21. Hukuk Dairesi 2018/1705 E. , 2019/1859 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının tüm, davalıların ise aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının 1986-1996 yılları arasında davalı işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın yazılı şekilde kısmen kabulüne karar verilmiştir.Bozmaya uyan mahkeme bozma gereklerini yerine getirmek zorundadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 24/04/1986 tarihinde ... sicil numaralı davalı işyerinde çalışmaya başladığına dair işe giriş bildirgesinin Kuruma verildiği, 1986/2. dönemde 84 gün bu işyerinden bildiriminin yapıldığı, 04/07/1989 tarihinden itibaren dava dışı ... Turizm Ltd. Şti. ünvanlı işyerinden bildirimlerinin yapılmaya başlandığı, 09/04/1993 tarihinde davalı işverene ait 194 sicil numaralı işyerinde çalışmaya başladığına dair işe giriş bildirgesinin Kuruma verildiği, 1993/1. dönem-1994/2. dönem arasında bu işyerinden bildirimlerinin yapıldığı, davalı belediyece davacıya ait 1986-1989 dönemine ilişkin ücret bordrosuna rastlanmadığının bildirildiği, dinlenen tanıkların bir kısmının davacının fiilen çalıştığını, ücret ödemelerinin ise elden imza karşılığı yapıldığını beyan ettikleri anlaşılmaktadır.Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.Davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri Belediye olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kuruma bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin araştırılması gerekir.Somut olayda, uyulmasına karar verilen bozma ilamında "kabulüne karar verilen döneme ait ücret tediye bordrolarının ve puantaj kayıtlarının tamamının aslını veya onaylı ve okunaklı örneklerini davalı Belediyeden getirtmek, ücret ödeme bordrolarında davacının imzasının bulunup bulunmadığını saptamak, davacının işyeri özlük dosyasının eksiksiz ve onaylı bir örneğini işyerinden istemek, işveren kuruluşun davacı ile ilgili yetkili şef, amir, müdür, muhasebe çalışanı gibi yetkili kişilerini dinlemek, davacının dönem/ücret bordrolarındaki çalışmalarının dışındaki dönemde ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeleri getirtmek, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek, dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak ve davacının çalışmasını somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermek" gerektiği belirtilmesine rağmen ücret ödemelerine ilişkin detaylı bir araştırma yapılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyerinin kamu kurumu olduğu ve kamu kurumunda resmi kayıtlara dayanılması ve ücretin yazılı belge ile ödenmesi gerektiği gözetilerek, davalı ..."den uyuşmazlık konusu dönemin tamamına ait ücret bordrolarının asılları yönünde detaylı bir araştırma yapmasını istemek ve gerektiğinde keşif yaparak ücret bordrolarının davalı işyerinde bulunup bulunmadığını tespit etmek ve muhasebeci bilirkişi aracılığıyla ihtilaf konusu dönemde davalı ... ye ait defter ve belgeleri incelemek suretiyle davacıya ödeme yapılıp yapılmadığını , elden ödemeye dair ödenen ücretin kaynağı da ortaya konulmak suretiyle davanın kamu düzenine ilişkin olduğu göz önüne alınarak araştırmayı genişletmek ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Kırıkkale Belediye Başkanlığına iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davacıya yükletilmesine, 12/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.