20. Hukuk Dairesi 2015/4543 E. , 2016/5200 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi ve davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... Yönetimi, ... köyünde 5304 sayılı Kanunla değişik 3402 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan orman kadastrosunun kısmî ilâna çıkartıldığını, dava dilekçesine ekli krokide gösterilen alanın orman sayılan yerlerden olduğu halde, orman sınırları dışında bırakıldığını belirterek, bu alanın orman sınırları içine alınması ve orman niteliğiyle ... adına tescili isteğiyle, ...ye husumet yönelterek dava açmıştır. Daha sonra yapılan kültür arazilerinin kadastrosu sırasında, dava konusu taşınmazın 82.239,87 m² yüzölçümlü olarak tesbit tutanağı düzenlenip, malik ve nitelik haneleri açık bırakılarak mahkemeye gönderilmiştir. Karadere köyü muhtarlığı ve ... davaya müdahil olarak katılmışlardır.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, 114 ada 177 parsel sayılı taşınmazın krokide (B) harfi ile gösterilen 48.074,68 m²"lik kısmının ifrazı ile 114 ada 6 parsel sayılı orman parseline dahil edilmesine, krokide (A) harfi ile gösterilen 34.165,19 m²"lik kısmın ... ilçesinin yararlanma hakkı belirtilerek yayla vasfında orta malı olarak özel siciline tesciline, asli müdahillerin diğer taleplerinin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... Yönetimi vekili, müdahiller ... vekili ve Karadere köyü muhtarlığı tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz incelemesi üzerine yerel mahkeme hükmü Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 22/01/2013 tarih ve 2012/9908 E. - 2013/87 K. sayılı kararı ile bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma ilâmında özetle; “Mahkemece, yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli değildir. Şöyle ki; hükme esas alınan orman bilirkişi raporunda dava konusu 114 ada 177 parsel sayılı taşınmaz ve çevre parseller ile birlikte hava fotoğrafları üzerinde gösterilmemiş, mahkemece, yöntemince yayla araştırması yapılmamıştır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Mahkemece öncelikle; orman kadastrosu yapılmış ise buna ilişkin tüm tutanaklar, orman kadastro haritası, eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ile çekişmeli taşınmazı tüm komşu parselleri ile birlikte gösterir orijinal kadastro paftasının bir sureti ile çekişmeli taşınmaza ve komşu parsellere ait kadastro tutanak örnekleri ile kesinleşmiş iseler, oluşum nedenini de gösterir tapu kayıtları, itirazlı iseler, dava dosyaları ilgili yerlerden getirtilmelidir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen belgeler getirtildikten sonra, taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; orman kadastrosu yapılmış ise, orman kadastrosu ile irtibatlı kroki düzenlettirilmeli; yine, yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Yukarıda açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazların orman sayılan yerlerden olmadığı belirlendiği takdirde, bu kez, dava konusu taşınmazların kamu malı niteliğinde yayla olup olmadığı araştırılmalıdır.
Kural olarak, bir yerin yayla olarak kabul edilebilmesi, taşınmazların yetkili ve idari merciler tarafından yayla olarak tahsis edilmesi ya da taşınmazların öncesinin bilinmeyen bir zamandan beri geleneksel biçimde kamu malı niteliğinde yayla olarak kullanıla gelmiş olmasına bağlıdır. O halde; dava konusu taşınmazlar başında yeniden keşif yapılmalı, bölgede yayla tahsisi yapılmış ise yayla tahsis haritasının ölçeği ile kadastro paftasının ölçeği eşitlendikten sonra yerel bilirkişi yardımı, uzman bilirkişi fen memuru eliyle yerine her iki harita çakıştırılmak suretiyle uygulanmalı, uygulamada haritalarda tarif edilen belli poligon ve röper noktalar ile arz üzerindeki doğal ya da yapay sınır yerlerinden yararlanılmalı, bu yolla dava konusu taşınmazların yayla tahsis haritasının kapsamında kalıp kalmadığı duraksamaya meydan vermeyecek şekilde belirlenmeli, taşınmazların bulunduğu bölgede yetkili idari merciler tarafından yayla tahsisi yapılmamış ise yerel bilirkişi ve tanıklardan dava konusu taşınmazların öncesinin bilinmeyen bir zamandan beri geleneksel biçimde yayla olarak kullanılıp kullanılmadığı, kimler tarafından kullanıldığı yolunda tesbit tutanağı bilirkişilerinden olaylara dayalı bilgi alınmalı, öte yandan uzman ziraatçi bilirkişi aracılığıyla taşınmazların fiziksel yapısı, meyil durumu, taş ve toprak unsurundan hangisinin galip olduğu ayrıntılı şekilde keşif tutanağına geçirilmeli, komşu taşınmazların toprak yapısı ile dava konusu taşınmazların toprak yapısı mukayese edilmeli, özellikle uzman bilirkişi fen memurundan keşfi izlemeye, bilirkişi sözlerini denetlemeye, uzman ziraatçi bilirkişiden ise mahkemenin keşif tutanağına geçen gözlemini yansıtmaya, taşınmazların niteliğini belirtmeye elverişli ayrıntılı, gerekçeli rapor alınmalı, toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.” denilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne; dava konusu 114 ada 177 parsel sayılı taşınmazın orman vasfında ... adına tapuya kayıt ve tesciline, asli müdahil ... Belediye Başkanlığının davasının reddine, 114 ada 6 sayılı orman parseli hakkında ise açılmış bir dava bulunmadığından kadastro tutanağının olağan yollarla kesinleştirilmesi için tutanak ve eklerinin ... müdürlüğüne gönderilmesine karar verilmiş, hüküm davacı ... Yönetimi ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, orman kadastrosuna ve kadastro tesbitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yerde orman kadastrosu, 3402 sayılı Kanunun 5304 sayılı Kanunla değişik 4. maddesi hükmüne göre yapılmış, 29/01/2008 - 28/02/2008 tarihleri arasında ilân edilmiş ve çekişmeli parseller orman alanı dışında bırakılmıştır.
Dosya kapsamına ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince yeniden yapılan keşif sonucu aldırılan uzman bilirkişi raporuna göre, 114 ada 117 sayılı parselin orman sayılan yerlerden olduğu belirlenerek hüküm kurulmuş olduğuna göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, usûl ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının ... Yönetimine yükletilmesine, ...den harç alınmasına yer olmadığına 05/05/2016 gününde oy birliği ile karar verildi.