MAHKEMESİ : GÖLE ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/03/2013
NUMARASI : 2007/16-2013/142

Taraflar arasında görülen tazminat davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacılar vekili, müvekkilleri İzzet ve H.. Ç.."in oğlu olan A.. Ç.."in davalı H.. A.. tarafından evinin önünde vurularak öldürüldüğünü ileri sürerek, 35.000,00 TL manevi tazminat ile 15.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Somut olayda, davacıların oğlu olan 1979 doğumlu A.. Ç.., 12.02.2006 tarihinde davalı H.. A.. tarafından vurularak öldürülmüştür. Davacıların oğlunun ölümünün, davalının eylemi sonucunda gerçekleştiği sabit olup, davacıların maddi ve manevi olarak zarara uğradıklarında kuşku yoktur.
Davalının Ardahan Ağır Ceza Mahkemesinin 2008/100 E.sayılı dosyası ile yargılandığı, yapılan yargılama sonucunda, tasarlayarak kasten adam öldürme suçundan, davalının Hezeyanlı Bozukluk denilen akıl hastalığı nedeniyle, 5237 sayılı TCK.nun 32.maddesi ile CMK.nun 223/3-a maddesi gereğince, kusurunun bulunmamasından dolayı, hakkında ceza verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği, işbu kararın 09.06.2010 tarihinde Yargıtay 1.Ceza Dairesince onanarak kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Temyiz kudreti bulunmayanların sorumluluğu BK.nun 54.maddesinin 1.fıkrasında düzenlenmiştir. Kural olarak TMK.nun 15/1.fıkrası hükmü mümeyyiz olmayanların haksız eylemleri nedeniyle sorumlu olmamalarını gerektirir. Fakat bu maddenin 2.fıkrası bazı istisnalara işaret etmektedir. BK.nun 54.maddesinin 1.fıkrası hükmü, bu istisnalardan biridir.
BK.54/1.maddesine göre, hakkaniyet gerektirdiği takdirde hakim temyiz kudretine sahip olmayan kimseyi başkasına verdiği zararın tamamını veya bir kısmını tazmine mahkum edebilir. Şu halde, maddede kusur, sorumluluk için şart olmadığından, temyiz kudretinden mahrum olan kimselerin sorumluluğu, özel nitelikte bir sebep sorumluluğudur. Burada sorumluluk ilkesi hakkaniyet düşüncesine dayanmaktadır.
Borçlar Kanununun 54.maddesinin amacı, sorumluluğun, hakkaniyet düşüncesi ile kusur sorumluluğu hali dışında genişletilmesi olup, mümeyyiz olmayanın eyleminden hukuki bir sonuç doğmayacağı hakkındaki genel kurala bir istisna koymaktır. Anılan madde ile, hakime geniş bir takdir yetkisi verilmiştir. Hakim, her olayda zarara uğrayan kimsenin haksız eylemi işleyen gayri mümeyyizden tazminat isteyip isteyemeyeceğini, olayı saran hal ve şartlara bakarak tayin edecektir. Bu hal ve şartlar arasında mümeyyiz olmayanın hürriyetinin doğurduğu özel tehlike, temyiz kudreti olmamasına rağmen belli bir kusurun varlığı, zarara uğrayanın olay sırasında zarar failine karşı davranışı ve öncelikle mümeyyiz olmayanın iktisadi gücünün büyüklüğü ile zarara uğrayanınki ile karşılaştırılması gösterilebilir. Hâkim, değinilen bu özel hal ve şartlar ile mümeyyiz olmayanın zarara uğrayan tarafından tahrik edilip edilmediğini, edilmişse derecesini, fiilin işleniş biçimini, mümeyyiz olmayanın eylemi işlerken içinde bulunduğu ruh halini incelemeli ve mümeyyiz olmayanı sorumlu tutulabildiği takdirde bunun kapsamını tayin etmelidir.
Bu durumda mahkemece, haksız eylemi yapan davalının mali ve ekonomik durumunun araştırılıp, BK.nun 54/1.maddesi hükmü de tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş olup, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 01.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.