Fiili Çalışma Olgusu - Sigortalılığın Tespiti - Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2007/15163 Esas 2008/8855 Karar Sayılı İlamı

21. Hukuk Dairesi 2007/15163 E., 2008/8855 K.

21. Hukuk Dairesi 2007/15163 E., 2008/8855 K.

• FİİLİ ÇALIŞMA OLGUSU
• SİGORTALILIĞIN TESPİTİ

• 506 S. SOSYAL SİGORTALAR KANUNU(MÜLGA) [ Madde 6 ]
• 506 S. SOSYAL SİGORTALAR KANUNU(MÜLGA) [ Madde 79 ]
• 506 S. SOSYAL SİGORTALAR KANUNU(MÜLGA) [ Madde 2 ]

"İçtihat Metni"

Davacı davalılarndan işverene ait işyerinde Nisan 1994-Nisan 2004 tarihleri arasında geçen sigortalı çalışmalarının tesbitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.

Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi M…

….. Y…

….. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

KARAR

Dava, davacının davalıya ait iş yerinde nisan 1994 - nisan 2004 tarihleri arasında sigortalı olarak sürekli çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ise de bu sonuç usul ve yasaya aykırıdır.

Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı işveren"e ait işyerinin 506 sayılı yasa kapsamına alındığı,davalı işverence davalının işe girdiğine dair işe giriş bildirgesi verildiği, hizmet cetveline göre davalı işyerinde çalışmasının bulunduğu görülmektedir.

Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

Davanın yasal dayanağını oluşturan, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasa"sının 2 ve 6. maddelerinde açıkça belirlendiği üzere, sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun varlığı zorunludur. Eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça, hizmet akdine dayanılarak dahi sigortalılıktan söz edilemez. Fiili veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa"nın 79. maddesinde belirtilen sigortalının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık sigorta gün bilgileri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim bordroları gibi Kuruma verilmesi zorunlu belgelerdir. 506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesinde bu tür hizmet tespit davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge veya yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması salt, bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması koşuluyla, bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken komşu işyerleri kayıtlı çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kim diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.

Somut olayda; davacının 1999,2002,2003 ve 2004 yıllarında kesintili olarak davalı işveren yanında çalıştığı,06.06.1994 tarihinde işe giriş bildirgesinin Kuruma verildiği,17.10.1994 tarihinde işten çıkışının kuruma bildirildiği, 16.06.1999 tarihinde işe giriş bildirgesinin Kuruma verildiği,15.12.1999 tarihinde işten çıkışının kuruma bildirildiği, 15.03.2002 tarihinde işe giriş bildirgesinin Kuruma verildiği,20.12.2002 tarihinde iş akdinin askıya alındığı, 01.03.2003 tarihinde işe giriş bildirgesinin Kuruma verildiği,15.01.2004 tarihinde iş akdinin askıya alındığı, 15.02.2004 tarihinde işe başladığı,30.04.2004 tarihinde iş akdinin askıya alındığı,ayrıca davacının geçici işçi olarak işe alınmasına dair 11.01.2000 tarihinde Belediye Encümen kararı alındığı,31.12.2000 tarihinde çıkışının yapıldığı, yine davacının geçici işçi olarak işe alınmasına dair 02.01.2001 tarihinde Belediye Encümen kararı alındığı,31.12.2001 tarihinde çıkışının yapıldığı,belirtilen bu dönemler arasında davacının davalı işveren yanında fiili çalışmasının kesintisiz ve sürekli olduğu hususunun davalı belediyede çalışan Muhasebeci , Yazı işleri Müdürü ve Belediye memuru olan tanıklarca doğrulandığı,dosyada bulunan davalı belediyeye ait kayıtlarda da(encümen kararları,iş akdinin askıya alınma ve işe başlama yazıları,vizite kağıtları ve işe giriş ve işten çıkış belgeleri) bu durumun sabit olduğu anlaşılmış olup bu durumda anılan tarihler arasında davacının kesintisiz çalıştığının kabulü yerine yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.

Yapılacak iş; davacının, davalı işveren yanında 06.06.1994-17.10.1994 , 16.06.1999 - 15.12.1999 , 11.01.2000-31.12.2000 , 02.01.2001-31.12.2001, 15.03.2002-20.12.2002 , 01.03.2003 - 15.01.2004 , 15.02.2004-30.04.2004 tarihleri arasında Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tesbitine karar vermekten ibarettir.

Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA , temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 09.06.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.