MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 14.05.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29.01.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_K A R A R_
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davalıların taşınmazda iştirak halinde malik olmalarına karşı eylemli olarak 134 ada 32 parsel sayılı taşınmazı ikiye böldükleri ve 3 numaralı yerin ..."un kullanmış olduğu bölümde kaldığı, 4 numaralı yerin ise diğer davalıların kullandığı yerde kaldığı, 3 ve 4 numaralı yerlerin arasında fiilen zeminde tel örgü çekildiği ve yine davalı ..."un iki katlı evi ile 3 numaralı bölüm arasında fiilen bir ev yapılabilecek alan olduğu, 3 numaralı bölümden yol verilmesi halinde davalı ..."in zararının 4 numaralı yerden yol verilmesi halinde doğacak zarardan daha fazla olacağı, 4 numaralı bölümün halen tarım arazisi olduğu, dolayısıyla geçit hakkının 4 numaralı bölümden kurulması halinde taraflara en az zararın verilmiş olacağı gerekçesiyle; davanın kabulüne; davacı adına olan 34 ve 33 parsel lehine, 32 parsel sayılı taşınmazda 20.12.2013 tarihli fen bilirkişi ..." ın vermiş olduğu raporun ekinde bulunan krokide (IV) yer olarak belirtilen ve toplam 101,15 m2 olan kısım üzerinde geçit hakkı kurulmasına, karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ..., ..., ..., ... temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir. Bu güzergah üzerindeki taşınmazların maliklerine dava dilekçesi ile husumet yöneltilmemiş olması kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığından 6100 sayılı HMK’nın 124. maddesi gereğince dürüstlük kuralına aykırı olmayan bu taraf değişikliği talebi kabul edilerek davacının bu kişilerin harçsız olarak davaya katılmalarını sağlamasına imkan verilmelidir.
Türk Medeni Kanununun 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut olaya gelince;
Aleyhine geçit kurulan 32 sayılı parsel zeminde fiilen bölünmüş olarak kullanılmakta ise de hukuken bir bütün olup, bu parsel aleyhine kurulan geçit taşınmazı ikiye bölerek ekonomik kullanım bütünlüğünü bozacağından bu şekilde geçit kurulması doğru değildir. Bu itibarla mahkemece, 32 sayılı parselin batı sınırından veya 44 sayılı parselin doğu sınırından başkaca geçit alternatifleri araştırılarak parseller bölünmeksizin ve öncelikle yüzölçümü daha büyük olan parsellerden geçit kurulması tercih edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de bu tür davalarda uygulamada kesintisizlik ilkesi gereğince davacının 34 sayılı parseli için de ayrıca genel yola ulaşacak şekilde geçit kurulması gerekirken bu hususun düşünülmemesi yerinde olmamıştır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.02.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.