MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : SÖZLEŞMENİN İPTALİ, TENKİS

Taraflar arasında görülen sözleşmenin iptali- tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın tenkis talebi yönünden kabulüne, diğer talepler yönünden reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla, Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:

-KARAR-

Dava, şirket payının iptali ve tescil ile tenkis isteklerine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakanları ...’ın sağlığında adına kayıtlı ferdi işletmesinin öz sermayesini ... Asliye Hukuk Mahkemesi"ne tespit ettirerek ... Ltd. Şti"ye devrettiğini,söz konusu şirketin 25.12.1997 tarihinde kurulduğunu, sermayesinin büyük bölümünün ... tarafından, kalan kısımlarının muris anneleri ... ve davalılar ... tarafından ödenmiş gibi gösterildiğini, ancak şirketin kuruluş aşamasında tüm pay bedellerinin mirasbırakan ... tarafından karşılandığını, daha sonra noterlikte yapılan sözleşmeler ile mirasbırakanın kendi payını davalılara ve keza ... Ayan"ın ise payını davalılardan ..."ya devrettiğini, yapılan işlemlerde esas amacın kız çocuklarından mal kaçırma olduğunu ileri sürerek öncelikle şirketin kuruluş işlemleri sırasında tüm sermayesinin mirasbırakan ... tarafından karşılanmış olması nedeni ile diğer mirasbırakanın ... ve davalılardan ... adına tescil edilen hisselerin tenkisine, mümkün olmadığı takdirde 2001 yılında murisle ... ve ... tarafından yapılan hisse devri işlemlerinin muvazaa nedeni ile iptaline, olmadığı takdirde 2001 yılında yapılan devir işlemlerine konu olan ve davalılar adına tescil olan hisselerin tenkisine karar verilmesini istemiş, aşamalardaki beyanında öncelikle hisselerin iptali ve adına payı oranında tescilini istemiştir.
Davalılar, mirasbırakanın amacının saklı payı ihlal etmek olmadığını, dava konusu edilen ödemeleri gerçekleştirecek mali güçlerinin bulunduğunu, ayrıca tenkis davası için 1 ve 5 yıllık zamanaşımı sürelerinin dolduğunu, şirket hisse devri şlemlerinin iptaline yönelik talep açısından ise muvazaaya dayalı bu taleplerin sadece tapulu taşınmazlar için geçerli olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davacının ... Un Gıda Tarım Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti."nin resmi sözleşmesinin muvazaa nedeniyle geçersizliğinin tespiti ile sözleşmeye dayanılarak oluşturulan sicil kaydının iptali ve mirasçılar adına miras payları oranında tescili talebinin reddine, davacının tarafların ortak mirasbırakanları tarafından davalılara 2001 yılında yapılan hisse devri işlemlerinin muvazaa nedeniyle iptali ve mirasçıların miras payları oranında tescili talebinin reddine, davacının tenkis talebinin kabulü ile 1.816,90 TL"nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden;1945 doğumlu mirasbırakan ...’ın 07.12.2006 tarihinde, eşi ...’nin ise 18.03.2005 tarihinde öldüğü, geriye davacı kızı ... ile davalı oğulları ... ve dava dışı kızı ...’nin kaldıkları, dava konusu şirket paylarını; ... Noterliğinin 21.11.2001 tarih ve 4937 yevmiye numaralı Limited Şirket Hisse Devir Senedi ile mirasbırakan ...’ın sahibi bulunduğu 600 paydan 240’ar payını davalılar ...’e, 120 payını ise davalı ...’ya, yine aynı tarihli ve 4938 yevmiye numaralı Limited Şirket Hisse Devir Senedi ile ise, muris ...’ın eşi ...’nin sahibi bulunduğu 280 paya isabet eden kısmını davalı ...’ya devrettiği, şirket ana sözleşmesine göre, kurucularının ...ve ... Ayan olduğu, toplam 30 milyar lira sermaye ile kurulduğu,15 milyar lirasının muris ... tarafından karşılandığı,geri kalan kısmın diğer ortaklarca ödendiği, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/65 D.iş sayılı dosyası ile muris ...’ın Gelir vergisi Kanunu 81/2.maddesi gereğince ... Vergi Dairesinde adına kayıtlı ... ünvanlı ferdi işletmesindeki özsermayesini kurulmakta olan ... Gıda Tarım Ürünleri Nakliye Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ünvalı şirkete devretmek istemesi nedeni ile ferdi işletmenin öz sermayesinin ve gerçek aktiflerin değerinin tespitini istediği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, bizzat mirasbırakanın üzerinde tapuda kayıtlı olan taşınmazların miras bırakan ya da vekili (temsilcisi) tarafından aslında bağış olduğu halde satış biçiminde temlik edilmesi durumunda uygulama olanağı bulur.
İçtihadı birleştirme kararları kapsamları ile sınırlı gerekçeleri ile yol gösterici ve sonuçları ile bağlayıcı kararlar olduğundan tapuda yapılan temlikler dışındaki işlemler yönünden belirtilen içtihadı birleştirme kararı uygulanamaz. Ancak, böyle hâllerde genel muvazaa hükümlerinin uygulanması gerekir. Gerçekten, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 19. maddesi hükmünde genel muvazaa düzenlenmiş olup, “…..tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır” hükmü getirilmiştir. Mirasçı sözleşmenin tarafı olmadığından sözleşmenin muvazaalı olarak yapıldığı iddiası her türlü delille kanıtlanabilir. Özellikle, resmi sicillere bağlı tutulan malların muvazaalı devrinde TBK"nın 19. maddesinin uygulanabileceği ve muvazaa iddiasının araştırılacağı yasal ve yargısal uygulama gereğidir. Nitekim, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 12.05.2009 günlü ve 1999/4-286 esas, 1999/293 karar sayılı kararında da aynı görüş benimsenmiştir.
Somut olayda ise, yukarıda açıklanan ilke ve olguları kapsar biçimde bir araştırma ve incelemenin yapıldığını söyleyebilme olanağı yoktur.
Hâl böyle olunca, davanın konusunu oluşturan şirket hisselerinin devri yönünden TBK"nın 19. maddesi kapsamında değerlendirme yapılıp karar verilmesi gerekirken, muris muvazaası kapsamında değerlendirilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
Davacının temyiz itirazları değinilen yönler itibari ile yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 16.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.