21. Hukuk Dairesi 2007/23925 E. , 2008/18353 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İstanbul 5. İş Mahkemesi
TARİHİ : 12/09/2007
NUMARASI : 2005/731-2007/427
Davacı, davalı işveren nezdinde 20.09.2004-15.08.2005 tarihleri arası çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının davalı iş verene ait Sağlık Ünitesinde M. T. olarak 30.09.2004-15.08.2005 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tesbiti istemine ilişkindir
Mahkemece,davacının 29.09.2004-31.12.2004 ve 01.01.2005-05.05.2005 tarihleri arasında 255 gün çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davacının davalıya ait iş yerindeki sigortalı çalışmaları 05.05.2005 -07.09.2005 tarihleri arasında 117 gün olarak kuruma bildirilmiş ve tescil edilmiştir.Bildirilen süreler yönünden taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, somut olayda davacının dava edilen tarihler arasında fiilen ve kesintisiz olarak çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Gerçekten; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasa’sının 2 ve 6. maddelerinde açıkça belirlendiği üzere, sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun varlığı zorunludur. Eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça, hizmet akdine dayanılarak dahi sigortalılıktan söz edilemez. Fiili veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen sigortalının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık sigorta gün bilgileri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim bordroları gibi Kuruma verilmesi zorunlu belgelerdir. Yöntemince düzenlenip süresi içerisinde Kuruma verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de fiili çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. Sigortalılıktan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Yasanın 79/8. maddesine dayalı sigortalılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Somut olayda mahkemece davacıya ait şahsi sicil dosyasının SGK’dan getirtilmediği gibi ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarının kurum tarafından dosyaya gönderildiği ve çok sayıda bordro tanığı olduğu halde bordro tanıklarının dinlenmeyerek davacının gösterdiği bordro tanığı olmayan tanıkların ifadesi ile yetinilerek sonuca gidildiği açıktır.
Yapılacak iş; öncelikle davacıya ilişkin kurum şahsi dosyasının Kurum yazı cevabına göre Kadıköy sigorta Müdürlüğünde olduğu bildirildiğinden bu yerden getirtmek, ihtilaflı dönemin bordrolarında davacıyla birlikte çalışan kişiler tesbit edilerek bordro tanıkları veya komşu iş yerlerinin SGK bordro kayıtlarına geçmiş işveren veya çalışanları dinlenerek çalışma olgusu hiç bir tereddüt ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde tesbit edilerek oluşacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve kanuna aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.11.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.