3. Hukuk Dairesi 2017/1691 E. , 2017/3247 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tazminat ve alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı (karşı davalı) vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı (karşı davalı) vekili; Davacının maliki olduğu... adresinde bulunan mecuru 01/09/2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesine istinaden davalıya kiraya verdiğini, bu sözleşmenin son olarak 01/09/2010 günü yenilendiğini ancak davalının Noter ihbarnamesi ile mecuru tahliye ettiğini davacıya bildirdiğini ve mecurun fiilen tahliye edildiğini ; Tahliyenin usulüne uygun yapılamadığı gibi anahtarın da usulüne uygun teslim edilmediğini, bu durumun tespiti için Kartal 4. Sulh Hukuk Mahkemesinde 2011/25 D.İş sayılı dosyası ile yapılan tespitte kiraya verilen mecurun kira sözleşmesine uygun kullanılmaması ve hor kullanılmasından dolayı zarar gördüğünün saptandığını, davalı firmanın mecuru ilk kiraladığı halinden farklı olarak tamirat ve eklentiler yaptığını, usülüne uygun olmayan tahliye sonunda da bunları sökmediğini, mecuru eski haline getirmediğini, böylece taraflar arasında akdedilen sözleşmeye aykırı ve kasıtlı olarak davacıya zarar verildiğini, zemin kat için 14,530 TL 1.Normal kat için 8.170 TL, ve çatı katı için 2.900 TL olmak üzere toplam 25.600 TL moloz atımı ve nakliye ( hasar) bedeli masrafı doğduğunu, kiraya verilen mecurun tüm hasar ve onarımlarının giderilmesi için gerekli olan sürenin 15 gün ve 2011 Şubat ayı itibariyle aylık kira bedelinin de 18.000 TL olduğunun tespit edildiğini bu durumda davacının 9.000 TL kira bedelinden yoksun kaldığını beyanla bu miktarların dava gününden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı (karşı davacı) vekili; Davalı şirketin, davacıya ait mecuru elektronik sistemleri imal ve montajı yapmak için 01/09/2007 tarihinde kiraladığını, mecurun bakımlı
sağlam ve çalışır şekilde kiracıya teslim edildiğinin kontratta yazılı olduğunu, yeni yapılmış binanın görünümüne ve kiraya verenin beyanlarına güvenen davalı şirket yetkililerinin kira sözleşmesi yaparak mecuru kiraladığını, kendisine kira mukavelesine ve kiraya verenin beyanına itibar ederek boş olarak teslim edilen binaya taşındığını, taşınmadan önce ve taşınma ile birlikte binada kira mukavelesine uygun olarak çok büyük masraflar yaptığını ancak taşındıktan bir süre sonra çalışma ruhsatı için başvuru hazırlıkları yapıldığında binanın iskanının olmadığının anlaşıldığını, kötü niyetli olarak iskanı olmayan binayı çok iyi bir bedel ile davalı şirkete kiralayan davacının binanın iskanını bir türlü alamadığını, nedeninin ise yapının ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılmasından kaynaklandığını; İş yerlerinin kapatılacağı, mühürleneceği ve cezai takibata uğrayacağı belediye tarafından defalarca kendisine bildirilen şirket yetkililerinin çalışamaz hale geldiğini bunun üzerine Üsküdar 18. Noterliğinden 30/09/2010 gün 20810 yevmiye numaralı ihbarname gönderilerek taşınmazın 30 gün içinde tahliye edileceğinin bildirildiğini,bu ihbarnamenin gönderilmesinden 5-6 gün sonra Sancaktepe Belediye Başkanlığı Ruhsat Denetim Müdürlüğü"nün 04/10/2010 günü davalı şirkete yazı tebliğ ettiğini, bunun üzerine davalı şirketin üretimini durdurup iş yerini tahliye etmek zorunda kaldığını,ihtarnamede belirtilen 30 günlük süre içinde mecurun tahliye edildiğini, kiralayanın iş yerinin anahtarını teslim almaya gelmemesi üzerine Kadıköy 22. Noterliğinden 05/11/2010 günü 37844 yevmiye nolu ihtarname gönderilerek iş yerinin tahliye edildiği ve anahtarın kargo ile adresine gönderildiği , kargo tesellüm fişi ve Sancaktepe Belediyesi Ruhsat Denetim Müdürlüğü yazısının davacıya bildirildiğini bu bakımdan tahliyenin ve anahtar tesliminin usulüne uygun yapıldığını; Kartal 4. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin tespit dosyasındaki bilirkişi raporunun haksız ve kötü niyetli ve davacının beyanları ile hazırlandığını, raporu kabul etmediklerini, o raporda hasar tutarının fahiş olarak tespit edildiğini beyanla asıl davanın reddini savunmuş; Karşı davasında ise boş olarak kiraladığı mecura üretim ve montaj için hazır hale getirmek üzere yapılan 218.000 TL harcama ve haklı fesih / tahliye nedeniyle, taşınma masrafı ile üretim kaybı nedeniyle 309.000 TL olmak üzere toplam 527.000 TL zararı bulunduğunu belirterek şimdilik 10.000 TL tazminatın faizi ile birlikte davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah ile toplam talebini 164.391,46 TL"ye yükseltmiştir.
Mahkemece, asıl davanın hor kullanma tazminatı yönünden kabulü ile 25.600 TL zararın dava günü olan 05/04/2011 gününden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ( karşı davacı) dan alınarak davacıya verilmesine, onarım süresi kira bedeli alacağı yönünden fazlaya ilişkin isteğin reddi olmak üzere kısmen kabulüne ; Karşı davanın ise üretim kaybı ve taşınma masraflarına ilişkin olarak kabulü ile 164.391,46 TL maddi tazminatın karşı dava tarihi olan 28/04/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacı (karşı davalı) dan tahsiline karar verilmiş, hüküm davacı (karşı davalı ) tarafından temyiz edilmiştir.
Davada dayanılan ve hükme esas alınan 01.09.2007 başlangıç tarihli ve 24 ay süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşme ile dava konusu taşınmaz yeni inşaat halinde elektronik sistemleri imal ve montajı amacıyla kullanılmak üzere davalı ( karşı davacı) ya kiralanmıştır.
Davalı (karşı davacı) Türk Ticaret Kanunu kapsamında ticari bir şirket olup, aynı yasa gereği basiretli davranma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu bağlamda anılan yeri kiralarken kiralananın fiziki ve hukuki durumunu inceleyip ona göre davranması gerekir. Kaldı ki , taraflar arasındaki kira sözleşmesi 01/09/2007 başlangıç tarihli olup sözleşmenin süresi sona ermiştir.
../...
1) Birleşen dosyanın davacısı olan davalı kiracı sözleşme süresi sonuna kadar kiralananı iskansız olarak kullanmıştır. Tacir olan davalı(karşı davacı) basiretli davranarak kiraladığı ve üç yıl süre ile kullandığı taşınmazın iskan ruhsatının bulunup bulunmadığını tespit edebilecek durumda olduğundan karşı davanın tümden reddedilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
2) Yine asıl davada davacı kiraya verenin talep ettiği mahkemece de hor kullanma nedeniyle oluşan hasarın giderilmesinde yapıldığı kabul edilen tamiratlarla ilgili tamir süresinin 15 gün olduğu belirlenmekle tamir süresine ilişkin kira bedelinin de hüküm altına alınması gerekirken asıl davanın bu yönden reddine karar verilmesi de doğru değildir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı (karşı davalı) yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.