4. Hukuk Dairesi 2017/1010 E. , 2020/323 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, davalı ... aleyhine 29/04/2013 gününde verilen davaname ile davalı Oda"nın feshinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 09/06/2016 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi fer"i müdahil bakanlık vekili tarafından istenilmekle dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 15/a maddesi uyarınca Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın teklifi üzerine ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen davaname ile açılmış, davalı Oda’nın üye sayısının yüzün altında bulunması nedenine dayalı feshine karar verilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, fer’i müdahil Gümrük ve Ticaret Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 70. maddesinin 1. fıkrası; “Cumhuriyet savcısı, kanunda açıkça öngörülen hâllerde, hukuk davası açar veya açılmış olan hukuk davasında taraf olarak yer alır” ve aynı maddenin 3. fıkrası “Cumhuriyet savcısının yer aldığı dava ve işler üzerinde taraflar serbestçe tasarruf edemezler” hükmünü içermektedir. Açıklanan yasal düzenleme uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından davaname ile açılan davada Cumhuriyet Savcısına duruşma günü tebliğ edilerek usulüne uygun şekilde taraf teşkili ve duruşmalara katılımı sağlanır.
Dosyanın incelenmesinde; Cumhuriyet savcısı tarafından davaname ile açılmış olmasına rağmen, mahkeme kararının Cumhuriyet savcısına usulüne uygun olarak tebliğ edildiğine ilişkin dosyada herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Cumhuriyet savcısına yapılacak tebligatın usulü 7201 sayılı Tebligat Kanunu"nun 43. ve Tebligat Kanunu"nun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 65. maddesinde gösterilmiştir. Buna göre "Cumhuriyet Savcılığına yapılacak tebligat, tebliğ olunacak varaka aslının kendisine gösterilmesi suretiyle olur. Bu tebliğ bir mehile başlangıç olacaksa, Cumhuriyet savcısı, gösterildiği günü, varakanın aslına işaret ve imza eder." Tebligatın gösterilen usule göre yapılması, geçerlilik koşuludur. Bu bakımdan Cumhuriyet savcısına gösterilen usulde tebligatın yapılması zorunludur. Bu şekilde yapılmayan tebligat usulsüzdür.
Bu sebeple, mahkeme kararının Cumhuriyet savcılığına "görüldü" için gönderilmesi, Cumhuriyet savcısının kararın üzerine "görüldü" açıklamasını verdikten sonra adı, soyadı ve sicil numarasını yazıp, görüldüğü tarihi yazması ve onun yönünden de temyiz süresinin beklenmesinden sonra, dosyanın gönderilmesi için geri çevirme kararı verilmesi gerekmiştir.
2-Dosyanın incelenmesinde, davanamenin davalı meslek odasına davalı meslek odası başkanının da cevap dilekçesinde yazılı olan adreste tebliğ edildiği, yargılama sırasında bilirkişi raporunun davalıya tebliğe çıkarıldığı, adresten taşındığı gerekçesiyle bu tebligatın iade edildiği, bunun üzerine mahkemece adres araştırması yapılmadan aynı adrese bilirkişi raporunun Tebligat Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca tebliğ edildiği, gerekçeli kararın da aynı şekilde Tebligat Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca tebliğ edildiği, dosyada davalı Oda’nın tüzüğü ve Oda’nın adresine ilişkin resmi bir kayıt bulunmadığı anlaşılmaktadır.
7201 Sayılı Tebligat Kanunu"nun 12 ve 13. maddelerinde hükmi şahıslara ne şekilde tebligat yapılacağı belirlenmiştir. 01/11/2011 tarih ve 6099 sayılı Kanunun 9. maddesi ile değişik, 7201 Sayılı Tebligat Kanunu"nun 35/4. maddesinde; “Daha önce tebligat yapılmamış olsa bile, tüzel kişiler bakımından resmî kayıtlardaki adresleri esas alınır ve bu madde hükümleri uygulanır", Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 57/4. maddesinde ise; “Daha önce tebligat yapılmamış olsa bile, tüzel kişiler bakımından ana statü, sicil ve tüzük ve kuruluş senedi gibi kayıtlardaki adresleri esas alınır ve bu madde hükümleri uygulanır” düzenlemeleri yer almaktadır.
Şu halde, davalı meslek odasının son sicil adresinin Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Müdürlüğünden veya Bakanlık kayıtlarından araştırılarak, gerekçeli kararın usulüne uygun tebliğ sağlandıktan ve yasal temyiz süresi beklendikten sonra gönderilmesi için de dosyanın yerel mahkemeye geri çevrilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Dosyanın yukarıda gösterilen şekilde işlem yapılmak üzere GERİ ÇEVRİLMESİNE 03/02/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.