Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davacılar vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan kararda yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun mahkeme kararının İİK. 366. ve HUMK. 438. maddeleri uyarınca (ONANMASINA), 15,60 TL onama harcı alındığından mahsubuna bakiye, 1,55 TL harcın temyiz edenden alınmasına, 01/03/2010 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
TTK.nun 700. ve 701. maddelerine göre,çekte yer alan bir hakkın bir başka kimseye devri yada bedelinin tahsili amacı ile yetki verilebilmesi ciro ve teslim yolu ile mümkündür.Ciro beyaz veya tam ciro şeklinde yapılabilir.Herhangi bir kaydı içermeyen ciro temlik cirosu hükmündedir.Temlik cirosu ile çekte yer alan hak ciro edilen kişiye devredilmiş olur.Ancak bunun için öncelikle çeki elinde bulunduran kişinin meşru hamil sayılıp sayılamayacağı ciro zincirinin düzgün olup olmadığına bağlıdır.Somut olayımızdaki iptal edilen ve edilmeyen cirolar temlik cirosu şeklinde yapılmıştır.Çekte cirolar lehtarın eline geçtiği andan başlayarak ibraz süresi içerisinde bu sürenin sonuna kadar ciro edilebilir.İbraz süresinin geçmesinden veya bu süre geçmeden ödenmeme durumunun TTK.nun 720. maddesine göre usulüne uygun olarak tespit ettirilmesinden sonra çekin ciro edilebileceği kuralını getirerek bu cironun TTK.nun poliçe ve senetlere ilişkin 602. maddesindeki düzenlemeye paralel olarak ancak alacağın temliki hükümlerini doğurabileceği TTK.nun 705/1. maddesinde düzenlenmiştir.
Ciro zincirine göre yetkili hamil tespit edilir iken çizilmiş cirolar TTK.nun 702. maddesinde açıkça belirtildiği üzere yazılmamış hükmündedir.TTK.nun 730/13. maddesi yollaması ile çeklerde de uygulanması gereken aynı kanunun 639. madde hükmüne göre,
poliçeyi ödemiş olan cirantanın kendi cirosunu ve kendisinden sonra gelen borçluların cirolarını çizebileceği hükme bağlanmıştır.
Somut olayımızda, takibe konu yapılan çek, lehtar adına düzenlenmiş olup bu lehtar tarafından beyaz (tam) ciro ile iro edilmiş daha sonrairosu çift çizgi ve iptal yazıları ile iptal edilmiş ........ adına vekaleten ...... bankasınca ibraz tarihi belirtilerek TTK.nun 720. maddesine uygun ibraz şerhi konulmuştur.İbrazdan sonra yapılmış bir ciro mevcut değildir.Çizilen ve iptal edilen cirolar TTK.nun 702. maddesi yazılmamış hükmünde sayılacağından yok hükmündedir.Bu halde cirosu iptal edilen ’ nın çekte hamilliği kalmadığından ciro silsilesi içerisinde yer almadığından bu çeke dayanarak takipte bulunamaz.( Hukuk Genel Kurulunun bu konuya ilişkin 24.04.1996 tarih ve 1996/12-136 E.,1996/288 K sayılı kararı.).Zira, ibraz anına kadar olan sürede çekte hamillik teslim yolu ile geçerse de tedavülü sona ermiş yani ibraz edilmiş çekte hak sahipliği TTK.nun 705. madde hükmünde belirtildiği üzere kendisine usulüne uygun olarak alacağın temliki hükümlerine göre yapılmış bir ciro ile mümkündür. Yani bu durumda TTK.nun 705. madde hükümleri uygulanır.İbrazdan sonra ispat külfetine ilişkin TTK.nun 702. madde uygulanamaz. Aksi takdirde yani sürelerin geçmesinden sonra cirosuz devre imkan tanındığı takdirde alacağın temliki hükümleri ve ispat konusunun kimlere uygulanacağı bir sorun olarak ortaya çıkar ve bu durumda TTK.nun 705. maddesindeki düzenlemenin de bir anlamı kalmaz.Bu nedenledir ki cirosu iptal edilen takip alacaklısı ekte yetkili hamil olmadığından bu çeke dayanarak takip yapamaz.Aksinin kabulü yasa maddesini yok saymak olur.Bu nedenle yetkili hamil olmadığından bahisle takibin iptaline karar vermek gerekir iken Mahkemece, zilyetliği devam ettiği ve imzaya itiraz edilmediği gerekçesi ile istemin reddi kararı doğru olmadığından Mahkeme kararının yukarıda belirtilen nedenle Bozulması görüşündeyiz.
