Davacı, davalı işverenler nezdinde 01.01.1981-03.01.1995 tarihleri arası çalıştığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının 01.01.1981-20.09.2002 tarihleri arasında askerlik süresi hariç davalılara ait işyerinde hizmet akdine dayalı olarak sürekli çalıştığının tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, istek, tanık sözlerine dayanılarak kısmen kabul edilmiş ve davacının 01.01.1983-26.08.1989 tarihleri arasında davalılardan İ.ve R.E.işyerinde; 03.01.1995-01.03.1999, 01.05.2002-08.06.2002 ve 29.08.2002-31.08.2002 tarihleri arasında da davalılardan E. Dök. Metal Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. işyerinde çalıştığının tesbitine karar verilmiştir.
Davacının 1981 yılı 4. döneminde 5 gün, 1982 yılı 1. döneminde 15 gün ve 1982 yılı 2. döneminde ise 15 gün davalılardan R.E.-İ.E. işyerinden; 15.10.1986-30.11.1986 tarihleri arasında 45 gün dava dışı G. Elektrik Bilgi San. ve Tic. A.Ş. işyerinden ve son olarak da 01.03.1999 tarihinden itibaren 2002 yılının 1. dönemine kadar (bu dönem dahil) davalılardan E. Dök. Metal Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. işyerinden hizmetleri bildirilmiştir. Ayrıca, davacının, 27.08.1989 ile 27.02.1991 tarihleri arasında askerlik yaptığı dosya içerisinde mevcut er ve erbaş terhis çizelgesinden anlaşılmaktadır.
T. Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 18.04.2005 tarihli yazısı ile 09.01.1995 tarihli Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi içeriğinden, davalılardan R.E.ve İ.E. Adi ortaklığının 30.12.1989 tarihine kadar devam ettiği, anılan tarih itibariyle ortaklıktan ayrılarak faaliyetlerine yalnız devam ettikleri, 31.12.1994 tarihi itibariyle her ikisinin de mükellefiyetlerini terk ettikleri; davalılardan E. Dök. Metal Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 03.01.1995 tarihinde tescil edildiği, davalılardan R.E. ve İ.E. ’ün bu şirketin ortaklarından olduğu görülmektedir.
Dosya içerisinde 1990 yılı 1. döneminden itibaren davalı işverenler tarafından Sosyal Sigortalar Kurumu’na verilen dönem bordroları bulunmaktadır. Yargılama sırasında dinlenen, mevcut bordroların bir kısmında isimleri bulunan davalı tanıkları E.S., M. C., İ. Y. Ve M.S. Davacı aleyhine ifade vermişlerdir. Öte yandan, davacı tanığı C.P. Ise, kendisinin 1981 yılında 15-20 gün kadar geçici çalıştığını, o zaman davacının orada olduğunu, 1987-1992 yılları arasında çalıştığı sırada davacının aynı işyerinde aralıklarla çalıştığını, son zamanlarda metal paz. Denilen kısımda sürekli çalışması olduğunu, ne kadar olduğunu bilmediğini, davacının toplam hizmetini bilmediğini, ancak on seneden aşağı olmadığını beyan etmiştir. Ayrıca, söz konusu tanığın hizmet cetvelinden sadece 30.07.1987-31.08.1987 tarihleri arasında ve 1991 yılı 2. ve 3. dönemi ile 1992 yılı 1. ve 2. dönemlerinde davalılara ait işyerinden çalışmaları görüldüğünden, davacının anılan dönemler dışındaki çalışmaları konusunda bilgi sahibi olmadığı açıktır. Yukarıda belirtilen kısmi bordro tanığının dışındaki ifadeleri hükme dayanak alınan diğer davacı tanığı ise, davacı ile birlikte çalışan ve kayıtlara geçmiş kişi olmadığı gibi, komşu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kimse de değildir. Bu bakımdan tanık sözleri çalışma olgusu yönünden somut olaylara dayanmamakta, soyut düzeyde kalmaktadır.
Yasal dayanağı 506 sayılı yasanın 79/10. maddesi olan bu tür hizmet tespitine yönelik davaların, kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi icap ettiği Dairemizin giderek Yargıtay’ın içtihadı gereğidir.
Yapılacak iş, davanın nitelikçe kişilerin sosyal güvenliğine ilişkin olması nedeniyle mahkemece, doğrudan soruşturma genişletilmek sureti ile, davalı işverenler tarafından Sosyal Sigortalar Kurumu’na verilen tüm dönem bordrolarını celp etmek, davacı ile aynı tarihte birlikte çalışan ve Sosyal Sigortalar Kurumu’na verilen dönem bordrolarında kayıtlı diğer tanıklar belirlenerek, bu tanıkların bilgilerine başvurmak, gerektiğinde ve özellikle dönem bordrosu bulunmayan süreler yönünden, davacının tesbitini istediği tarihlerde çalıştığını iddia ettiği işyerine komşu olan işyerlerini belediye, emniyet veya jandarma vasıtasıyla saptamak, saptanan bu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kişilerin, başka bir anlatımla, Bağ-kur’da, Sosyal Sigortalar Kurumu’nda veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında kayıtları olan komşu işyeri sahiplerinin veya çalışanlarının bilgilerine başvurulmak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Kabule göre de, davacının 15.10.1986-30.11.1986 tarihleri arasında 45 gün dava dışı G. Elektrik Bilgi San. ve Tic. A.Ş. işyerinden bildirilen çalışmalarının, tesbitine karar verilen süreden dışlanmaması da isabetsizdir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılar E. Dök. Metal San.Tic.Ltd. Şti., İ.E. , R.E. "e iadesine, 29.03.2007 gününde oy birliği ile karar verildi.
