16. Hukuk Dairesi 2018/5662 E. , 2021/1149 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmak için yeterli olmadığı belirtilerek, davanın, genel mahkemeden devren geldiği için re"sen araştırma ilkesinin geçerli olduğu, kadastro sırasında malik tespiti yapılmış olmasına rağmen tutanağın malik hanesinin açık olduğunun kabulünün gerektiği, bu nitelikteki davalarda Kadastro Mahkemesince re"sen gerekli araştırma ve inceleme yapılmak suretiyle taşınmazın gerçek malikinin belirlenmesi gerektiği belirtilerek, taşınmazın bulunduğu yöreyi iyi bilen, elverdiğince yaşlı, yansız, yerel bilirkişi, taraf tanıkları, tespit bilirkişileri ve teknik fen bilirkişisi hazır olduğu halde yapılacak keşifte, teknik bilirkişiye Sulh Hukuk Mahkemesinde yapılan keşif sonrası teknik bilirkişi ... tarafından düzenlenen krokili rapor içeriğindeki kroki uygulatılıp, aktarılan davanın kapsamının belirlenmesi, yerel bilirkişi, tanıklar ve tespit bilirkişilerinden taraflar arasında taşınmaz takasına ilişkin bir işlem olup olmadığı, var ise ne zaman kimler arasında yapıldığı, takas kapsamında davacıya ve davalıya verilen taşınmazların neresi olduğu, davacıya verilen taşınmazın kadastro sırasında hangi parsel numarasını aldığı ve akıbetinin ne olduğu, takas söz konusu ise bu takasın daha sonra bozulup bozulmadığı, çekişmeli taşınmazın öncesinde kime ait olduğu, zilyetliğin kime ait olduğu ve kimden kime intikal ettiği, özellikle davaya konu bölümlerde zilyetliğin hangi gerekçeyle, hangi tarihten beri kimde olduğu ve ne şekilde yürütüldüğü hususlarında ayrıntılı beyan alınması, re"sen araştırma ilkesi kapsamında çekişmeli taşınmazda hak sahibi olan kişilerin kesin olarak belirlenmesi, davacıya takas kapsamında verilen taşınmazın ada parsel numarası belirlenerek kadastro tutanağı ve kesinleşmiş ise tapu kaydının getirtilmesi ve ondan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek, mahkemenin önceki kabulünde olduğu gibi, taşınmazda başka hak sahipleri olması nedeniyle davalı ..." nın davayı kısmen kabul beyanının bağlayıcı nitelikte olmadığı da dikkate alınarak sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, ...,... Mevkii ... ada 21 parsel sayılı taşınmazın 11.08.2017 havale tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide (B) ve (C) rumuzu ile gösterilen toplamda 129,24 metrekare kısmının parselden ifrazı ile 103 ada 22 parsele eklenmesine, eklenen bu kısım ile birlikte 103 ada 22 parselin 9.262,24 metrekare yüzölçümü ile, 1/3 er hisse oranı ile ..., ... ve ... adına tespit ve tesciline, ...,... parsel sayılı taşınmazın 11.08.2017 havale tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide (E) rumuzu ile gösterilen kısmına yönelik davanın reddi ile bu kısmın tespit gibi
tesciline, 103 ada 21 parselin tespit malikleri adına 926,76 metrekare olarak yüzölçümü ile tespit ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağından, bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Önceki tarihli bozma ilamında Sulh Hukuk Mahkemesinde yapılan keşif sonrası teknik bilirkişi ... tarafından düzenlenen krokili rapor dikkate alınarak davanın kapsamının belirlenmesi vurgulandığı halde, sözü edilen kroki ile kadastro paftası ile çakıştırılarak aktarılan davanın kapsamı kesin olarak belirlenmemiştir. Bu kapsamda, özellikle bozma sonrası fen bilirkişisi ... tarafından düzenlenen rapora ekli krokideki geometrik şeklin Sulh Hukuk Mahkemesi’nde düzenlenen rapordaki şekle uymadığı ve yüz ölçüm miktarları arasında da fark bulunduğu halde bu çelişkiler üzerinde durulmamıştır. Öte yandan, davalı ... vefat ettikten sonra dava mirasçılarına davaya dahil edilmeden keşif yapılmak suretiyle davalı tarafın keşifte hazır bulunma ve tanık dinletme hakkı kısıtlanmıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; Mahkemece, davanın, genel mahkemeden aktarılmış olması nedeniyle, re"sen araştırma ilkesi geçerli olduğu ve kadastro sırasında malik tespiti yapılmış olmasına rağmen tutanağın malik hanesinin açık olduğunun kabulünün gerekeceği, bu nitelikteki davalarda Kadastro Mahkemesince re"sen araştırma ve inceleme yapılmak suretiyle taşınmazın gerçek malikinin belirlenmesi gerektiği gözetilerek; sağlıklı bir sonuca varılması için mahallinde, taşınmazın bulunduğu yöreyi iyi bilen, elverdiğince yaşlı, yansız, yerel bilirkişi, taraf tanıkları, tespit bilirkişileri ve teknik fen bilirkişisi hazır olduğu halde yapılacak keşifte, teknik bilirkişiye yukarıda sözü edilen rapor içeriğindeki kroki uygulatılıp, aktarılan davanın kapsamı kesin olarak belirlenmeli; yerel bilirkişi, tanıklar ve tespit bilirkişilerinden, taraflar arasında taşınmaz takasına ilişkin bir işlem olup olmadığı, var ise ne zaman kimler arasında yapıldığı, takas kapsamında davacıya ve davalıya verilen taşınmazların neresi olduğu, davacıya verilen taşınmazın kadastro sırasında hangi parsel numarasını aldığı ve akıbetinin ne olduğu, takas söz konusu ise bu takasın daha sonra bozulup bozulmadığı, çekişmeli taşınmazın öncesinde kime ait olduğu, zilyetliğin kime ait olduğu ve kimden kime intikal ettiği, özellikle davaya konu bölümlerde zilyetliğin hangi gerekçeyle, hangi tarihten beri kimde olduğu ve ne şekilde sürdürüldüğü hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı beyan alınmalı, beyanlar arasındaki doğabilecek çelişkiler usulen giderilmeye çalışılmalı, çelişkinin giderilememesi halinde hangi beyana ne sebeple üstenlek tanındığı gerekçeli kararda açıklanmalı; re"sen araştırma ilkesi kapsamında çekişmeli taşınmazda hak sahibi olan kişiler kesin olarak belirlenmeli; davacıya takas kapsamında verilen taşınmazın ada parsel numarası belirlenerek kadastro tutanağı ve kesinleşmiş ise tapu kaydı getirtilmeli, ondan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.