Mahkemesi :Asliye Ceza Mahkemesi

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan sanık ..."ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 179/2, 62/1, 50/1-a ve 52. maddeleri gereğince 3.000,00 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair Silifke 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 31/01/2017 tarihli ve 2016/32 esas, 2017/60 sayılı kararının sanık tarafından istinaf edilmesi üzerine, sanığın savunmasının alınmadığından bahisle bozulmasına ilişkin Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Ceza Dairesinin 06/04/2017 tarihli ve 2017/771 esas, 2017/696 sayılı kararını müteakip, sanığın yeniden yapılan yargılanması sonucunda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 179/2. ve 62. maddeleri gereğince 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, cezasının 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 58/6. maddesi gereğince mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine dair Silifke 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 08/11/2017 tarihli ve 2017/234 esas, 2017/968 sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 283. maddesinde yer alan, "İstinaf yoluna yalnız (Ek ibare: 20/7/2017 - 7035 S.K./18. Md) sanık lehine başvurulmuşsa, yeniden verilen hüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamaz." şeklindeki düzenleme nazara alındığında, sanığın 3.000,00 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair Silifke 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 31/01/2017 tarihli kararının sadece sanık lehine istinaf edilmesi üzerine Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Ceza Dairesinin 06/04/2017 tarihli kararı ile bozulmasını müteakip yapılan yargılama sonucunda yeniden verilen hükmün, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamayacağı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Adalet Bakanlığının 28.05.2018 gün ve 94660652-105-33-4569-2018-Kyb sayılı kanun yararına bozma talebine atfen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 31.05.2018 gün ve 2018/46722 sayılı tebliğnamesi ile daireye ihbar ve dava evrakı tevdi kılınmakla;
Dosya incelenerek gereği düşünüldü:
İlk derece mahkemelerince verilen ve içerisinde hata barındıran hükümlerin temyiz ve istinaf incelemesine konu edilmesi halinde "aleyhe değiştirmeme zorunluluğu" ya da "aleyhe düzeltme yasağı" kavramları öğreti ve uygulamada yer almakta ve "temyiz ve istinaf davası davası yalnızca sanık veya müdafii ya da sanık lehine Cumhuriyet savcısı veya sanığın eşi ya da yasal temsilcisi tarafından açıldığında hükümde yaptırımın türü ve ağırlığı bakımından sonucu sanığın aleyhine ağırlaştırıcı, diğer bir anlatımla aleyhe sonuç verici düzeltmelerin yapılamaması veya kurulacak yeni hükümdeki cezanın sanığın aleyhine olarak ilk hükümden daha ağır olamaması" şeklinde tanımlanmaktadır.
Cezayı aleyhe değiştirme yasağı, hükmün temyiz ve istinaf incelemesine başlarken, bakış açısını belirleyen bir usul kuralı olduğu gibi, bozmadan sonraki aşamada da ceza miktarının sınırını belirleyen bir yargılama ilkesidir. Bu sebeple temyiz ve istinaf incelemesinde öncelikle temyizin ve istinafın lehe veya aleyhe mi olduğu tespit edilip, inceleme buna göre yapılmalı ve sanık lehine tecelli eden bir hatanın doğuracağı hukuki neticeler aleyhte başvuru bulunmadıkça değiştirilmemelidir.
Latince "reformatio in pejus" olarak adlandırılan, öğreti ve uygulamada ise, "lehe kanun yolu davası üzerine hükmü aleyhe değiştirmeme, aleyhe bozmama zorunluluğu, aleyhe düzeltme yasağı, yaptırım ve sonuçlarını aleyhe kötüleştirememe ya da ağırlaştıramama kuralı, aleyhe bozma yasağı" olarak ifade edilen bu ilkenin amacı; hükmün aleyhine bozulabileceğini düşünen sanığın bazı davalarda istinaf ya da temyiz kanun yoluna başvurmaktan çekinmesinin önüne geçmek ve kanun yoluna başvurma hakkını daha özgürce kullanabilmesini sağlamaktır.
Buna göre ceza hukukumuzda genel anlamda bir kazanılmış hak kavramından bahsedilemeyeceği, yalnızca 1412 sayılı CMUK"nun 326. maddesinin son fıkrası uyarınca sınırlı biçimde uygulanabilecek olan "cezayı aleyhe değiştirememe" veya "aleyhte düzeltme yasağı"nın söz konusu olduğunun kabulü gerekmektedir.
Ceza Genel Kurulunun 20.06.2006 gün ve 124-165 sayılı kararında; istinaf ve temyiz kanun yolları bakımından pozitif hukukumuzda yer alan “cezanın aleyhe değiştirilmemesi” ilkesinin, ceza muhakemesinin mutlak ve vazgeçilemez değerleri arasında yer alan ve evrensel hukukun benimsediği bir ilke olmadığı, kanunun düzenleniş biçimi ve amacı itibarıyla, asıl ceza yargılamasında verilen kararlara karşı kesin hükme kadar masumiyet karinesinden yararlanma hakkı bulunan sanığın temyiz kanun yoluna başvurudan çekinmemesini temine yönelik bir prensip olduğu açıklanmıştır.
Bu açıklamalar ışığında dosya kapsamına göre; hükmün yalnız sanık tarafından istinaf edildiği dikkate alındığında ve Kanunun açık düzenlemesinden de anlaşılacağı üzere; yaptırım ve sonuçlarını aleyhe değiştirme yasağının kapsamı yalnızca ceza ve yaptırım miktarı ile sınırlı olup, Kanun koyucu suçun niteliği veya adı yönünden sanık yararına kazanılmış bir hak tanımamış olduğundan, bozma üzerine yeniden kurulan hükümle belirlenen cezanın ve sonucun önceki hükümle belirlenen cezadan ve sonuçtan daha ağır olamayacağı, CMK’nın 283. maddesi uyarınca sanığın kazanılmış hakkının gözetilmesi gerektiğinden;
Kanun yararına bozma talebine atfen düzenlenen tebliğnamedeki bozma isteği, incelenen dosya kapsamına göre yerinde görüldüğünden, Silifke 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 08.11.2017 tarihli, 2017/234 esas, E-2017/968 sayılı kararının CMK’nın 309. maddesi uyarınca KANUN YARARINA BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına, dosyanın mahalline iadesi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 09.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.