Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 26.1.1999-9.1.2004 tarihleri arasında çalıştığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının davalı işveren Huzurkent Belediye Başkanlığı’na ait işyerinde 26.01.1999 ile 09.01.2004 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının davalı Huzurkent Belediye Başkanlığı’na ait işyerinde 26.01.1999-31.07.2001 tarihleri ile 01.09.2001-09.01.2004 tarihleri arasında çalıştığının tesbitine, karar verilmiş ise de; varılan bu sonuç eksik incelemeye dayalı olup usul ve yasaya aykırıdır.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun hizmet akdine dayalı olup olmadığının yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Gerçekten; 506 sayılı Yasa’nın 2. maddesi hükmüne göre, “bir hizmet aktine dayanarak , bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar, bu kanuna göre sigortalı sayılırlar”, Borçlar Yasası’nın hizmet akdini tanımlayan 313. maddesinde ise, “hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işçi, muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet görmeyi ve iş sahibi dahi ona bir ücret vermeyi taahhüt eder” şeklinde açıklanmıştır. Şu duruma göre, hizmet akdi, süresi ister belirli olsun, isterse belirli olmasın iş gücünü sunan kimse ile bunu kabul eyleyen kimse, yada kimselerin irade bildirimlerinin birleşmesinden oluşmakta ve “zaman” ve “bağımlılık” unsurları, bu sözleşmenin ayırıcı unsurları olarak belirmektedir. Zaman unsuru, çalışmanın işgücünü, belirli yada belirli olmayan bir süre içinde, işverenin buyruğunda bulundurmasını kapsar. Hiç kuşkusuz çalışan bu süre içinde, işveren veya vekilinin buyruğu ve denetimi altında (bağımlı olarak) edimini yerine getirecektir. Burada söz konusu olan bağımlılık ise, her an ve durumda çalışanı denetleme veya buyruğuna göre edimini yaptırma olanağını işverene tanıyan; çalışanın, edimi ile ilgili buyruklar dışında çalışma olanağı bulamayacağı nitelikte bir bağımlılıktır.
Somut olaya gelince; mahkemece açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığının yöntemince araştırılmadan sonuca gidildiği ortadadır. Gerçekten ifadesi hükme dayanak alınan tanıklardan N.K., R. C. ile A. Ç. davacıyla birlikte bu işyerinde çalışan, kayıtlara geçmiş kişilerden ise de; anlatımları birbirleriyle çelişkili olduğu gibi, aynı çevrede benzer işi yapan başka işverenlerin çalıştırdığı ve bordrolara geçmiş kimselerden tanık olarak kimse dinlenmemiştir.
Bu bakımdan tanık sözleri çalışma olgusu yönünden somut olgulara dayanmamakta soyut düzeyde kalmaktadır. Giderek, tanık sözlerinin inandırıcı güç ve nitelikte olduğu söylenemez. Davacının Kızılmurat Vergi Dairesinde 8010263610 sicil numaralı potansiyel mükellef kaydının bulunması, davacı ile davalı H.Belediye Başkanlığı arasında 2002 ve 2003 yıllarında Belediye araçlarının bakım ve tamiri için hizmet alımı sözleşmesinin yapılıp ücretinin davalı Belediye’ce keşide edilen çeklerle ödenmesi, anılan sözleşmelerde malı satan, hizmeti yapan bölümünde davacı adresinin Sanayi Sitesi A Blok Tarsus olarak belirtilmesi karşısında mahkemece tespite karar verilen sürede çalışma olgusunun somut ve inandırıcı bilgilere dayalı bulunmadığı görülmektedir
Yapılacak iş; 26.01.1999 ile 09.01.2004 tarihleri arasında davacı ile aynı işyerinde çalışan kayıtlı tanıkların ve zabıta marifetiyle tespit edilecek işyerine komşu olan diğer işyerlerinde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanlarının bu kayıtları celbedilerek, çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, davalıya ait işyeri dosyası, davacının talep ettiği sürelere ilişkin dönem bordroları ile davacının imzalı ücret tediye bordrolarını dosyaya celbederek, davacının davalı işyerinde Belediye’nin emrine amade çalışıp çalışmadığının, davalı Belediye’nin periyodik araç bakım hizmeti satın alabileceğinin mümkün bulunması karşısında davacının 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında kayıt ve tescillinin bulunup bulunmadığının da araştırılarak, gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10. maddeleri gereğince kanıtladıktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Y.H.G.K."nun 9.2.2005 gün ve 2004/21-734 Esas 2005/49 Karar sayılı ilamları ve Y.H.G.K."nun 16.2.2005 gün 2005/21-60 Esas 2005/69 Karar sayılı ilamları da b-yöndedir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
O halde, davalı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı H.Belediye Başkanlığı"na iadesine, 20.03.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.
