MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:


Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığından istenilerek dosya arasına konulması, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu köylerden seçilmiş, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, fen bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ile üç ziraat mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılması, keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, davaya konu taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğu, geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, zilyetliğin hangi tarihte başladığı, sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususlarının etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliği, kullanılıp kullanılmadığı, kullanılıyor ise ne zamandan beri ne şekilde kullanıldığı, kullanılmıyor ise ne kadar süredir kullanılmadığı, toprak yapısı, eğimi, bitki deseni konusunda, taşınmazların fotoğrafını da içeren ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması, yine hava fotoğraflarının jeodezi mühendisi bilirkişiye stereoskopla incelettirilmesi, tespit tarihinden geriye doğru 20 yıllık dönem için uydu fotoğrafları ile kadastro paftasının çakıştırılarak taşınmaz üzerindeki zilyetliğin süresi ve niteliği konusunda bilimsel verilere dayalı raporlar alınması ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın 06.11.2017 tarihli teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen kısmının Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz bölümünün mera olmadığı ve taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; hükmüne uyulan bozma ilamında; dava konusu taşınmaza ilişkin 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının Harita Genel Müdürlüğü"nden temin edilerek mahallinde yeniden keşif yapılması ve yöntemince zilyetlik ve mera araştırması yapılması hususlarına işaret edilmesine rağmen, 1983, 1987 ve 2004 tarihlerine ait hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğü"nden temin edilerek jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden rapor alınmış olup bu raporda, taşınmaz bölümünün evveliyatını, kullanım süresine, niteliğine ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığına yönelik açıklama yapılmamış, sadece soyut olarak incelenen hava fotoğraflarında dava konusu taşınmaz bölümünün buğday ve arpa ekilen kültür arazisi niteliğinde olduğunun belirtilmesiyle yetinilmiş, taşınmaz bölümü ile mera parseli arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı, taşınmaz bölümünün mera parselinden hangi yönlerden ayrıldığı, kadim mera olup olmadığı ve taşınmaz bölümünün niteliği hususslarını belirlemekten uzak ziraat bilirkişi kurulu raporu ile yerel bilirkişilerin soyut nitelikteki beyanları hükme esas alınmış ve ziraatçi bilirkişi raporuna ekli fotoğraflardan da taşınmaz bölümü ile mera parseli arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı anlaşılamamıştır. Bu haliyle bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirildiğinden söz edilemeyeceği gibi, bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulması da usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, taşınmazın bulunduğu köy ile komşu köylerden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile daha önceki keşiflere katılmayan üç kişilik uzman ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve teknik bilirkişinin katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği, kadim mera olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliğiyle ilgili önceki tarihli ziraatçi bilirkişi raporlarını da irdeler mahiyette, mera parseli ile karşılaştırmalı biçimde, toprak yapısını, eğimini, bitki desenini ve diğer yönlerden mera vasfında olup olmadığını, mera parselinden nasıl ayrıldığını, kadim mera olup olmadığını, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini, imar-ihya işlemine konu edilip edilmediğini ve edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını açıklayan, taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisine, dosyada bulunan hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak sureti ile, çekişme konusu taşınmaz bölümünün hava fotoğraflarında gösterilmesi suretiyle, taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı, imar-ihyasına ne zaman başlanıldığı ve hangi tarihte tamamlandığı hususlarına ilişkin rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlemesi istenilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.