MAHKEMESİ:İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün, davalılardan ... İnşaat Sanayii Ve Ticaret A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere, kanuni gerektirici sebeplere, temyiz kapsamına ve nedenlerine göre davalı ...İnşaat AŞ vekilinin, aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Davacı vekili, iş kazası maluliyeti nedeniyle dava, birleşen dava ve ıslah dilekçeleriyle birlikte toplam 42.977,83TL maddi, ıslah dilekçesinde ayrıca 60.000,00TL manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Dosyadaki evraka göre, SGK Başkanlığı tarafından 08/11/2008 tarihli olayın iş kazası olarak kabul edildiği, meslekte kazanma güç kayıp oranının %72 olarak tespit edildiği ve sigortalıya iş kaza gelirinin bağlandığı; yargılama aşamasında alınan kusur raporu ile davalı asıl işveren ... İnş. AŞ.nin %30, davalı alt işveren ... İnş. AŞ.nin %50, davacı kazalı işçinin %20 kusurlu bulunduğu, diğer davalı ... AŞ"nin ise kusursuz olduğu, tüm bunlara göre mahkemece 18/03/2015 tarihli kararda, davalı ... ... Hastanesi AŞ yönünden davanın reddine, diğer davalılar (...İnş. AŞ, Yapıt İnş. AŞ) yönünden ise davanın kısmen kabulü ile 42.977,83TL maddi, 25.000,00TL manevi tazminatların, bu davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.Dairemizin 26/04/2016 tarih 2015/12472 esas 2016/7441 karar sayılı ilamında, ıslah dilekçesinde ilk defa manevi tazminat talebinde bulunulması ve fakat ıslah başvuru harcının yatırılmaması sebebiyle, usule uygun şekilde manevi tazminat talebi bulunmadığı gerekçesiyle manevi tazminat davası açma hakkı saklı tutularak bu istemin reddine karar verilmesi gerektiği; davacının vasıfsız işçi ve temizlikçi olduğu, işveren tarafından sunulan imzalı ücret bordrolarına göre davacının asgari ücretin 1,3 katı ile çalıştığı açık olmasına rağmen buna aykırı şekilde asgari ücretin 2,6 katı ücret ile hesaplama yapılmasının ve karar verilmesinin hatalı olduğu hususlarında bozmaya karar verilmiştir.Bozma ilamından sonra davacı vekili tarafından 19/12/2016 tarihinde açılan ve 26/01/2017 günü birleşme kararı verilen dosyada 25.000,00TL manevi tazminatın; 04/04/2017 tarihinde açılan ve 14/04/2017 günü birleşme kararı verilen dosyada toplam 82.000,60TL maddi tazminatın davalılar ... İnş. AŞ ve ...İnş. AŞ"den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi talep edilmiştir.
Bozma ilamına uyan Mahkemece 14/11/2017 günlü kararda, davalı ... Hastanesi AŞ yönünden davanın reddine, diğer davalılar (...İnş. AŞ, ... İnş. AŞ) yönünden ise davanın kısmen kabulü ile 82.000,60TL maddi, 25.000,00TL manevi tazminatların, bu davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiştir. Uyuşmazlığın çözümü, “usuli kazanılmış hak” kavramının açıklanması ve bu kapsamndaki olgular karşısında somut olay ve taraflar yönünden şartların gerçekleşip gerçekleşmediğinin irdelenmesini gerekli kılmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasanın 2. maddesinde açıklanan "Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir" hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Yargıtay içtihatları ile kabul edilen “usuli kazanılmış hak” olgusunun, bir çok hukuk kuralında olduğu gibi yine Yargıtay içtihatları ile geliştirilmiş istisnaları bulunmaktadır:
Mahkemenin bozmaya uymasından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararı (9.5.1960 gün ve 21/9 sayılı YİBK) ya da geçmişe etkili bir yeni kanun çıkması karşısında, Yargıtay bozma ilamına uyulmuş olmakla oluşan usuli kazanılmış hak hukukça değer taşımayacaktır. Benzer şekilde; uygulanması gereken bir kanun hükmü, hüküm kesinleşmeden önce Anayasa Mahkemesi’nce iptaline karar verilirse, usuli kazanılmış hakka göre değil, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararından sonra oluşan yeni duruma göre karar verilebilecektir (HGK.nun 21.01.2004 gün, 2004/10-44 E, 19 K.).
Bu sayılanların dışında ayrıca; görev konusu, hak düşürücü süre, kesin hüküm itirazı, harç ve maddi hataya dayanan bozma kararlarına uyulmasında olduğu gibi kamu düzeni ile ilgili konularda usuli kazanılmış haktan söz edilemez. (Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü-6. Baskı, cilt 5, 2001) Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada, ya taraflar ya Mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün ve 2006/4-519-527 sayılı, 31.05.2006 gün ve 2006/10-307-337 sayılı ve 10.05.2006 gün ve 2006/4-230-288 sayılı ilamı).
Somut olayda, mahkemenin ilk kararına karşı davacı tarafın temyiz talebinde bulunmadığı, böylelikle bozma ilamı üzerine maddi tazminat kararı ile davalılar lehine usulü kazanılmış hakkın oluştuğu gözetilerek, sonraki kararda buna göre hüküm tesis edilmesi gerekirken, buna aykırı olarak ilk kararda hükme bağlanan 42.977,83TL maddi tazminattan daha fazla bir miktar için 14/11/2017 tarihli kararda maddi tazminata karar verilmesi hatalı olmuştur.Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, temyiz talebinde bulunan davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmelidir ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Yapıt İnşaat Sanayii Ve Ticaret A.Ş.iadesine, 11/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.