MAHKEMESİ : ANKARA 10. SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi üzerine, bölge adliye mahkemesince uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz ve davalı vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmekle daha önceden belirlenen 21/09/2021 duruşma günü için tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Av. ... ... ile temyiz eden davalı vekili Av. ... ... geldiler.Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
ya veren, kiracının iş bu sözleşme süresinin sonunu beklemeden feshetmesi durumunda, diğer talep hakları saklı kalmak kaydıyla erken fesih tarihinden geçerli olmak üzere kalan dönemlere ait kira bedelleri muacceliyet kesbedecek olması nedeni ile tazminata hak kazanacaktır…”, 6. maddesinde de; “kiraya veren kiralananı iş bu sözleşmenin imzalanmasını müteakip sözleşme eki imalat projesinin ve sistemin taraflarca karşılıklı olarak onaylandığı tarihten itibaren en geç 01.04.2014 tarihinden itibaren kiracıya teslim edilecektir” hükmünün bulunduğunu, bu sözleşme hükmü gereğince kiralananın göz hastanesi olarak kullanılması amacıyla gereken imalatlara başladığını ve mecurun süresinde davalı tarafa teslimi için tüm gayreti gösterdiğini ancak davalı idarenin 19.12.2013 tarihli yazısı ile söz konusu kira sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiğini bildirmesi üzerine, Ankara 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/11 D.İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdığını, tespit raporuna göre imalat bedelinin 3.073.816,84 TL olarak belirlendiğini ileri sürerek; şimdilik yapılan imalatlar için 10.000 TL"nin, erken fesih nedeniyle sözleşmenin 3. maddesi uyarınca 1.000 TL cezai şart alacağının
yeni sözleşmeler yapma fırsatını kaçırması ve taşeronlarla imzalanmış sözleşmeler nedeniyle uğradığı menfi zararlarına karşılık şimdilik 1.000 TL’nin fesih tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş, 25.06.2015 havale tarihli ıslah dilekçesi ile de imalat bedelini 3.073.816,84 TL, erken fesih nedeniyle cezai şart alacağının 65.136.00 TL"ye artırmıştır.
Davalı; davanın Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu aleyhine açılması gerektiğini, dava tarihi itibariyle talebin zamanaşımına uğradığını, davacı tarafından dava konusu taşınmazın asgari kullanımı için zorunlu olarak tadilat yapıldığını, davacının taşınmazı kiralaması için bu tadilatları yapmak zorunda olduğunu, söz konusu tadilatların hastane kurulmasına yönelik medikal göz, ameliyathane, yoğun bakım donanımları ve anti-bakteriyel alanları vb. kapsamadığını, bu tadilatların hangi tarihte yapıldığının da belli olmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince; davanın kısmen kabulüne, davacının dava konusu taşınmazı sözleşme hükümleri uyarınca hastane kullanımına uygun hale getirmek için yapmış olduğu masrafa dair açılan davanın kabulü ile 3.073.816,84 TL"nin ve cezai şart olarak 6.900.000 TL"nin davalıdan tahsiline, menfi zarar adı altında talep edilen tazminat isteminin reddine karar verilmiş; karara karşı, taraf vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine bölge adliye mahkemesince; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan kabulüne, davacının dava konusu taşınmazı sözleşme hükümleri uyarınca hastane kullanımına uygun hale getirmek için yapmış olduğu masrafa dair açılan davanın kabulü ile 3.073.816,84 TL"nin davalıdan tahsiline, sözleşmede taşınmazdaki tadilatların 01.04.2014 tarihine kadar yapılması ve kiracı tarafından yapılan imalatların kullanım amacına uygun olup olmadığının denetlenip kabulü halinde kira sözleşmesinin başlayacağı kararlaştırılmış olması karşısında, 15.08.2013 tarihli sözleşmenin, ilerde yapılacak olan kira sözleşmesinin ön sözleşmesi mahiyetinde olduğundan cezai şart istenemeyeceği gerekçesiyle cezai şart alacağı ve menfi zarar tazminatı istemlerinin reddine dair verilen karar, tarafların temyizi üzerine, Dairece verilen 16.10.2018 tarihli ve 2018/3086 E. 2018/10084 K. sayılı kararla; davacı tarafın tüm, davalı tarafın sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, taraflar arasında akdedilen önsözleşmenin 6. maddesi hükmüne göre, davacının taşınmazda imalat projesine uygun olarak tadilatlar yaptığının anlaşıldığı, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda tadilat projesine göre yapılan tüm imalatların değeri hesaplanmış ise de; yapılan tadilatların bir kısmının taşınmazın göz hastanesi haline getirilmesi için yapıldığı ve taşınmazın göz hastanesi olarak kullanılmaması durumunda fayda sağlamayacağı, bir kısmının ise, taşınmazda zorunlu olarak bulunması gereken ve taşınmazın başka amaçla kiraya verilmesinde de değerini artıracak tadilatlar olduğunun açıkça belirtildiği, mahkemece; bilirkişilerden ek rapor alınarak kiralananda taşınmazın göz hastanesi olarak kullanılması için yapılan tadilatların ve tespit edilen değerin hükmedilmesi gerekirken, eksik inceleme yazılı şekilde karar verilmiş olmasının, usul ve kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle bozulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın kısmen kabulüne, 2.587.955,92 TL"nin 10.000 TL"sinin dava tarihinden, bakiye 2.577.955,92 TL"nin ıslah tarihi olan 25.06.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre, tarafların sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Kural olarak bozma kararına uyan mahkeme, artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü, mahkemenin bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli (kazanılmış) hak doğmuştur. Bu kazanılmış hak yeni bir hükümle ortadan kaldırılamaz. Bozulan bir hükmün, bozma sebepleri dışında kalan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olması nedeniyle; kesinleşen kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Zira, kesinleşmiş olan kısımlar, lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak teşkil eder.
Bölge adliye mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılamada; 2.587.955,92 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmiş ise de, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, mahkemenin gerekçesinde yer verildiği şekilde kiralama amacına uygun göz hastanesi olarak kullanılmak üzere yapılan imalat bedelleri yerine davacıya ait binanın hastaneye dönüştürülmesi için harcamaların halen kullanılabilir/kullanılan/sabit imalatlar/davacı tasarrufunda bulunan malzeme bedellerinin belirlendiği diğer bir deyişle; taşınmazda zorunlu olarak bulunması gereken ve taşınmazın başka amaçla kiraya verilmesinde de değerini artıracak tadilatlar olduğunun tespit edildiği, bu itibarla bölge adliye mahkemesince, kiralananda taşınmazın göz hastanesi olarak kullanılması için yapılan tadilatlar tespit edilerek, değerine hükmedilmesi gerektiğine ilişkin bozma kararına aykırı olacak şekilde karar verildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan; kiralananın kullanım amacına uygun olarak yapıldığı belirlenen asansörlere ilişkin malzemelerin davacı tasarrufunda kalması nedeniyle, sadece montaj ve demontaj bedeli olarak tespit edilen 44.012 TL"ye hükmedilmiş ise de, asansörlerin montaj ve demontaj bedellerinin yanı sıra ikinci el değerleri ile gerçek değerleri arasındaki farkın da tespit edilmek suretiyle tahsiline hükmedilmesi gerektiği, yine karara esas alınan bilirkişi raporunda asansörlerin montaj bedelleri ve buna bağlı olarak belirlenen demontaj bedellerine ilişkin yapılan hesaplamalarda işlem hatalarının bulunduğu gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle bölge adliye mahkemesi kararının taraflar yararına BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının kararı veren bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 3.050 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin yekdiğerinden alınıp yekdiğerine verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 21/09/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.