Davacı, ilk prim kesinti tarihini takip eden aybaşından itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlerle davalı kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı 11.08.1999-03.06.2004 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitini istemiştir
Mahkemece istemin kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede davacının Ziraat Odasına 3.8.2004 tarihinden itibaren kayıtlı olduğu, Tarım Kredi Kooperatif kaydının olmadığı, zerine kayıtlı zirai arazisinin bulunmadığı, 2004 yılı için çiftçilik belgesinin bulunduğu, Ziraat Bankası’ndan kredi alıp almadığının araştırılmadığı, 3.6.2004 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescilli olduğu, karar sureti bulunan Balıkesir iş mahkemesi’nin 2004/539-683 sayılı kararı ile davacın1.6.1994-11.8.1999 tarihleri arasında tevkifata dayalı tarım Bağ-kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verildiği, dosyanın ise inceleme konusu dosya arasında olmadığı, sattığı tütün ürün bedelinden ilk prim kesintisinin 11.08.1999 tarihinde yapıldığı, başkaca bir kesintinin bulunmadığı görülmektedir.
Davacının 11.8.1999 tarihi öncesinde herhangi bir tescili bulunmamaktadır. Dosya arasında sadece karar sureti bulunan önceki davada tevkifat nedeniyle davacının tarım Bağ-kur sigortalılığının tespiti istenmiş ve mahkemece tevkifata dayalı tespite karar verilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın başlığı açıkça tescilde esas alınacak kayıtlar başlığını taşımaktadır. Davacının daha önceden tescili olmadığı için artık 10. maddedeki koşulların inceleme konusu bu 2. davada araştırılması ve de gerçekleşmesi gerekecektir. Zaten davacı da önceki davada 11.8.1999-3.6.2004 tarihleri arası dönemin tespitini istememekle bu dönemde 10. madde koşullarının gerçekleşmediğini bilmektedir. Dosya kapsamından davacının 1.1.2000-3.6.2004 tarihleri arasında 10. madde koşullarına sahip olmadığı anlaşılmaktadır. Bu yüzden bu döneme ilişkin talebin reddi gerekecektir. Öte yandan 11.8.1999-31.12.1999 tarihleri arası dönem yönünden önceki dava dosyası dosya arasında olmadığından kesintinin 11.8.1999-31.12.1999 tarihleri arasını kapsayıp kapsamadığı belli olmamaktadır.
Yapılacak iş, 1.1.2000-3.6.2004 tarihleri arası döneme ilişkin istemin reddiyle, Balıkesir iş mahkemesi’nin 2004/539-683 sayılı dava dosyasının dosya arasına getirtilerek 1999 yılındaki kesintinin 11.8.1999-31.12.1999 tarihleri arasını kapsayıp kapsamadığını araştırmak kapsıyor ise 1999 yılı sonuna kadar olan talebin kabulüne karar vermektir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 02.06.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.
