3. Hukuk Dairesi 2014/5633 E. , 2014/10743 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : DEVELİ 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/03/2013
NUMARASI : 2006/281-2013/146
Taraflar arasında görülen vasiyetnamenin tenfizi(vasiyetnameni iptali-tenkisi) ve men"i müdahale-ecrimisil davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davalı-k.davacı F.. Ö.. tarafından istenilmekle; taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde temyiz eden davalı-k.davacı asil F.. Ö.. geldi. Aleyhine temyiz olunan davacı ve vekili gelmedi. Gelen asilin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacılar vekili dilekçesinde; müteveffa M.. Ö.."ın Kayseri.....Noterliğinde 26.04.2006 tarihli düzenlediği vasiyetnamesi ile; 107 ada 58 parsel sayılı taşınmazın yeğenlerinden Kemal"e, 107 ada 16 parsel sayılı taşınmazı da diğer yeğeni Metin"e vasiyet ettiğini; ölümü ile mirasçısı davalılardan Fatma"nın babasından kalan malları satmak için Tapu Sicil Müdürlüğüne müracaat ettiğinden; vasiyetin tenfizi için vasiyetin açılmasını beklemeden iş bu davayı açtıklarını belirterek;açıklanan nedenlerle, vasiyetin tenfizine, vasiyetnamede sözü edilen taşınmazların tapu kaydının iptali ile müvekkilleri adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar(karşı davacılar) vekili cevap dilekçesinde, vasiyetnamenin henüz açılmadığını, bu şekliyle vasiyetnameyi kabul etmediklerini; davanın reddine karar verilmesini istemiş, karşı dava yönünden ise; vasiyetçinin düzenleme tarihinde fiil ehliyetine haiz olmadığını, hile ve korkutularak muvazaalı olarak işlemi gerçekleştirdiğini şekil şartlarına da uygun olmadığını iddia ederek; vasiyetnamenin iptaline, olmadığında tenkisine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen davada ise, davacı Fatma; taşınmazların davalılarca haksız kullanıldığını ileri sürerek; men"i müdahale ve ecrimisil talebinde bulunmuştur.Mahkemece; iş bu dosya ile birleşen Mahkememizin 2008/163 Esas sayılı dosyasında davacı F.. Ö.."in men"i müdahale ve ecrimisil davalarının reddine; mahkememizin 2006/281 Esas sayılı dosyasında davacılar M.. Ö.. ve K.. Ö.."ın davalarının kabulü ile, Kayseri ili ... ilçesi .... Köyü 107 ada 58 nolu parsel ile aynı yer 107 ada 16 nolu parselin M.. Ö.. adına olan tapu kayıtlarının iptali ile, 107 ada 58 nolu parselin Cemal oğlu 1977 doğumlu K.. Ö.. adına, 107 ada 16 nolu parselin Cemal oğlu 1970 doğumlu M.. Ö.. adına tapuya kayıt ve tesciline, Mahkememizin 2006/281 Esas sayılı dosyasında; karşı davacı F..Ö..."ın vasiyetnamenin iptalini ve tenkisine ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı-karşı davacı F.. Ö.. tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak, davada; 26.04.2006 tarihli vasiyetnamenin tenfizi ile vasiyetnameye konu taşınmazların; lehine mal vasiyet edilenler adına tescili istenilmektedir.
TMK"nun 600.maddesi; "vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona; yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı kişisel bir istem hakkına sahip olur.
Bu alacak, tasarruftan aksi anlaşılmıyorsa vasiyet yükümlüsünün mirası kabul etmesi veya red hakkının düşmesiyle muaccel olur.
Vasiyet alacaklısı, yükümlülüğünü yerine getirmeyen vasiyet yükümlüsüne karşı, vasiyet edilen malın teslimini veya hakkın devrini; vasiyet konusu bir davranış ise, bunun yerine getirilmemesinden doğan zararın giderilmesini dava edebilir." hükmüne amirdir.
Davaya konu vasiyetnamenin açılıp okunması ile ilgili, iş bu davadan önce Sulh Hukuk Mahkemesinde açılmış bir dava bulunmamaktadır.
Vasiyet alacaklısı, mirasçı değil; kişisel bir istem hakkı sahibidir. Bu hakkı, (alacak muaccel olmadan) vasiyetname açılıp okunmadan kullanamaz. Bu durumda, vasiyetin yerine getirilmesi de istenemez.
O Halde, mahkemece; dava açma şartı henüz gerçekleşmediği nedeniyle, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Karşı davada ise davacı; vasiyetçinin vasiyetnameyi düzenlediği tarihte fiil ehliyetine sahip olmadığını ileri sürmüştür. Fiil ehliyeti yokluğu; yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk gibi salt biyolojik nedenlere değil, aynı zamanda bilinç, idrak, irade gibi psikolojik unsurlara da bağlı olduğundan, akıl hastalığı, akıl zayıflığı gibi biyolojik ve buna bağlı psikolojik nedenlerin belirlenmesi, çok zaman hâkimlik mesleğinin dışında özel ve teknik bilgi gerektirmektedir.
Hele fiil ehliyetinin nisbi bir kavram olması, kişiye, eylem ve işleme göre değişmesi bu yönde en yetkili sağlık kuruluşu olan Adli Tıp Kurumundan rapor alınmasını da zorunlu kılmaktadır. Esasen TMK. nun 409/2. maddesinde de, akıl hastalığı veya akıl zayıflığının bilirkişi raporu ile belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
Şu durumda, ehliyetsiz olduğu ileri sürülen mirasbırakanın vasiyetname tarihine yakın günlerde ve sonrasında tedavi görüp görmediği hususunda tarafların bilgisine başvurularak varsa doktor raporları, hasta müşahede kâğıtları ve film grafilerinin eksiksiz getirtilmesi, sonrasında işlem tarihinde mirasbırakanın fiil ehliyetinin olup olmadığının tesbiti için Adli Tıp Kurumundan rapor alınması ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak davanın reddedilmesi doğru görülmemiştir.
Bozma sebebine göre, tenkise ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik mahal olmadığına,
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 01.07.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.