Davacı, davalı işveren nezdinde 9.7.1994- Aralık 2003 tarihleri arası çalıştığının tespitine tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, 09.07.1994-Aralık 2003 tarihleri arasında davalı şirkete ait iş yerinde hizmet aktine dayalı olarak geçen ve kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, tanık sözlerine dayanılarak istemin kısmen kabulüne karar verilmiş ise de bu sonuç eksik incelemeye dayalı olup usul ve yasaya aykırıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı şirket adına tescilli 23310690934513 sicil nolu Tuğla Fabrikası iş yerinin 01.06.1989 tarihinde 506 sayılı yasa kapsamına alındığı, bu iş yeri ile ilgili davacının 30.07.1997 ile 08.04.2003 tarihleri arsında 10 ayrı işe giriş bildirgesi verildiği, giriş ve çıkış tarihleri arasında kısmi olarak çalışmalarının kuruma bildirildiği, bildirimlere uygun olarak primlerinin ödendiği, iş yeri sicil dosyasında bulunan ücret bordrolarından 2002 yılı 4,5,6,7 ve 8 ayları ile 2003 yılı 4,5,ve 6 aylarına ait ücret bordrolarında davacının imzasının bulunduğu, davacıya 1997, 1998 ve 1999 yıllarında sezon başlaması nedeni ile iş başı yapması konusunda PTT aracılığı ile haber kağıdı tebliğ edildiği, tanık anlatımlarında davacının çalışmalarının mevsimlik çalışma olup olmadığı konusunda çelişki bulunduğu görülmektedir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın Yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir.Bu tür davalarda, öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin, işveren tarafından verilip verilmediği yada çalıştıklarının kurumca tespit edilip edilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu yasal koşul oluşmuşsa işyerinin o dönemde gerçekten var olup olmadığı, Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilirse de çalışmanın konusu, sürekli, kesintili, mevsimlik mi olduğu başlangıç ve bitiş tarihleri ve alınan ücret konularında tanıkların sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre isticvap olunmalı, işyerinin kapsam ve kapasite ve niteliği ile bu beyanlar kontrol edilmeli. Mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi , kayıtları getirtilip dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.6.1999 gün ve 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün ve 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün ve 2003/21-35-64 ile 10.11.2004 gün 2004/21-538 sayılı kararları da bu yöndedir.
Somut olaya gelince; mahkemece açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığının yöntemince araştırılmadan ve işveren tarafından sezon başlaması nedeni ile iş başı yapılması konusunda davacıya tebliğ edilen haber kağıtları dikkate alınmadan, çalışmanın niteliği ile ilgili yanılgıya düşülerek kesintisiz çalışma kabul edilip sonuca gidildiği ortadadır.
Yapılacak iş; davacının tespitini istediği sürelerle ilgili olarak işyerinde yapılan işin niteliği, ve sezonluk iş olup olmadığı konusunda işverenin beyanı almak, çalışmanın sezonluk çalışma mı yoksa kesintisiz çalışma mı olduğu konusunda yazılı belgeler ile tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar vermek, ayrıca kuruma bildirilen ve davacının imzasını içeren bordrolara gösterilen sürelere ilişkin istemin de reddine karar vermekten ibarettir
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı işveren vekili ile davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..Ltd.Şti."ye iadesine, 28.04.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.
