ne olduğu, kime ait bulunduğu, kamu orta malı niteliğinde mer"a olduğu, kime ait bulunduğu, kamu orta malı niteliğinde mer"a olup olmadığı, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı bilirkişi ve tanıklardan etraflıca sorulup tespit edilmeli, yargılama sırasında toplanan delillerin tutanağın edinme sebebi sütunundaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilip aykırılığın giderilmesine çalışılmalı, kamulaştırılmış olmasına rağmen Hazine adına tapuya bağlanmayan taşınmazlar üzerindeki zilyetliğin iktisap sağlayıp sağlamayacağı hususu üzerinde durulmalı, beraberde götürülecek teknik bilirkişiye uygulanan kayıtların, özellikle kamulaştırma ile ilgili tüm belgelerin, kamulaştırma sonunda tapu kaydı oluşmuşsa bu kaydın kapsamını belirtir, keşfi takibe imkan verir ve taşınmazların kamulaştırma haritasındaki konumunu gösterir kroki düzenlettirilip ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsizdir. Temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), 24.1.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.