MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davacı şirketin ... otogaz dağıtımı yaptığını ve bayilik sistemi ile çalıştığını, taraflar arasında bayilik ilişkisinin bulunduğunu, davalı şirketlere muhtelif tarihlerde ... sevki ve satışının yapıldığını ancak cari hesaptan doğan alacağının ödenmediğini, bayilik sözleşmesinin feshedildiğini, bakiye borcun tasfiye edilmesi gerektiği halde davalıların ödeme yapmadıklarını ileri sürerek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL’nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, bayilik sözleşmesinin davalı ... Petrol Turizm Ltd. Şti ile yapıldığını, diğer davalı ... ... Petrol Ltd Şti"nin davada sıfatının bulunmadığını, ayrıca bayilik sözleşmesinin davalı ... Petrol Tur. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından feshedildiğini, davacının davasını ispat etme yükümlülüğünün bulunduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda, davacı şirketle her iki davalı şirket arasında gaz satışına ilişkin ticari ilişkinin bulunduğu, davalıların ticari defterlerini ibraz etmediği, davacı şirketin davalılardan ticari defter ve kayıtlarına göre dava tarihi itibariyle toplam 354.500,00 TL cari alacak bakiyesinin olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere 10.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, hükmün davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2013/12699 esas ve 2013/15192 karar sayılı 02.10.2013 tarihli bozma ilamında ‘Dava, ticari alım satımdan kaynaklı alacak istemine ilişkindir. Davacı şirket tarafından davalılara akaryakıt ve ... satışı nedeniyle cari hesaptan kaynaklı alacağın tahsili istenmiştir. Davalılar, mal teslimini inkar ettiğinden, davacının mal satıp teslim ettiği yönündeki iddiasını HUMK"nun 288. (HMK 200 md.) maddesi uyarınca yazılı delille kanıtlaması gerekir. Mahkemece, davacının ticari defter ve kayıtları esas alınarak davacının alacaklı olduğu kabul edilmiş ise de davacı ticari defterlerindeki kayıtların dayanak belgelerini göstermek suretiyle alacağını ispat etmekle yükümlüdür. Hal böyleyken mahkemece bu yönler gözetilmeden davacı defterlerindeki kayıtların incelenmesi sonucu düzenlenen yetersiz bilirkişi raporunun hükme esas alınarak eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir’ denilmek suretiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacının ticari defter ve kayıtlarına dayanak olarak sevk irsaliyeleri ile malların teslimine ilişkin 06 LLZ 02 plakalı tanker bilgileri, alış ve satış faturaları sunduğu,bahsi geçen tanker ile malların hangi adrese sevk edildiği ve kim tarafından teslim alındığının belli olmadığı,her ne kadar bilirkişi raporunda faturalara davalıların itiraz etmediği hususu belirtilmiş ise de davalıya mal teslimini usulüne uygun delillerle kanıtlaması halinde faturaya 8 gün içinde itiraz edilmemesinin fatura münderacatını kabul sonucunu doğuracağı,davacı tarafça teslim olgusunun yazılı delille usulüne uygun olarak kanıtlanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne ilişkin verilen ilk karar davalıların temyizi üzerine Dairemizin 2013/12699 Esas 2013/15192 Karar 02.10.2013 tarihli kararı ile davacının davalılara mal satıp teslim ettiğini yazılı delillerle ispatlaması gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.Mahkemece bozmaya uyulmuş ancak yeterli araştırma yapılmadan bu kere davanın reddine karar verilmiştir.Davacı, dava dışı ...’dan aldığı otogazı davalılara sattığını iddia etmektedir.Dosya içerisinde bulunan davacının davalılara otogaz satışına ilişkin faturalarının altında bu gazın davacı tarafından dava dışı ...’dan alımına ilişkin başka bir satış faturası ve ...’ın satış faturasına ilişkin sevk irsaliyesi bulunmaktadır.Bu sevk irsaliyesinde sevk eden satıcı dava dışı ... ve sevkedilen alıcı davacı olmakla birlikte sevk irsaliyesinin alt bölümünde teslim eden olarak bu kere teslim alan davacının ismi bulunmakta ve teslim alan yerinde başka bir imza bulunmaktadır.Yine ürünün yüklendiği aracın plakası bulunmaktadır.Davacının iddiası dava dışı ...’dan aldığı ürünü doğrudan davalılara teslim ettiği şeklinde olduğundan ve sevk irsaliyesinin altında böyle bir ibare bulunduğundan mahkemece sevk irsaliyesinin altında teslim eden davacı şirket ticaret unvanı altındaki gerçek kişi isimler ile imzaların ve teslim alan imzasının kime ait olduğu hususunda davacıdan açıklama istenip,eğer ürünü teslim alan imzasının davalılardan herhangi birinin müdürü veya TBK"nun 547-552. maddelerinde belirtilen ticari mümessili, ticari vekili veya diğer tacir yardımcısı durumunda bir kişi olduğu iddia ve ispat edildiği takdirde bu ürünlerin davalıya teslim edildiğinin kabulü gerekir.Ayrıca temel ispat kuralı bu olmak yanında konuyu aydınlatabilmek için malın yüklendiği araç plakasının irsaliye tarihinde kime ait olduğunun sorularak davalı şirketlere ait olması durumunda bunun da delil nitelendirilerek değerlendirilmesi gerekir.Bu şekilde saptama yapıldıktan sonra dosyanın,konusunda uzman mali müşavir muhasebe bilirkişisine tevdii ile davacı defterleri bu verilerle incelettirilip bu aşamada davalı şirketlerde defterlerini vermek isterlerse bunlar da incelettirilip sonucuna göre davacının her bir davalıdan ayrı ayrı alacağını tespit ettirmek suretiyle karar verilmesi gerekmektedir.Bu nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 07/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.