Davacı, 25.7.1983-22.3.1985 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının 25.07.1983-22.03.1985 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının verdiği 21.05.1986 tarihli giriş bildirgesi üzerine vergi kaydı esas alınarak 05.05.1983 tarihi itibariyle sigortalı olarak kayıt ve tescil edildiği, uyuşmazlık dönemi olan 25.07.1983-22.03.1985 tarihleri arasındaki dönemde vergi kaydının veya esnaf sicil kaydının bulunmadığı, ancak oda kaydının mevcut olduğu, kurumca vergi kaydının bulunmadığı gerekçesiyle davacının 25.07.1983-22.03.1985 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı sayılmadığı anlaşılmaktadır.
1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
Davacının 25.07.1983-22.03.1985 tarihleri arasında vergi kaydı bulunmadığından sigortalılık şartlarını taşımadığı anlaşılmaktadır. Davacı, Bağ-Kur’un kendisini sigortalı saymadığı döneme ilişkin süreye yönelik primlerini ödediğini ileri sürmektedir. Gerçekten Kurumca, 1986, 1987,1988,1989,1990 yıllarında davacının kimi zaman toplu olarak ödediği primlerin tahsil edildiği anlaşılmaktadır. Ancak davacının yaptığı prim ödemelerinin hangi sürelere ilişkin olduğu konusunda bir açıklık bulunmadığı gibi, Mahkemece bu konuda araştırma ve inceleme de yapılmamıştır.
Davacı tarafından yapılan prim ödemeleri, Bağ-Kur’un sigortalı saymadığı döneme ilişkin ise; primleri tahsil eden ve uzun yıllar bu primleri kullandıktan sonra primi yatırılmış süreyi sigortalılık süresinden saymayan Kurum işlemi, Medeni Kanunun 2. maddesinde ifadesini bulan iyiniyet kuralları ile bağdaşmayacağından davacının bu döneme ilişkin primleri ödemesi, davalı Kurumcada uzun süre kullanılması halinde bu dönemde zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olduğunun kabulü gerekir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 1.10.1997 gün, 1997/10-578. 1997/758 K. sayılı kararı da bu yöndedir.
Yapılacak iş; davacının sigortalı sayılmadığı döneme ilişkin primlerinin, davalı Kurumca geçmişe dönük olarak tahsil edilip edilmediğini araştırmak, tahsil edilmiş ise, ödenen primlerin hangi süreleri kapsadığı bilirkişi aracılığı ile tespit edilerek, yapılan ödemeler davacının zorunlu sigortalılık şartlarını taşımadığı uyuşmazlık dönemine ilişkin süreyi kapsadığı taktirde davacıyı bu dönemde 1479 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı saymaktan ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, yanılgılı değerlendirme ve eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 24.04.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.
