MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi


TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 27/11/2001 tarihinde Bağ-Kur"dan malulen emekli olduğunu, 30/11/2006 tarihinde böbrek nakli ameliyatı olduğunu, kurumun böbrek naklini gerekçe göstererek, müvekkilinin sağlığına kavuştuğu gerekçesiyle emekli aylığını Ekim 2009 tarihinden sonra kestiğini, ayrıca böbrek nakli tarihi sonrasında alınan aylıkların iadesini talep ettiğini, acak müvekkilinin hali hazırda malul olduğunu, mahkemece maluliyetin devamına karar verildiği takdirde Ekim 2009 sonrası aylıkların ödenmesine ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla davalı kurumun haksız ve hukuka aykırı işleminin iptali ile müvekkilinin kuruma herhangi bir borcunun bulunmadığının tespitini talep etmiştir.Davalı-birleşen dosya davacısı Kurum ... 14. İş Mahkemesinin 2012/1437 Esas sayılı dosyasında sigortalısı ..."e bağlanan maluliyet aylığının 30/11/2006 tarihinde böbrek naklinin yapılması nedeni ile iptal edildiğini, 30/11/2006 - 01/11/2009 tarihleri arası toplam 19.128,15 T maaşın yersiz çekildiğini, yersiz yapılan ödemelerin sigortalıya yazı ile bildirildiğini ancak borcun ödenmediğini, bunun üzerine, 11. İcra Müdürlüğünün 2010/18045 sayılı icra dosyası ile takip başlattıklarını, borçlunun borcun asıl ve ferilerine itiraz ettiğini, itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini ve borçlunun borca haksız itirazı nedeniyle %20 icra inkar tazminatına mahkumiyetini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı ve birleşen dosya davacısı Kurum vekilinin asıl davaya cevap dilekçesinde özetle; ilk itirazlarından sonra, ...Üniversitesi Hastanesinin 24/03/2009-665 tarih ve sayı numaralı raporunun bölge maluliyet sağlık kurulunca incelendiğinde davacı sigortalının böbrek nakli yapıldığı tarihten itibaren çalışma gücünün en az 2/3ünü kaybetmediğine karar verildiğinden aylığın iptal edildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davacı ve birleşen dosya davalısı birleşen dosyada davaya karşı cevap dilekçesinde; müvekkilinin ameliyat olduktan sonra maluliyetinin devam ettiğini, organ nakli ameliyatlarının hasta üzerinde uzun süre olumsuz etkilerinin devam ettiğini, hukuk devletinde kazanılmış hakların sonradan çıkarılan düzenleme ile geriye yürütülerek geriye alınamayacağını, Kurum işleminin iptali istemiyle açtıkları davanın neticesinin beklenmesi gerektiğini ileri sürmüş ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Sosyal sigorta Yüksek Sağlık Kurulu"ndan davacının maluliyet oranı sorulmuş, YSK "nin kararı ile davacının çalışma gücünün 2/3"ünü kaybetmemiş olduğundan malul sayılmayacağına karar verdiği anlaşılmıştır. Adli Tıp Kurumu 3. Adli Tıp İhtisas Kurulu"nun kararı ile davacının %49 oranında malul olduğu, davacının yaşının da değerlendirilmesiyle maluliyet oranının %54 sayılacağına karar verilmiştir. Adli Tıp Kurumu Genel Kurulunun 27/08/2015 tarihli raporunda davacının beden çalışma gücünün en az %60"ını kaybetmiş olduğu, malul sayılması gerektiğine karar verildiği anlaşılmıştır. Davacıya yapılan yersiz ödemelerin kurum hatasından kaynaklandığındığı anlaşılmıştır. Kurum kayıtlarının incelenmesinde; davalı kurum tarafından davacıdan yersiz ödemelerin iadesi talep edilmiş ancak yazının tebliğ edilmediği, davacıya iade talebinden icra takibi ile haberdar olduğu anlaşılmıştır. Davacının çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmediği, bu tarihler aralığında davacının maluliyet aylığına hak kazanamadığı, 24/03/2009-31/10/2009 tarihleri arası ödenen aylıklarının da iade edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte incelenip değerlendirildiğinde davacının itirazın iptali davasının kısmen kabulüne, asıl davanın kısmen kabulüne, davacının maluliyet aylığını iptal eden ve davacıya borç tahakkuk eden kurum işleminin kısmen iptaline, Davacının 01/09/2013 tarihinden itibaren yeniden maluliyet aylığına hak kazandığının tespitine, Davacının, kuruma 24/03/2009-2009/10. dönem arası ödenen aylık tutar toplamı 3.913,30 TL borçlu olduğunun tespitine, birleşen davanın kısmen kabulü ile Borçlu davalının ...1. İcra Müdürlüğünün 2010/18045 takip sayılı dosyasında 3.913,30 TL asıl alacak yönünden yapmış olduğu itirazın iptaline, bu miktar asıl alacak yönünden icra takibinin devamına, 3.913,30 TL alacağa 13/03/2011 tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, takibe konu alacağın kalan 15.214,85 TL"sine borçlu davalı tarafından yapılan itiraz haklı olduğundan bu miktar üzerinden itirazın iptali davasının reddine, alacak likit olmadığından ve yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatına hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
D) İstinaf Başvurusu :
Davacı-karşı davalı vekili; müvekkilinin 30.11.2006 tarihinde geçirdiği böbrek nakli ameliyatının kolay olmayan tıbbi bir müdahale olduğunu, olumsuz etkilerini uzun süre gösterdiğini, müvekkilinin 2013 tarihinde yürürlüğe giren Maluliyet tespit İşlemleri Yönetmeliği"ne göre maluliyetinin % 60 olduğunu, bu durumda da Kurum işleminin iptalini gerektiğini, ilgili yönetmeliğin bitmemiş, süre gelen tüm uyuşmazlıklara uygulanması gerektiğini ileri sürmüş ve belirtilen ve resen gözetilen sebeplerle mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
Davalı-karşı davacı SGK vekili; 03.08.2013 tarihli Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği"nin geçici 1. maddesinde yürürlük hükmünün düzenlendiğini, bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce maluliyeti tespit edilenler yönünden bu yönetmeliğin uygulanamayacağını ileri sürmüş ve asıl davanın reddine, birleşen davanın ise kısmen redde ilişkin kısmının kaldırılmasını talep etmiştir.
E)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Maluliyet tahsisi taleplerine ilişkin olmak üzere, aylık bağlanması için Kurumca yapılacak işlemler ve gerekli prosedürün belirlenmesi hususunda davalı Kurumca 01.10.2008 tarihinde 5510 sayılı Kanunun maluliyet sigortası ile ilgili hükümlerinin de yürürlüğe girmesiyle birlikte 11.10.2008 tarihli Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği kabul edilmiş iken, 28727 sayılı ve 03.08.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği 01.09.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.Eldeki davada da, Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği ile böbrek transplantasyonuna ilişkin getirilen hükümlerin dikkate alınması gerekmektedir.
01.09.2013 tarihinde yürürlüğe giren Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinin 22. maddesinde, 11.10.2008 tarihli ve 27021 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinin çalışma gücü kaybı, vazife malullüğü, harp malullüğü ile erken yaşlanma durumlarının tespiti hükümlerine yapılan atıfların bu Yönetmelik hükümlerine yapılmış sayılacağı; 23. maddesinde, Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde yer alan; çalışma gücü kaybı, vazife malûllüğü, harp malûllüğü ile erken yaşlanma durumlarının tespiti ile ilgili tüm hükümlerinin yürürlükten kaldırıldığı; geçici 1. maddesinde, Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce çalışma gücü kaybı, vazife malullüğü, harp malullüğü ile erken yaşlanma durumlarının tespiti talebinde bulunan sigortalılar ile bunların hak sahibi veya bakmakla yükümlü olduğu çocukları için, yürürlükten kaldırılan ilgili sosyal güvenlik mevzuatının Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı düzenlemelerine yer verilmiştir.
Davalı-karşı davacı Kurumca maluliyet aylığı şartları ve yönetmeliklere eklenen listelerle bağlantılı olarak hangi hastalık veya arızaların maluliyet aylığı bağlanırken dikkate alınması gerektiği düzenlenmiş ise de, en son tarihli ve yukarıda anılan 03.08.2013 tarihli Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği ile daha önceden sigortalılar hakkında kabul edilmese de, yeni hastalık listeleri kapsamında, böbrek nakli yaptıranlar bakımından doğrudan malul sayılması esası kabul edilmiş ve davacı hakkında 21.01.2015 tarihinde aldırılan Adli Tıp 3. İhtisas kurulu raporu ve 27.08.2015 tarihli Adli Tıp Genel Kurul raporunda davacının 03.08.2013 tarihli Maluliyet Tespit İşlemleri yönetmeliği kapsamında M.1.B ve M.1.A fıkrası uyarınca çalışma gücünü %60’ını kaybettiği ve malul sayılması gerektiğinin tesbit edilmiş olması karşısında, davacı-karşı davalının böbrek transplantasyon tarihinden itibaren maluliyet aylığının iptaline ilişkin Kurum işleminin yerinde olmadığı, bu nedenle Kuruma borçlu olmadığı ve kesilen aylıkların kesilme tarihinden itibaren ödenmeye devam edilmesi gerektiğine ilişkin olarak davacı-karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile davalı-karşı davacı SGK vekilinin istinaf başvurusunun ise reddine karar verilerek, Ankara 9. İş Mahkemesi"nin 24.01.2017 tarih ve 2009/1158 esas ve 2017/34 karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,yerine ASIL DAVA YÖNÜNDEN Davanın KABULÜ ile davacının maluliyet aylığının iptali ve borç tahakkukuna ilişkin Kurum işleminin iptali ile bu nedenle Kuruma borçlu olmadığının tespitine, davacının İlk maluliyet aylığı bağlama tarihinden itibaren malül sayılması gerektiğinin tespitine, BİRLEŞEN ANKARA 14. İŞ MAHKEMESİNİN 2012/1437 ESAS SAYILI DAVA YÖNÜNDEN Davanın REDDİNE karar verilmiştir.
F) TEMYİZ
Davalı-karşı davacı Kurum vekili, 03.08.2013 tarihli 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliğinin yürürlük hükümleri uyarınca davaya konu uyuşmazlıkta uygulama alanı bulunmadığından; Uyuşmazlığa uygulanabilecek olan mevzuat 85/9529 karar sayılı Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü ve 11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği olduğundan ve bu mevzuat kapsamında davacının transplantasyon tarihi olan 24.03.2009 tarihi itibariyle çalışma gücünün 2/3"ünü/ %60"ını kaybetmemiş olduğu Adli Tıp Genel Kurulunun 27.08.2015 tarih ve 1818 karar no.lu raporuyla tespit edilmiş olduğundan davanın reddi yönünde hüküm kurulması gerekirken davanın kabulü yönünde karar verilmesi usul ve yasalara aykırı olduğundan kararın bozulmasını talep etmiştir.
G) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Asıl dava Kurum işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespiti, birleşen dava itirazın iptali, takibin devamı ve %20 icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; Bağkur Genel Müdürlüğü’nün 24.05.2001 tarihli 987 sayılı kararında; Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğünün 10. Maddesinin e bendinin 46 fıkrası gereği sigortalının 2/3 oranında işgücünü kaybettiği, 27.04.2002 tarihinde tekrar kontrol muayenesinin yapılmasının gerektiğinin bildirildiği, ... Üniversitesi Hastanesi"nin 24.03.2009 tarihli, 627987 sayılı heyet raporunda; kişiye 30.11.2006 tarihinde eşinden renal transplantasyon yapıldığı, halen polikliniğince takip edildiğinin rapor edildiği, Antalya Maluliyet ve Bölge Sağlık Kurulunun 05.10.2009 tarih ve 680 sayılı kararıyla böbrek transplantasyon yapıldığı tarihten itibaren maluliyetinin kaldırılmasına ve çalışma gücünün en az 23"ünü kaybetmediğine karar verildiği, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün 06.11.2009 tarih 55563 varide sayılı yazısında; İlgide kayıtlı maluliyet ara karar raporu kurulca değerlendirilmiş olup, böbrek transplantasyonu yapıldığı tarihten itibaren maluliyet halinin kaldırılmasına ve en az 2/3’ünü kaybetmediğine karar verildiğinden, maluliyet alığının iptal edildiğinin bildirildiği, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün 26.02.2010 tarih 19580 varide sayılı yazısında; 30.11.2006 tarihinden 01.11.2009 tarihine kadar maaşın yersiz çekildiğinin tespit edildiği, yersiz çekilen 19.128,15-TL maaş ve 3.189,69-TL FAİZ TUTARI TOPLAM 22.208,37-tl"nin ödenmesinin istendiği, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu"nun 23.03.2011 tarihli, 23/1642 karar sayılı raporunda; sigortalının mevcut hastalık ve arızalarına göre Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü çerçevesinde çalışma gücünün 2/3"sini kaybetmemiş olduğundan malul sayılamayacağına karar verildiği, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ...Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün 31.10.2011 tarih 1757 sayılı kararında; sigortalı hakkında düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerin 5510 sayılı kanunun malul sayılma başlıklı 25. Maddesi ile Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kayıp Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği çerçevesinde incelendiğinde adı geçenin Çalışma Gücünün en az %60’ını kaybetmediğine karar verildiği,Adli Tıp Kurumu 3. Adli Tıp İhtisas Kurulu’nun 06.08.2012 tarihli 8652 karar nolu raporunda, 11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği hükümlerinden yararlanılarak ve meslek grup numarası bildirilmemekle Grup 1 kabul olunarak: Gr1 XI (4Bb.....45)A %49, E cetveline göre %54.0 (yüzdeellidörtnoktasıfır) oranında meslekte kazanma gücünden kaybetmiş sayılacağının rapor edildiği, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Antalya Bölge Sağlık Kurulu’nun 30.09.2013 tarihli 1458 sayılı kararında; adı geçenin 04.09.2013 tarih ve 9263 sayılı ... Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından düzenlenen sağlık kurulu raporuna göre, söz konusu yönetmeliğe ekli arıza hastalık listesinin M1B hükmü dikkate alınarak, Çalışma Gücünün en az %60’ını kaybettiği, yardıma muhtaç durumda olmadığı, kontrol muayenesi gerekmediğine karar verildiği, Adli Tıp Kurumu 3. Adli Tıp İhtisas Kurulu’nun 21.01.2015 tarihli 929 karar nolu raporunda; Rahmi oğlu 1962 doğumlu ..."in, 85/9529 karar sayılı Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü hükümleri, 3. Bölüm, 10. Madde E-46 fıkrasına göre, bikarbonatlı diyaliz tedavisi almakta olduğu 24.04.2001 tarihi ile transplantasyon tarihi olan 24.03.2009 tarihi arasında itibaren çalışma gücünün en az 2/3 (üçteiki)"sini kaybetmiş olduğu, 11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği Ek-1 Arıza Hastalık Listesi, E-4 fıkrasına göre, bikarbonatlı diyaliz tedavisi almakta olduğu 24.04.2001 tarihinden itibaren çalışma gücünün en az %60(yüzdealtmış)"ını kaybetmiş olduğu, transplantasyon tarihi olan 24.03.2009 tarihinden sonra kaybetmediği, 03.08.2013 tarihli, 28727 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği M.1.B ve MIA fıkrası uyarınca, 24.04.2001 tarihinden itibaren çalışma gücünün en az %60(yüzdealtmış)"ını kaybetmiş olduğu, malul sayılması gerektiğinin rapor edildiği, Adli Tıp Kurumu Genel Kurulunun 27.08.2015 tarih ve 1818 sayılı raporunda Rahmi oğlu 1962 doğumlu ..."in,85/9529 karar sayılı Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü hükümleri, 3. Bölüm, 10. Madde E-46 fıkrasına göre, bikarbonatlı diyaliz tedavisi almakta olduğu 24.04.2001 tarihinden itibaren çalışma gücünün en az 2/3"sini kaybetmiş olduğu,11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği Ek-1 Arıza Hastalık Listesi, E-4 fıkrasına göre, bikarbonatlı diyaliz tedavisi almakta olduğu 24.04.2001 tarihinden itibaren çalışma gücünün en az %60"ını kaybetmiş olduğu, transplantasyon tarihi olan 24.03.2009 tarihinden sonra kaybetmediği,03.08.2013 tarihli, 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği M.1.B ve M.1.A fıkrası uyarınca, beden çalışma gücünün en az %60"ını kaybetmiş olduğu, malul sayılması gerektiğinin rapor edildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, Adli Tıp Kurumu Genel Kurulunun 27.08.2015 tarih ve 1818 sayılı raporunun 5) paragrafında ""Akdeniz Üniversitesi Hastanesi"nin 24.03.2009 tarihli, 627987 sayılı heyet raporunda; kişiye 30.01.2006 tarihinde eşinden renal transplantasyon yapıldığı, halen polikliniğince takip edildiği"" yazılı olduğu, ancak sonuç kısmında ......""11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği Ek-1 Arıza Hastalık Listesi, E-4 fıkrasına göre, bikarbonatlı diyaliz tedavisi almakta olduğu 24.04.2001 tarihinden itibaren çalışma gücünün en az %60"ını kaybetmiş olduğu, transplantasyon tarihi olan 24.03.2009 tarihinden sonra kaybetmediği......""nin belirtildiği ve transplantasyon tarihinde çelişki oluştuğu anlaşıldığından, davacıya eşinden renal transplantasyonun hangi tarihte yapıldığının araştırılıp açıklığa kavuşturulduktan sonra, Adli Tıp Genel Kurulundan rapordaki çelişkiyi giderici ek rapor alınarak sonucuna göre, şayet şimdiki gibi çalışma gücünün en az %60"ını 24.03.2009 tarihinden sonra kaybetmediği bildirilirse 24.03.2009-03.08.2013 arası davacının maluliyet aylığı alamayacağı ve Kurumunda 24.03.2009 öncesi aylıkları isteyemeyeceği dikkate alınarak bir karar vermekten ibarettir.
O halde yukarıda açıklanan hususlarda dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken davalı-karşı davacı SGK vekilinin istinaf başvurusunun reddi, davacı-karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü sonucu yazılı şekilde yeniden hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASI gerekmiştir.
G)Sonuç :Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 07/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.