MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVALILAR : HAZİNE, ...TÜZEL KİŞİLİĞİ
DAVA TÜRÜ : MERA KOMİSYON KARARINA İTİRAZ
KANUN YOLU : TEMYİZ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “bozma ilamına uyulmasına karşın bozma gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği, bozma sonrası keşifte vergi kaydının uygulanmadığı, bir kısım tapu kayıtlarının getirtilmediği, kadim mera araştırmasının yapılmadığı belirtilmek suretiyle taşınmazın niteliği konusunda hala duraksama söz konusu olduğu, TMK"nın 713. maddesine dayalı olarak açılan davaların kamu düzeni ağırlıklı davalar olup bir bakıma kendiliğinden araştırma ve inceleme yöntemine tabi olduğu, bu nedenlerle İl Mera Komisyonunun 30.09.2005 tarih ve 150 sayılı kararının kesinleşme tarihinin belirlenmesi, kadim mera araştırmasının yapılması, belgesizden edinilen taşınmazlara ait kadastro tutanakları ve tapu kayıtlarının getirtilmesi, 1938 tarih ve 95, 184 tahrir no"lu vergi kaydının yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığı ile mahallinde uygulanması, beyanlar arasında çelişki bulunduğu takdirde yüzleştirilmek suretiyle aykırılığın giderilmesi gerektiği” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 102 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi tarafından hazırlanan 16.04.2013 tarihli rapor ve eki haritada (A) harfiyle işaretli 11.987,48 metrekare yüzölçümündeki bölüm ile (B) harfiyle işaretli 1.978,26 metrekare yüzölçümündeki bölümün mera sınırlandırılmasının iptali ile bu bölümlerin mülkiyetinin davacı ..."e ait olduğunun tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece çekişmeli taşınmaz bölümlerinin davacı tarafın tutunduğu 1938 tarih ve 95 ve 184 tahrir numaralı vergi kayıtları kapsamında kaldığı kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Yargıtay bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Yargıtay bozma ilamında kadim mera araştırması yapılması ve vergi kayıtlarının uygulanması gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen mahkemece yapılan kadim mera araştırmasında davada menfaati olan aynı köyden yerel bilirkişi ve tanık dinlenmiş, komşu köylerden yerel bilirkişi dinlenilmemiş, davacı tarafın tutunduğu vergi kayıtları uygulanmışsa da çekişmeli 102 ada 1 mera parselinin tahsis dayanağı olan 126 ve 281 tahrir numaralı vergi kayıtları uygulanmamıştır. O halde sağlıklı sonuca varılabilmesi için; bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini en iyi belirleme yönteminin hava fotoğrafları olduğu gözetilerek mera tahsisine ilişkin karar tarihi olan 30.09.2005 tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ise, İl Kadastro Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya ikmal edildikten sonra komşu köylerden seçilecek taşınmazı iyi bilen, elverdiğince yaşlı ve davada yararı bulunmayan yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi, 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ve fen bilirkişisi aracılığı ile yeniden keşif icra edilmelidir. Keşif sırasında yerel bilirkişiler eliyle tespitte sözü geçen vergi kaydı yöntemince uygulanarak çekişmeli yere ait olup olmadığı duraksama yaratmayacak biçimde belirlenmeli, yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl, ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınmalı; taşınmaz bölümlerinin ilk maliki, intikali, tasarrufu, öncesinin mera olup olmadığı, bu bölümün meraya doğru genişleme ile elde edilmiş olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı olarak bilgi alınmalı, yargılama boyunca dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde ise yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, taşınmazın görüntüsü ve mera ile ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarındaki hakim gözlemi keşif tutanağına yansıtılmalı, ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümlerinin belirtilen dönem içindeki niteliği ve kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile mera parseli arasında doğal ya da yapay ayırıcı sınır bulunup bulunmadığını ve çekişmeli taşınmazın evveliyatının mera olup olmadığını açıklayıcı, komşu parsellerle karşılaştırılmalı biçimde çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden komşu parsellerden nasıl ayrıldığını açıklayıp, taşınmazları değişik yönlerden gösterir fotoğrafları da içerir raporlar alınmalı, hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanına tevdi edilerek taşınmazın geçmişteki niteliği, sınırları ve mera ile ayırıcı unsurlar bulunup bulunmadığı hususlarında dosya üzerinden rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, taşınmazın tespitine esas vergi kayıtlarının kapsamını, gösteren rapor ve harita düzenlettirilmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 29.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.






.