10. Hukuk Dairesi 2017/400 E. , 2017/2343 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Yersiz tahsil edilen primlerin iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilâmda yazılı nedenlerle davanın reddine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davacı avukatınca istenilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 07.06.2016 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı olarak temyiz eden davacı adına Av.... ile davalı ... aşkanlığı adına Av....geldiler. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek bırakılan günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
19.12.2005 günlü bildirgeyle “Elektrik bağlantıları imalatı” faaliyet durumuyla 21.12.2005 tarihi itibarıyla işyeri tescili yapılan ve 2611 no’lu “Elektronik bileşenlerin imalatı” işkolu koduyla tehilke sınıfı 3, prim oranı 2,00 olarak belirlenen davacı Şirket, kuruma verdiği 18.10.2012 günlü dilekçeyle işyerinin ... denilen işkolu kodunun düzeltilmesini istemesi üzerine işyerinde yapılan 24.10.2013 günlü denetim raporu uyarınca; işyeri işkolu kodu kapsam (21.12.2005) tarihi itibarıyla 2221 no’lu “plastik tabaka,levha,tüp ve profil imalatı” işkolu koduyla tehilke sınıfı 4, prim oranı 2,5 olarak düzeltilmiş; bu düzeltmeden dolayı çıkarılan gecikme zammıyla birlikte 81.330,50 TL’lik prim borcu itirazi kayıtla 07.02.2014 tarihinde davacı tarafından ödenmesi üzerine eldeki dava açılmıştır.
Mahkemece, kurum işlemi yerinde bulunmak suretiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan “Tehlike sınıf ve derecelerinin belli edilmesini” düzenleyen 506 sayılı Yasanın 75.maddesi “Yapılan işin 74 üncü maddede belirtilen tarifeye göre hangi tehlike sınıf ve derecesine girdiği ve ödenecek iş kazalariyle meslek hastalıkları sigortası primi oranı Kurumca belli edilerek işverene yazı ile bildirilir.
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleyecek tedbirler hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun bulunmadığı tesbit edilen işler, Kurumca daha yüksek primli derecelere konulabilir.
Kurum, tesbit edilmiş bulunan tehlike sınıf ve derecesini, yaptıracağı incelemelere dayanarak kendiliğinden veya işverenin isteği üzerine değiştirebilir.
Kurumca yapılacak değişikliklere ilişkin kararın takvim yılından en az bir ay önce isverene ve işveren tarafından değişiklik isteğinin de takvim yılından en az iki ay önce Kuruma bildirilmesi şarttır.
Böylece, karara bağlanacak değişiklikler, yukarıdaki fıkrada yazılı karar veya istekten sonraki takvim yılı başında yürürlüğe girer.
İşveren, tehlike sınıf ve derecesiyle prim oranı hakkında Kurumca yapılacak yazılı bildiriyi aldıktan sonra bir ay içinde Çalışma Bakanlığına itirazda bulunabilir. Bakanlık, bu itirazı inceleyerek 3 ay içinde vereceği kararı ilgiliye bildirir.
İtiraz primlerin ödenmesini geciktirmez.
İşveren bu madde gereğince tehlike sınıf ve derecesine karşı Çalışma Bakanlığına yahut bu Bakanlığın vereceği karar üzerine Danıştaya başvurursa, bu kanunun 81 inci maddesinin uygulanmasında İcra ve İflas Kanununun ilgili maddesinde yazılı bir yıllık süre, birinci halde Bakanlık kararının iptal süresi sonunda, ikinci halde ise Danıştay kararının kesinleştiği tarihten başlar.” Hükmünü içermekte olup; anılan madde hükmündende anlaşılacağı üzere; Sosyal Güvenlik Kurumu, tehlike sınıf ve derecesi tespit edilmiş olan işyerinin, bu tehlike sınıfı ve derecesini göreceği lüzum üzerine re’sen veya işveren başvurusu üzerine herzaman değiştirebilmesi mümkün olup, anılan prosedür kapsamında alınacak değişiklik kararlarının, takvim yılından en az bir ay öncesinde isverene bildirilmesi ve işverence değişiklik isteğinin de takvim yılından en az iki ay öncesinde Kuruma bildirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde kesinleşen değişiklikler ise, değişiklik kararı veya işverence istenmişse, istekten sonraki takvim yılı başında yürürlüğe girecektir.
Somut olayda, 18.10.2012 günlü işveren dilekçesiyle, işyerinin ... denilen işkolu kodunun düzeltilmesinin istenmesi üzerine, işyerinde yapılan 24.10.2013 günlü denetim raporu uyarınca; işyeri işkolu kodu kapsam (21.12.2005) tarihi itibarıyla 2221 no’lu “plastik tabaka,levha,tüp ve profil imalatı” şeklinde ve tehlike sınıfı 4, prim oranı 2,5 olarak düzeltildiğinin anlaşılması karşısında, anılan değişikliğin yürürlük tarihi yukarıda bahsedilen 506 sayılı Yasanın 75. madde hükmü uyarınca usulünce tespit edilmeli; giderek, tarafların alacaklılık ve borçluluk durumu da tespit edilecek bu tarihe göre belirlenerek yapılacak inceleme ve değerlendirme sonucuna göre karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, davacı avukatı yararına takdir edilen 1.480,00 TL duruşma avukatlık parasının davalıya yükletilmesine, 21.03.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.