MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 26/02/2015 tarih ve 2013/218-2015/82 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin davalıdan alacağını tahsil etmek amacıyla aleyhine icra takibi başlattığını, davalının takibin dayanağı olan bonoların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle icranın geri bırakılması talebinde bulunduğunu ve icra hukuk mahkemesi tarafından icranın geri bırakılmasına karar verildiğini oysa, takip konusu alacak satım ilişkisine dayalı olduğundan genel zamanaşımı süresinin dolmadığını ileri sürerek, İİK"nın 33 a-2 maddesi uyarınca takip konusu alacağın zamanaşımına uğramadığının tespitini talep etmiş, yargılama sırasında ise davasını tamamen ıslah ederek, zamanaşımına uğramış bir bonoda yazılı alacağın, genel hükümlere göre ve temel ilişkiye dayanılarak talep edilebileceğini, davalının hakkında verilen hapis cezasından kurtulmak amacıyla müvekkiline ..."ne ait çek vermesi ile BK"nın 132 m. uyarınca borç yenilenmiş olmakla, bono zamanaşımının da kesildiğini ileri sürerek, bonolardan kaynaklanan toplam 6.300,00 TL"nin her bir bononun vade tarihinden itibaren ticari reeskont faiziyle, icra dosyasında yaptıkları icra masraflarının da dava tarihinden itibaren faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiş, ıslahtan sonra ise, davacının iddiasının aksine borcun yenilenmesinin değil, borcun üstlenilmesinin söz konusu olduğunu, müvekkilinin yenileme iradesinin ispatlanamadığını, borcunun üçüncü kişi tarafından ödenerek müvekkilin borçtan kurtulduğunu savunarak, davanın reddi ile davacının alacağın %20"sinden aşağı olmamak üzere tazimata mahkum edilmesini talep etmiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, davacının, davalı ile aralarındaki ticari ilişki sebebiyle 6.300,00 TL alacağı olduğu, buna karşılık davalının üç adet bonoyu imzalayıp verdiği, davacının bonoları takibe koyduğu ancak, takip dayanağı bonoların zamanaşımına uğradığı ve bu hususun kesinleşmiş mahkeme kararı ile hüküm altına alındığı, takip devam ederken davacı vekilinin aşamalarda ve en son 19/12/2014 havale tarihli ıslah dilekçesinde, davalının dosya borcundan dolayı hapis cezası alması nedeniyle borcunun ... İcra Müdürlüğü"nün 2007/4395 E. sayılı dosyasına dayanak yapılan 15.000,00 TL bedelli çek ile ödediğini mahkeme içi ikrar ile açıkça kabul ettiği, fakat söz konusu çek ile yapılan ödemenin borcun yenilenmesi anlamına geldiğini ileri sürdüğü oysa, somut olayda her iki tarafça da kabul

edildiğine göre, davalının 6.300,00 TL"lik borcu karşılığında davacıya önce üç adet bono verdiği, akabinde bu bonoları iade almadan, hapis cezasından kurtulmak amacıyla yine bu borcuna karşılık davacıya 15.000,00 TL"lik üçüncü kişiye ait çeki verdiği anlaşıldığından, davalının vermiş olduğu çekin borcun yenilenmesi anlamında olmayıp, aksine borcun ödenmesi anlamında olduğu kaldı ki, kambiyo senetleri ve özellikle de çekin bir ödeme aracı olup, davalının çek ile dosya borcunu ödediği ve davacının ödenmeyen çek bedeli mukabilinde çek borçlusu aleyhine takip yaptığı ve takibin hâlen derdest olduğu, her ne kadar davacı tarafça ıslah dilekçesinde, takip dosyasında yapılan masrafların tahsili de talep edilmiş ise de, bu hususta usulüne uygun açılmış ve harçlandırılmış bir dava bulunmadığı gerekçesiyle, davanın ve şartları oluşmayan kötüniyet tazminatı isteminin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir
Dava, zamanaşımına uğrayan bonolardaki alacağın temel ilişkiye dayalı olarak tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda özetlenen gerekçe ile davanın reddine karar verilmiştir.
Ancak, hukukumuzda soyut nitelik taşıyan kambiyo taahhüdünde bulunmak iki sonuç doğurur yani, kambiyo senedi ya ifa yerine ya da ifa uğruna verilmiş olabilir. Kuşku durumunda kambiyo senedinin temel borç yerine geçmek için değil, ifa nedeninin özel bir çeşidi olan ifa uğruna yapıldığı, eş deyişle alacaklıya temel borç ilişkisinden doğan nedensel alacağın yanında, koşut ve yarışan bir alacak hakkı verdiği kabul edilmelidir.
Genel nitelikteki açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde ise, davalının borcuna karşılık cirosunu ihtiva etmeyen çek verildiği anlaşılmakta olup, bu durum yukarıda da açıklandığı üzere davalının borcunun ödendiği anlamına gelmeyeceğinden davacının tahsilde tekerrür olmamak üzere temel ilişkiye dayanarak davalıdan alacağını istemesi mümkündür. Bu itibarla, mahkemece çek verilmesinin borcun ödendiği anlamına geldiğinden bahisle yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 13/04/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.