MAHKEMESİ : Andırın Asliye Hukuk (İş)Mahkemesi
TARİHİ : 03/03/2006
NUMARASI : 165-75
                   
Davacılar murisinin davalı işveren nezdinde çalışırken iş kazası neticesi vefat ettiğinin tespiti ile  14.07.2003 tarihinden itibaren gelir bağlanması gerektiğinin tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen  kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri  tarafından  temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacıların yakınlarının ölümü ile sonuçlanan olayın iş  kazası olduğunun tesbiti ile 14.07.2003 tarihinden itibaren iş kazası kolundan gelir bağlanması ile biriken maaşların faizi ile birlikte ödenmesi istemine ilişkindir
Mahkemece Davacıların murisi olan K.B. ’ın 27.06.2003 tarihinde iş kazası sonucu öldüğünün tesbitine, iş kazası tarihini takip eden ay başından itibaren mirasçılarına aylık bağlanması gerektiğinin tesbiti ile davalı işveren hakkında açılan davanın feragat nedeni ile reddine karar verilmiştir
506 sayılı  Yasa"nın 27. ve müteakip maddelerinde işverenin iş kazasını  en geç iki gün içinde Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirmekle yükümlü olduğu, haber verme kağıdındaki bildirilen olayın  iş  kazası sayılıp sayılmayacağı  hakkında gerekirse   Kurum’ca soruşturma  yapılabileceği ve varılan sonucun en geç üç ay içinde ilgililere  yazı ile bildirileceği,  ilgililerce  yetkili mahkemeye  başvurularak Kurum kararına  itiraz  olunabileceği,   itiraz halinde Kurum kararının ancak mahkeme kararının kesinleşmesi ile kesin hale geleceği bildirilmiştir.  
Olayın iş kazası sayılması gerektiğinin tesbitine ilişkin davanın asıl amacı, 506 sayılı Yasa gereğince sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasının teminine yöneliktir. Ancak gelir bağlanmasa bile sigortalının tedavi gideri gibi başka sigorta kollarından yardım talebinde bulunma olasılığı da vardır. Diğer yandan bir sosyal sigorta olayının iş kazası sayılıp sayılmaması işverenin dahi hak alanını ilgilendirir. Zira işveren kusurlu ve de olayda iş kazası ise, kurum bağladığı gelirin peşin değerini işverenden isteyebilecektir.
Dava konusu olan hukuki ilişki birden fazla kişi arasında ortak olup da, bu hukuki ilişki hakkında mahkemece bütün ilgililer için aynı  şekilde ve tek bir karar verilmesi gereken hallerde, dava arkadaşlığı maddi bakımdan zorunludur. Burada dava   arkadaşları arasındaki hukuki ilişki zorunlu olup,  Mahkeme, mecburi dava  arkadaşlarının hepsi hakkında aynı ve bir tek karar verir.
İş kazasının tesbit istemine ilişkin   dava sonucunda mahkemece verilecek hüküm  gerek işverenin  gerekse Sosyal Sigortalar Kurumunun hak alanını  etkileyeceğinden işveren ile Sosyal Sigortalar kurumu  arasında  mecburi dava  arkadaşlığı  bulunmaktadır. Davalılar arasında (pasif) mecburi  dava arkadaşlığı bulunması halinde, davacı bütün davalılara karşı birlikte dava açmak zorundadır.  Dava bütün mecburi dava arkadaşlarına karşı değil de  bunlardan birine veya bir  kaçına karşı açılmış ise bu halde, dava sıfat  yokluğundan reddedilemez. Mahkemenin,  davayı diğer  mecburi dava  arkadaşlarına da  teşmil etmesi için davacıya bir süre vermesi, davacı bu süre içinde davayı diğer mecburi dava arkadaşlarına da teşmil ederse davaya devam etmesi gerekir.  Davanın teşmili  müessesesi  uygulamada " dahili davalı " olarak  nitelendirmekte olup, davayı teşmil eden davacının bu işlem için ayrı bir başvuru harcı ödemesi gerekir.  Gerekli harç ödenmez ise mahkeme davacının  davanın teşmili talebini inceleme konusu yapılamaz ve davanın  teşmil edildiği kişi ihbar olunan üçüncü kişi olarak kabul edilir, aleyhine  hüküm kurulamaz.
 Somut olayda, husumet yalnızca davalı işverene yöneltilmiş, mahkemece 28.07.2005 ve 04.10.2005 günlük duruşmalarda, davacı vekiline S.S.K. Başkanlığını davaya dahil etmesi yönünden mehil verilmiş, davalı vekilince ara kararı gereği yerine getirilmediğinden 10.11.2005 günlü   duruşmada
 iki kez süre verildiği halde ara kararının yerine getirilmediği, 2.kez verilen sürenin kesin olduğu gerekçesiyle davacının S.S.K. Başkanlığını davaya dahil etmesinden vazgeçmiş sayılmasına karar verilerek S.S.K. Başkanlığının taraf olmadığı bu davada yargılamaya devam olunarak sonuca gidilmiştir. H.U.M.K."nun 159. maddesine göre Hakim bir işlemin belli bir süre içinde yapılmasına karar verebilir. Hakimin tayin etmiş olduğu süreler kural olarak kesin değildir. Hakim kendi tayin etmiş olduğu bir süreyi iki tarafı dinleyerek azaltıp çoğaltacağı gibi tayin ettiği sürenin kesin olduğuna da karar verebilir. Anılan Yasa"nın 163. maddesi gereğince hakim tayin etmiş olduğu bir sürenin kesin olduğuna karar vermişse, bu kararın açık olması ve ayrıca verilen kesin süreye uyulmamasının müeyyidesinin de aynı kararda gösterilmesi gerekir. Hakimin bir başvuru üzerine iki kez üst üste vereceği süre karar da kesin olduğu bildirilmemiş olsa bile kanundan dolayı kesindir. Ancak uyuşmazlıkta mahkemece ikinci kez süre verilirken davacı vekiline kesin süreye uyulmamasının müeyyidesini belirtmemiştir.                                 
Diğer yandan dosyadaki bilgi  ve belgelerden davacının iş kazası tesbiti ile birlikte 506 sayılı Yasa"nın 3. ve 79/10. maddelerine dayanarak hizmet tesbit davası da açtığı davanın Çorlu İş Mahkemesinin 2004/ 327 Esas nolu dosyasında görülmekte olduğu anlaşılmaktadır. Taraflar arasında hizmet sözleşmesinin bulunup bulunmadığı, daha açık bir anlatımla davacının davalıya ait bir işte hizmet akdine dayalı olarak çalışıp çalışmadığı görülmekte olan hizmet tesbiti davası sonucunda belirlenecektir. Hizmet tesbit davası bu dava  için bekletici mesele sayılarak hizmet tesbiti davasının sonucunu beklemek suretiyle sonuca gidilmesi gerekir.
Yapılacak iş; olaydan S.S.K."nun haberdar edilmediği gözetilerek öncelikle davacıya iş kazasını Sosyal Sigortalar Kurumuna ihbar etmesi için önel vermek, olayın Sosyal Sigortalar Kurumunca iş kazası olarak kabul edilmesi halinde bu davanın konusu kalmayacağından karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek bu davayı sonuçlandırmak, Sosyal  Sigortalar Kurumunca olayın  iş kazası olduğunun kabul  edilmemesi halinde davacıya davayı S.S.K. Başkanlığına yöntemince teşmil etmesi için kesin önel verip, Kurumun delilleri toplandıktan ve hizmet tesbiti davasının sonucu beklendikten sonra çıkacak sonuca göre karar vermektir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm   bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı S.S.K.  vekilinin diğer  itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde davalılardan Ç.San.Tic.A.Ş."ye iadesine, 30.04.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.