21. Hukuk Dairesi 2018/114 E. , 2019/1855 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasındaki tespit davası nedeniyle Bölge Adliye Mahkemesince verilen hükmün davalılar ve feri müdahil Kurum vekillerince temyiz edilmesi ve davalılar vekili tarafından duruşma talep edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, temyiz konusu hükme ilişkin dava, HMK’nun 369. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hallerden hiçbirine uymadığından Yargıtay incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
KARAR
A)Davacı İstemi:
Dava, davacının davalı işyerinde geçen 15/07/2004-01/10/2014 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:,
Davalı Vekili; davacının iddialarının yerinde olmadığını beyan ederek,davanın reddini istemiştir.
Feri müdahil kurum vekili;davanın reddini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Mahkemece, dinlenen tanık beyanları doğrultusunda “davanın Kabulü ile, davacının 15/07/2004 - 01/10/2014 tarihleri arasında davalı işyerinde kesintisiz olarak hizmet ilişkisiyle ve asgari ücretle çalıştığının tespitine”karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
Davalı vekili; Davanın ispatlanmadığı,okullarında gece bekçisi çalıştırmadıkları, davacı tanıklarıyla husumetli olduklarını, davacı tanık sözlerine itibarla hüküm kurulduğu, gerekçeleriyle istinaf yoluna başvurmuştur.
Feri Müdahil Vekili;Davanın ispatlanmadığı, resmi belge bulunmadığı, tanık sözlerine itibarla hüküm kurulduğu ve aleyhlerine hüküm kurulmaması gerektiği gerekçeleriyle istinaf yoluna başvurmuştur.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Tanık anlatımları, dosya kapsamı, mevcut delil durumu dikkate alındığında, davanın kabulüne dair İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılmakla, davalı vekili ile feri müdahil vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar vermiştir.
E)Temyiz:
Davalı Kurum ve davalı işveren vekilleri, istinaf başvuru gerekçelerini tekrarlayarak mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Uyuşmazlık, somut olayda davacının sigortalı hizmet süresinin tespitine yönelik Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükmün kurulmasında yeterli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla belirlenmelidir.Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 16/09/1999 gün 1999/21-510-527, 30/06/1999 gün 1999/21-549-555- 3/11/2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.Dosyadaki kayıt ve belgelerden;Davalılar ... ve ...’e ait ... ... ve Ort adına tescilli ... sicil numaralı işyerinin 01/10/1992 tarihinde kanun kapsamına alındığı ve faal olduğu, davalı işverene ait işyerinde 06/2004 ve 10/2014 tarihleri arası dönem bodrolarının getirtildiği, davacı adına davalı işyerinden 27/09/2014 tarihli işe giriş bildirgesinin verildiği ve 2014/10 dönemde de 30 gün hizmet bildiriminin olduğu, davacı ve davalı tanıklarının dinlendiği, tanık beyanları arasında çelişki olduğu anlaşılmıştır.Somut olayda, tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeden, resen bordro ve komşu işyeri tanığı dinlenmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Yapılacak iş; ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı bordro tanıklarını resen dinlemek, gerektiğinde ..., zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek davacının çalışıp çalışmadığı, işe başlama ve ayrılma tarihlerini hiçbir tereddüte mahal bırakmayacak şekilde ortaya koyarak toplanan deliller ışığında varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.Kabule göre de, davacının hizmet bildirimi olan süre dışlanmaksızın karar verilmesi hatalıdır.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davalı işveren vekili ve feri müdahil kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
G)SONUÇ :
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (ORTADAN KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılara iadesine, 11/03/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.