MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitiyle, 13/05/2008-23/11/2009 tarihleri arasında eksik ödenen prime esas gerçek ücretlerinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

Dava, davacının davalı işyerinde 01.06.2006-04.07.2008 tarihleri arasında çalıştığının tespiti ile 13.05.2008-23.11.2009 tarihleri arasında eksik ödenen prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir.
Uyuşmazlık nitelikçe 506 sayılı Yasanın 79. maddesinden kaynaklanan davalı işyerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen hizmet süresinin tespitine ilişkindir. Bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, işin niteliği, sürekli veya sezonluk nitelikte olup olmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilir ise de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların, davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve uyuşmazlık konusu dönemi kapsar biçimde çalışmaları işverenin resmi kayıtlarına geçmiş bordro tanıkları ya da komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı işyerinin okul olduğu, davacının davalı işyerinde öğretmen olarak çalıştığının iddia edildiği, davacı adına davalı işyeri tarafından 13.05.2008-23.11.2009 tarihleri arasında hizmet bildiriminde bulunulduğu, nizalı döneme ilişikin tüm bordroların dosyaya getirtildiği, davacı tanığının beyanının alındığı, davacının kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının tahsili istemiyle açtığı alacak davasında tespit edilen hizmet tespiti ve ücrete dayanılarak hüküm tesisi yoluna gidildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, ...İş mahkemesinin davacının kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının istemine ilişkin dava dosyası ile davalı işyeri dosyası getirtilmeden, bordro tanıkları dinlenmeden, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hizmet ve gerçek ücret tespitine karar verilmesi hatalı olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş, ...İş Mahkemesinin ilgili dosyası ile davalı Kurumdan işyeri dosyasını getirterek,
1.Davacının hizmet tespiti talebine ilişkin olarak; bu döneme ilişkin bordro tanıklarının adresini ... Kurumu ve zabıta marifetiyle araştırıp, tespit ederek bu tanıkları dinlemek, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği taktirde, ... ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermek,
2.Davacının gerçek ücret tespiti talebine ilişkin olarak; davaya konu döneme ait davacının ve diğer çalışanların ücret ödeme belgeleri veya davacıya banka kanalıyla ücret ödemesi yapıldığı belirlenir ise banka kayıtlarınının tamamını getirtmek, davacıya banka kanalıyla ücret ödemesi yapıldığı belirlenir ise banka kayıtlarınının tamamını getirtmek, ücret ödeme bordroları varsa getirtmek, öncelikle yazılı somut delilleri araştırıp bunlara itibar etmek, yazılı delil bulunamaz ise yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, dönem bordrolarında kayıtlı diğer çalışanların beyanlarına başvurmak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışanların niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı çalışanların kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücretleri üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir çalışan olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki çalışanlara ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hatalı değerlendirme sonucu hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır..
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 01.07.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.