(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2017/12361 E. , 2020/6762 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili işçinin davalıya ait işyerinde yıllardır çalıştığını sadece askerlik nedeniyle ara verdiğini, iş sözleşmesinin işverence haksız feshedildiğini işyerindeki konuşma ve duyma özürlü ... isimli işçinin kendisine sataştığını ve darp ettiğini, kendini korumaya çalıştığı halde işverence bu olay fırsat bilinip ...’ın işten çıkartılmayarak kendisinin iş sözleşmesinin feshedilmesinin haksız olduğunu belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalıya ait işyerinde 50 işçi çalışmadığını belirterek görevsizlik itirazında bulunmuş, davacının iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda toplanan delillere göre davalıya ait iş yerinde 50 den az işçi çalıştığı ve İş Kanunu kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle dava usulden reddedilip görevsizlik kararı verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki ilişkinin 4857 sayılı İş Kanunu"nu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve bu bağlamda iş mahkemesinin görevi noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır .
4857 sayılı Kanun"un 1 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işverenler ile işveren vekillerine ve işçilerine, çalışma konularına bakılmaksızın bu kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.
Davanın, iş kanunu kapsamı dışında kalması halinde, dava dilekçesinin görev nedeniyle reddi ve dosyanın görevli hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir. Davanın esastan reddi usule aykırıdır.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 inci maddesi uyarınca, iş kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında, iş sözleşmesinden veya iş kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.
4857 sayılı Kanun"un 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, 50"den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz. İşçi tarım ve orman işlerinin yapıldığı bir işyerinde çalışıyor ise, bu işçi ile işveren ararındaki uyuşmazlığın iş mahkemesi yerine görevli hukuk mahkemesine çözümlenmesi gerekir.
Ancak, tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerinde 50 dahil daha az işçi bulunmasına rağmen, işyerinde sendika örgütlenmesi sonucu Toplu İş Sözleşmesi bağıtlanmış ise, üye sendika üyesi işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlığın 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 66. maddesi uyarınca iş mahkemesinde görülmesi gerekir.
Bunun dışında 4857 sayılı Kanun"un 4. maddesinde tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışanların kanun kapsamına girmeyeceği açıklandıktan sonra aynı madde de ayrık durumlara yer verilmiştir.
Buna göre;
1.Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işlerde,
2.Tarım işlerinde yapılan yapı işlerinde,
3.Halkın faydalanmasına açık park ve bahçelerde
4.Bir işyerinin eklentisi durumundaki bahçe işlerinde,
çalışanların, İş Kanunu kapsamında olacakları belirtilmiştir.
Sonuç olarak tarım ve orman işletmelerindeki bitki ve hayvan üretimi, bakım ve yetiştirmesi dışında kalan işler iş kanununa tabidir.
Diğer taraftan işçi tarım işinde çalışırken, bu iş dışında tarım işi sayılmayan ek bir görevde çalışabilir (bekçilik, şoförlük vb.). Bu durumda, yaptığı işler arasında hangisinin baskın olduğu açıklığa kavuşturulmalı ve sonucuna göre görevli mahkeme belirlenmelidir.
Somut uyuşmazlıkta; davacı vekili davalı şirket ile dava dışı ... Tavukçuluk Ekipmanları .... San. Tic. A.Ş. arasında organik bağ bulunduğunu, her iki şirketin de patronlarının aynı kişiler olup aynı internet sayfasını kullandıklarını ileri sürmektedir. Temyiz aşamasında 21.11.2016 tarihli Dairemiz kararı ile dava dışı ... Tavukçuluk Ekipmanları ... Tarım Tic. A.Ş. ile davalı şirketin ticaret sicil gazetesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu tescil bilgileri ile faaliyet adresleri, faaliyet alanları, ortak ve yöneticilerine ilişkin kayıt ve evraklarının celbedilerek ve ayrıca her iki şirketin ülke çapında tarım iş kolunda çalışan sayısına ilişkin bilgilerin ilgili yerlerden istenerek, eklenip tekrar Dairemize gönderilmesi için dosya mahkemesine geri çevrilmiş ve gelen cevabi yazılarda her iki şirketin ticaret sicilinde kayıtlı ana sözleşmesinde faaliyet konularının ve ortaklarının da aynı kişiler olduğu aynı alanda farklı ilçelerde faaliyet gösterdiği tespit edilmiştir. Her iki şirkette toplam çalışan sayısının 50 işçiden fazla olduğu anlaşılmıştır.
Bu hususlar gözetilerek işin esasının incelenmesi yerine eksik inceleme ve yazılı gerekçe ile görev yönünden davanın reddine karar verilmesi isabetsiz olup ve bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16/06/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.