MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

K A R A R
A)Davacı İstemi:
Dava, davacının davalı Köy Muhtarlığı nezdinde geçen ve Kurum"a bildirimi yapılmayan 01/04/2003 - 31/03/2014 tarihleri arasındaki hizmetinin tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalılar Cevabı:
Davalı Kurum vekili tarafından sunulan dilekçe ile hak düşürücü sürenin davada söz konusu olduğu belirtilerek davanın reddine karar verilmesi talep olunmuştur.
Davalı ... vekili tarafından sunulan dilekçe ile sağlık ocağı ile köy ilkokullarının ayrı tüzel kişiliği bulunduğu, köy muhtarlığının köy ilkokulu ve sağlık ocağında çalışanları istihdam etmesinin yasal olarak mümkün olmadığı belirtilerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir .
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı:
Mahkemece, davanın kabulü ile “davacının 11580362 sigorta sicil numarası ile davalı ..."na intikal eden 1103926,09 sicil numaralı işyerinde hizmetli olarak 15/09/2003-30/03/2014 tarihleri arasında asgari ücret ile toplam 3029 gün çalışmış olduğunun tespitine,” şeklinde karar verilmiştir.
D) İstinaf Başvurusu :
Davalı ... vekili tarafından sunulan istinaf başvuru dilekçesi ile husumet itirazlarının dikkate alınmadığı belirtilerek ilk derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın usul ve esas yönünden reddine karar verilmesi talep olunmuştur.
Davalı Kurum vekili tarafından sunulan istinaf başvuru dilekçesi ile davada hak düşürücü sürenin söz konusu olduğu belirtilerek eksik inceleme ve araştırma neticesi kurulan ilk derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi talep olunmuştur.
E)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf kanun yoluna başvuran davalılar vekillerinin dilekçelerinde yer verdikleri itirazların yerinde olmadığı, kamu düzenine ilişkin konularda kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından
“Davalılar vekillerinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,” karar verilmiştir.
F) Temyiz:
Davalı Kurum vekili tarafından sunulan dilekçe ile Kurum"un dava açılmasına sebebiyet vermediği, feri müdahil sıfatının bulunduğu, aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilemeyeceği belirtilmek ve istinaf başvuru dilekçesinde yer alan itirazlar yinelenmek suretiyle kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
Davalı ... vekili tarafından sunulan dilekçe ile husumet itirazı yinelenmek suretiyle kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
G) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16/09/1999 gün 1999/21-510-527, 30/06/1999 gün 1999/21-549-555- 03/11/2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.Dosyadaki kayıt ve belgelerden; ihtilaf konusu dönem içerisinde davacı adına Kurum"a yapılmış herhangi bir hizmet bildiriminin bulunmadığı, davalı Köy Muhtarlığı"nın 30 Mart 2014 yerel seçimleri ile köy tüzel kişiliğinin sona erip mahalle muhtarlığına dönüştüğü, davalının Köy Muhtarlığı olarak 01/03/1966-30/11/1985 tarihleri arasında Kanun kapsamında kaldığı ve 01/09/2009 tarihinden itibaren “bekçilik” faaliyetinden dolayı Kanun kapsamının devam ettiği, İlçe Kaymakamlığı Toplum Sağlığı Merkezi"nin 01/06/2015 tarih ve 218 sayılı yazı cevabı ile; ...Köyünde ( Mahallesi ) bulunan Köy Tüzel Kişiliğine ait bina 01/04/2003 – 13/09/2011 tarihleri arasında sağlık evi olarak kullanıldığı, Sağlık Bakanlığının 13/09/2011 tarihli ve 413 sayılı yazısı ile faaliyeti sonlandırıldığı , 13/12/2010 tarihinde illerinde aile hekimliğine geçilmesi ile bu tarihten itibaren ... Aile Sağlığı Merkezi Aile Hekimleri tarafından gezici sağlık hizmetleri kapsamında haftada 1 gün , 4 saat süre ile muayene , poliklinik vb. olarak kullanıldığı”nın Mahkeme"ye bildirildiği, Köy vezne defteri ve köy masraf senetlerinin incelenmesinden 24/11/2004-15/07/2013 tarihleri arasında davacıya “okul temizliği, bakımı” adı altında ödemelerde bulunulduğu, İlçe Kaymakamlığından ihtilaf konusu dönem içerisinde okullarının açılış ve kapanış tarihi bilgileri ile okulda ve sağlık ocağında görev yapan personellere ait kayıtların getirtildiği, yargılama esnasında alınan bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu, duruşmalarda davacı ve kamu tanıklarının dinlenildiği, tanıkların davacının Köy İlkokulunda ve Sağlık Ocağında geçen çalışma iddialarını doğruladıkları, davacının okulların açılış-kapanış tarihleri dikkate alınarak ... Köy İlkokulunda 15/09/2003-31/03/2014 tarihleri arasında, okullarının açık olduğu tarihler arasında tam gün çalışma esasına göre, okulların kapalı olduğu yaz döneminde ise okul bahçesinin sulanması ve okulda düğün yapılması günlerinde olmak üzere ayda toplam 1 gün kısmî süreli çalışma esasına göre, yine yaz döneminde 01/05/2010 tarihine kadar sağlık ocağında her hafta Salı ve Perşembe günleri öğleden sonra yarım gün olmak üzere haftada 1 gün , ayda 4 gün kısmî süreli çalışma esasına göre, 01/05/2010 tarihi ve sonrasında sağlık ocağında her hafta Perşembe günleri öğleden sonra yarım gün olmak üzere ayda 2 gün kısmî süreli çalışma esasına göre hizmetinin bulunduğunun kabulü ile sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.Somut olayda, her ne kadar davacı tarafından dava dilekçesinde köy muhtarlığı davalı taraf olarak gösterilmiş ise de ücret ödemesinin davalı köy muhtarlığınca gerçekleştirilmiş olması hizmetin muhtarlık nezdinde geçtiği anlamına gelmez. Milli Eğitim Bakanlığı"na bağlı okul ve Sağlık Bakanlığı"na bağlı sağlık ocağında geçen çalışmalarının Kurum"a bildirilmemesinden Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı sorumludur. Hal böyle olunca hasımda yanılma olduğu ortadadır. Yapılacak iş; işverenin Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı olduğunun kabulü ile davanın yöntemince Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı"na yöneltilmesi için davacıya süre verilerek davalı sıfatı ile davaya dahil edilmeleri sağlandıktan sonra davalı tarafların da göstereceği tüm deliller toplanıp değerlendirilerek sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.Kabule göre de, gerekçe ile hüküm arasında çelişkili şekilde ve davacının hangi tarihler arasında ne kadar süre ile çalıştığı açık olarak belirtilmeksizin infaza elverişli şekilde hüküm kurulmaması isabetsiz olmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Bölge Adliye Mahkemesi"nce hatalı değerlendirme sonucu davalı taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılması, ilk derece Mahkemesi kararının bozulması, gerekmiştir.
H)Sonuç:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesi"ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde ..."na iadesine, 07/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.